Kat

Monografia jest próbą rekonstrukcji dziejów infrastruktury sportowej w międzywojennej Warszawie. Sport w Polsce tego okresu był dynamicznie rozwijającą się sferą życia społecznego. Powstawały kluby, sekcje i organizacje sportowe zrzeszające coraz więcej ludzi pragnących w wolnym czasie realizować się w fizycznej rywalizacji. Generowało to potrzebę rozwoju specjalistycznej infrastruktury: boisk, bieżni, kortów, lodowisk, torów kolarskich, przystani wioślarskich. W latach 1918–1939 w Warszawie powstały setki nowych urządzeń sportowych – od imponujących kompleksów Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego czy toru wyścigów konnych na Służewcu po osiedlowe boiska, szkolne pływalnie i przyzakładowe strzelnice.

******

Sport Infrastructure in Interwar Warsaw

The monograph attempts to reconstruct the history of sport infrastructure in Warsaw between the First and the Second World War. Sport was a rapidly developing sphere of social life in interwar Poland. Sport clubs, divisions and organizations sprang up, associating increasing numbers of people eager to spend their leisure time seeking fulfilment in physical competition. This, in turn, generated a need for the development of sport infrastructure: sports fields, running tracks, tennis courts, ice rinks, cycling tracks, boating harbours. In 1918–1939, hundreds of new sport facilities were erected – from impressive complexes of the Central Institute for Physical Education or the Służewiec Racecourse all the way to local sports fields, school swimming pools and workplace shooting ranges.

Jeśli ktoś w toruńskim sporcie zasłużył na miano postaci kultowej, to właśnie on. Marian Rose to nie tylko zdobywca Drużynowego Mistrzostwa Świata i żużlowiec, który przez lata był w ścisłej krajowej czołówce. Dla Torunia Rose był kimś więcej – w szarej rzeczywistości lat 60. porywał tłumy i był prawdziwym idolem dziesiątek tysięcy mieszkańców miasta. Od jego tragicznego wypadku minęło ponad pół wieku, ale pamięć o legendarnym sportowcu jest ciągle żywa. Jaki był prywatnie? Jak wyglądały kulisy jego kariery? W książce głos zabierają ci, którzy wybitnego żużlowca znali najlepiej – rodzina, przyjaciele, koledzy z toru.

Tak jak polski himalaizm nie zaczął się od Wandy Rutkiewicz i Jerzego Kukuczki, tak polskie sporty zimowe nie nastały wraz z Wojciechem Fortuną, Adamem Małyszem czy Justyną Kowalczyk. Jeszcze przed II wojną światową mieliśmy zawodników zaliczanych do światowej elity. To opowieść o trojgu wybitnych przedstawicieli polskiego narciarstwa: Bronku Czechu, Staszku Marusarzu i jego siostrze Helenie. Bronek był pierwszym polskim zawodnikiem światowej klasy, Staszek – niedoszłym mistrzem świata i pierwszym zawodnikiem spoza Skandynawii, który zagroził hegemonii „ojców założycieli” narciarstwa, a talent Heleny był tak wielki, że wróżono jej sukcesy na arenie międzynarodowej. Losy bohaterów diametralnie zmienia wojna. Bronek został aresztowany i wywieziony do Auschwitz, gdzie po czterech latach zmarł. Staszek z Heleną ruszyli na szlak kurierski, ale również zostali zatrzymani. Po trwających rok torturach i przesłuchaniach Helena została rozstrzelana. Staszek kilkakrotnie uciekał. W Krakowie wyskoczył z celi śmierci, a następnie przedostał się na Węgry, gdzie doczekał końca wojny. A w tle Zakopane... Miasto w połowie lat 30. – po wybudowaniu kolejki na Kasprowy Wierch – w niczym nie ustępowało topowym europejskim kurortom. Przed wojną dwukrotnie organizowało mistrzostwa świata w narciarstwie. Dariusz Jaroń – dziennikarz, tłumacz, absolwent ekonomii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z mediami związany od kilkunastu lat, głównie z krakowską redakcją „Gazety Wyborczej” oraz Interią. Autor m.in. reportażu „Wierni skale. Historia ściśle tajna”, uhonorowanego nagrodą Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich im. Kazimierza Wierzyńskiego za publikację o tematyce sportowej, a także wywiadu z Lechem Janerką, nominowanego do Nagrody Dziennikarzy Małopolski. W 2019 roku nakładem Marginesów wydał książkę "Polscy himalaiści". Po godzinach mąż, tata, fanatyk Tatr, hard rocka i włoskiej kuchni.

Program ten jest zgodny z podstawą programową (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, opublikowane w dniu 24 lutego 2017 r. w Dzienniku Ustaw poz. 356, Załącznik Nr 2) oraz opiera się na potrzebach i zainteresowaniach uczniów, warunkach lokalowych, terenowych i tradycji szkoły oraz warunkach naturalnych środowiska lokalnego.

Program wychowania fizycznego „Ruch – zdrowie dla każdego 2” adresowany jest dla uczniów II etapu edukacyjnego – ośmioletniej szkoły podstawowej.

Program może być realizowany praktycznie w każdych warunkach szkolnych, po ewentualnych korektach. Do jego realizacji wystarczą standardowe warunki szkolne (sala gimnastyczna lub pomieszczenie zastępcze, korytarze oraz boisko na zewnątrz). Bardzo przydatne będą tereny naturalne, położone w bliskiej odległości od szkoły.

Walerian Sikorski ppłk. Wojska Polskiego, wielki propagator wychowania fizycznego wśród młodzieży, organizator, komendant i instruktor Centralnej Wojskowej Szkoły Gimnastyki i Sportów w Poznaniu (do 1922 r. Główna Szkoła Wojskowa Gimnastyki i Sportów).

W 1940 r. Został zamordowany w Katyniu.

Władysław Osmólski - lekarz i pułkownik Wojska Polskiego, teoretyk wychowania fizycznego. Działacz niepodległościowy, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W latach 1926–1929 był dowódcą Centralnej Wojskowej Szkoły Gimnastyki i Sportów w Poznaniu. Doprowadził do powstania Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie i w latach 1929–1931 był jego pierwszym dyrektorem i wykładowcą.

Pełnił różne funkcje w organizacjach i urzędach sportowych. W 1924 roku był kierownikiem polskiej reprezentacji narodowej na Igrzyskach Olimpijskich.

Propagował sport i wychowanie fizyczne zarówno w wojsku, jak i wśród młodzieży, uważając, że jest to środek o wielkim znaczeniu wychowawczym.

W drugiej części zbioru jego prac, pragniemy zaprezentować:
? Lekka Atletyka (1920)
? Zaniedbane Drogi Wychowawcze (1928)