Kategoria punktu widzenia w przekładzie ustnym z perspektywy językoznawstwa kognitywnego W relacji język polski - język angielski

Redaktor naczelna Magdalena Pastuchowa, redakcja naukowa numeru Ewa Biłas-Pleszak, Katarzyna Sujkowska-Sobisz, Jacek Warchala



Językoznawstwo współczesne traci swój autonomiczny wymiar, odwołuje się bowiem do dziedzin takich, jak socjologia, psychologia, neurologia, kognitywistyka czy informatyka, a także zmienia profil swoich badań na bardziej praktyczny. Prezentowany numer „Forum Lingwistycznego” wpisuje się właśnie w tak rozumianą tendencję, stając się płaszczyzną wymiany myśli, koncepcji, metod stosowanych w językoznawstwie, ale także przestrzenią penetrowania dziedzin pokrewnych, jak logopedia i neurolingwistyka czy wyrosła z językoznawstwa socjolingwistyka; ma stać się także obszarem przełamywania granic między dziedzinami, stąd obecność tekstów wprowadzających odbiorcę na teren politologii, socjologii lub medioznawstwa.

Artykuły zawarte w dziale Studia łączy próba rekonstrukcji praktyk językowych, zainteresowanie szczegółem i chęć zastosowania lingwistycznych narzędzi do badania genetycznie i gatunkowo różnych tekstów oraz zjawisk. Jako temat potraktowano w nich wypowiedzi zamieszczone w mediach masowych – prasie, radiu (także w ich odsłonie internetowej) oraz telewizji ‒ w odmianach zarówno mówionej, jak i pisanej. W dziale tym znalazł się również tekst dotyczący związku badań językoznawczych z praktyką logopedyczną. W dziale Archiwalia zamieszczono tłumaczenie dwu tekstów z końca XX i początku XXI w. Oba artykuły warte są przypomnienia ze względu na wagę i aktualność poruszanej problematyki. Teksty zebrane w dziale Polemiki, choć z pozoru różne, to powiązane analizą języka i jego społecznych realizacji. Dział Varia gromadzi m.in. opracowania dokumentujące życie naukowe Instytutu Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej, czyli sprawozdania z konferencji organizowanych w latach 2015 i 2016.

W prezentowanym tomie zebrano dwadzieścia cztery artykuły napisane przez językoznawców wywodzących się z polskich i francuskich ośrodków naukowych. Wśród przedstawionych różnorodnych tematów badań językoznawczych znalazły się takie zagadnienia, jak: frazeologizmy jako źródło błędów językowych, stereotypy zwierzęce w przysłowiach, wrażliwość fonemiczna w nauce języka francuskiego, model odmiany jednostek polileksykalnych w języku polskim, tekst pisany jako input językowy w dydaktyce języka włoskiego, trudności związane z tłumaczeniem automatycznym, percepcja aspektu w języku francuskim.

Czwarty tom serii Zbliżenia jest niemieckojęzyczną odpowiedzią na zorganizowane w 2017 roku przez Wydział Filologiczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie konferencje międzynarodowe. Monografia stanowi forum dyskusyjne oraz jest platformą prezentacji projektów naukowych, metod pracy i wyników badań w zakresie literaturoznawstwa i językoznawstwa germańskiego. Zaprezentowana tematyka poszczególnych rozdziałów monografii pokazuje możliwość przenikania się szerokiego spektrum perspektyw badawczych i specjalizacji. Ujęcie rozdziałów w poszczególnych częściach tomu jest w kilku przypadkach konwencją, wynika z umowy, co potwierdza prawdziwość tezy o przenikaniu się i wzajemnym uzupełnianiu nauk, przede wszystkim humanistycznych.

Annäherungen 4: Sprachwissenschaft – Literaturwissenschaft
Der vierte Band der Annäherungen-Reihe ist die deutschsprachige Antwort auf die im Jahre 2017 von der Philologischen Fakultät der Staatlichen Fachhochschule in Konin veranstalteten, internationalen Konferenzen und gilt als Diskussions- und Präsentationsforum für qualifizierende Forschungsprojekte, Arbeitsmethoden und/oder Untersuchungsergebnisse zu wissenschaftlichen Einzelfragen im Bereich der germanistischen Literatur- und Sprachwissenschaft. Die präsentierte Thematik zeigt, dass sich das breite Spektrum der Forschungsperspektiven und -richtungen durchdringen kann. Die Platzierung der einzelnen Beiträge in entsprechenden Teilen der Monografie ist in einigen Fällen rein konventionell, was die These von dem wechselseitigen Durchdringen und der gegenseitigen Ergänzung in den einzelnen Wissenschaften, insbesondere Humanwissenschaften bestätigt.

Opowieść o celibacie. O zakonie tłumaczy.

Biserka Rajčić, była przez pięćdziesiąt lat notariuszem polskiej literatury. Adwokatem, gońcem, tłumaczem przysięgłym. Przerywa milczenie, po pięćdziesięciu latach w cieniu autorów, których przekłada i spraw o których pisze. Serbka. Laureatka nagrody „Transatlantyk” dla najlepszego tłumacza literatury polskiej (2009). W dorobku, liczącym przeszło 1500 pozycji bibliograficznych, ma ponad 70 książek z zakresu poezji, prozy, filozofii, teorii literatury, eseju i reportażu.

"Nawiązuję kontakt z autorem do końca życia. Te przyjaźnie są specyficzne, bo rzadko się widzimy, ale często rozumiemy bez słów."
B.R.

Pokłosiem czwartego już spotkania naukowego, zatytułowanego „Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii”, które odbyło się 6 maja 2010 roku, jest prezentowana książka. Problematyka zgromadzonych w niniejszym tomie artykułów, podobnie jak w trzech wcześniejszych, koncentruje się wokół dwóch zasadniczych obszarów badawczych, na które składają się zdeterminowane ujęciem diachronicznym wieloaspektowe analizy polskiej leksyki historycznej oraz – genologiczny namysł nad tekstem dawnym i współczesnym. Tom został podzielony na trzy części. W pierwszej części znalazły się teksty poświęcone analizom leksyki. W części drugiej podjęto starania o przedstawienie historycznie zmiennej konceptualizacji pojęć czy zjawisk. Wreszcie w części trzeciej znalazły się artykuły, których autorki za podstawę swych badań przyjęły tekst ujmowany diachronicznie i posłużyły się instrumentarium badawczym genologii lingwistycznej.

Publikacja stanowi efekt badań językoznawczych dotyczących dialektu charakterystycznego dla społeczności zamieszkującej Talamonę, małą miejscowość we włoskich Alpach w regionie Lombardia. Celem interdyscyplinarnej analizy procesów zachodzących w języku mieszkańców miasteczka jest wyłonienie prawidłowości występowania zjawisk alternacji i zmiany kodu między językiem włoskim a dialektem, którym posługują się talamończycy. Czynnikami wpływającymi w największym stopniu na zachowania językowe badanej grupy są: wiek, poziom wykształcenia, kariera zawodowa, silne emocje, stosunek do tradycji. Autorka wyjaśnia różnice między dialektologią włoską i polską, a następnie odpowiada na pytania: Czy mieszkańcy Talamony częściej mówią po włosku w pracy, a dialektu używają w domu? Czy najstarsi członkowie społeczności przedkładają dialekt nad język włoski? Czy prawdą jest, że młodzież wstydzi się używania dialektu i posługuje się wyłącznie językiem włoskim? Przedstawione obserwacje sposobu komunikacji wybranej grupy badawczej wpisują się w dialog o stanie języka włoskiego, jego pochodzeniu i ewolucji dialektu.