Kino bezpośrednie (1960 - 1963)

Zamieszczone w tym tomie scenariusze splecione są z zaskakującego połączenia faktów i rozważań o siłach metafizycznych, kierujących ludzkim losem. To, co już wpisane zostało w podręczniki historii: śmierć Chopina, związek Ewy Braun i Hitlera, słynna katastrofa na jeziorze Gardno z 1948 r., podczas której zginęło ponad 20 młodych harcerek, przeniesione zostaje z porządku zdarzeń minionych na poziom symboliczny. Autor bierze pod włos oswojone już znaczenia, by wydobyć spod nich niepokojąco żywą, egzystencjalną tajemnicę.

Jacek Koprowicz (ur. 1947) reżyser filmowy, teatralny, scenarzysta, wykładowca Łódzkiej Szkoły Filmowej. Wyreżyserował i napisał scenariusz min. do filmów Przeznaczenie (1985), jednej z ciekawszych filmowych biografii Kazimierza Przerwy Tetmajera i Medium (1985), uznawanego za jeden z najlepszych polskich horrorów. Katastrofa, o której opowiada w scenariuszu Topiel, stała się także kanwą jego powieści Otchłań (2020).

Warto zaznaczyć, że książka Macieja Stasiowskiego nie jest typową monografią, w której omawiane są pozycje w dorobku reżyserskim twórcy. Autor próbuje bowiem znaleźć klucz do całej twórczości Greenawaya, osadza ją nie tyle w wąsko rozumianym paradygmacie kina postmodernistycznego, ile szuka nawiązań szerszych, do literatury i sztuki, zwracając uwagę na intertekstualny wymiar filmów, ich dekonstrukcyjny potencjał, a zwłaszcza na to wszystko, co pozwala spojrzeć na to kino jako na przejaw działalności autotematycznej, swoistej metafikcji.
Z recenzji prof. dra hab. Krzysztofa Loski

Książka stanowi wieloaspektowe studium intermedialnych i transmedialnych relacji między dynamicznie rozwijającymi się grami cyfrowymi oraz filmem. Autorka, przywołując bogaty materiał egzemplifikacyjny, dowodzi, że w konsekwencji oddziaływania na siebie obu mediów dochodzi do ich ewolucji oraz nieustannych przetworzeń w obszarze poetyk, struktur i systemów medialnych. Analiza różnorodnych gier cyfrowych pozwala wykazać, w jaki sposób użycie środków kinematograficznego wyrazu oddziałuje na gameplay, a w szerszym kontekście – na zanurzenie użytkownika w wirtualną rzeczywistość. Twórcy gier wideo eksploatują i reinterpretują kinematograficzne struktury audiowizualne, narracyjne, gatunkowe oraz dramaturgiczne, wykorzystują i transformują elementy filmowego języka po to, aby symulować doświadczenie filmu w grze. W ten sposób tworzy się ponadmedialne, kulturowe porozumienie z odbiorcą/użytkownikiem – gry okazują się kolejnym źródłem doświadczenia tego, co „filmowe”, a to, co „filmowe” staje się przecież coraz częściej synonimem tego, co rzeczywiste.

„Gra w film” jest pozycją ważną, wnoszącą do wiedzy o grach wideo i ogólnej problematyki intermedialnej nowe interesujące spojrzenie. Wyróżnia się i szerokością ujęcia, i znakomitymi analizami konkretnych przykładów. Uważam, że książka stanie się ważną pozycją w interdyscyplinarnej literaturze przedmiotu.

prof. dr hab. Maryla Hopfinger

„Gra w film” to książka, której niekwestionowane walory poznawcze sprawią, że z pewnością znajdzie odbiorców nie tylko wśród badaczy gier wideo i filmoznawców, ale także wśród studentów kierunków kulturoznawczych i medioznawczych oraz wszystkich uczestników współczesnej kultury audiowizualnej i interaktywnej. Jest to pozycja, która wpisuje się zarówno w rozwój badań nad filmem i grami wideo, jak i w kształtowanie świadomości krytycznej na ich temat.

prof. UW dr hab. Ewa Szczęsna



Joanna Pigulak – doktor nauk o sztuce, filmoznawczyni, badaczka gier wideo, adiunkt w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prowadzi interdyscyplinarne badania z zakresu zawiązków między filmem i mediami interaktywnymi. Współtwórczyni kierunku groznawstwo. Zajmowała się organizacją wydarzeń filmowych i animacją kultury cyfrowej.

W Innym spojrzeniu Natasza Korczarowska-Różycka bierze pod uwagę filmy, w których przedstawianie historii nie przystaje do tradycyjnych wyobrażeń społeczeństwa na temat własnej przeszłości. Nie chodzi o demitologizowanie historii jako takiej, lecz jej wyobrażeń utrwalonych w pamięci społecznej. Twórcy czterech analizowanych filmów odwołują się do tych wyobrażeń, co nadaje ich dziełom charakter „wielośladowych intertekstów”. Autorka zdywersyfikuje owo „inne spojrzenie”, wyróżniając: spojrzenie Gombrowiczowskie (Szyfry i Pornografia), spojrzenie dziecka (Poznań 56), spojrzenie (post)historyka (Generał. Zamach na Gibraltarze). Każdy wątek zostaje udokumentowany i poświadczony szczegółowymi analizami wybranych scen.

Na podstawie czterech wybranych do analizy filmów autorka zbudowała dyskurs wielostronny, bogaty, złożony, uderzający zarówno erudycją, jak i oryginalnością. Tekst jest znakomicie napisany, żywo i zajmująco, a tok wywodu przykuwa uwagę czytelnika.

Po dwóch latach od publikacji Kina niemego przekazujemy Państwu drugi tom zbiorowej Historii kina, Kino klasyczne. Koncentrujemy się na trzech dekadach z dziejów kinematografii: od wprowadzenia dźwięku (1927 rok) po koniec lat 50. Zapraszając Czytelników w podróż po historii kina, w istocie opisujemy wiek XX, z jego kulturowymi modami, ideologią, przemianami społecznymi i ekonomicznymi. Wśród autorów poszczególnych rozdziałów znajdują się najwybitniejsi polscy filmoznawcy, specjaliści w swych dziedzinach. Powstała dzięki temu książka, która stanowi nieoceniony przewodnik po filmowej klasyce, pełen pogłębionych analiz, wartościowych kontekstów i nowych odczytań, ale też – ciekawostek, anegdot i unikatowych fotosów. Mamy nadzieję, że dzięki temu dowiedzie ona różnorodności kina i jego ogromnego wpływu na niemal wszystkie dziedziny życia.

Głównym celem autorki jest udowodnienie, że animacja filmowa mogłaby być postrzegana jako ważny element sztuki, który wytwarza znaczenie, i jednocześnie wspiera badania nad komunikacją niewerbalną. Poprzez fakt, iż ludzkie rozumienie i myślenie jest społeczne, animacje mogą stać się materiałem badań nad poszukiwaniem uniwersalnych/prototypowych zachowań niewerbalnych czy próby usystematyzowania takich dekodowanych zachowań. W szczególności autorka skupia się nad interpretowaniem uniwersalnych emocji: radości, smutku, wstrętu, złości, strachu, zaskoczenia oraz pogardy. Praca ta, jeśli spojrzeć w przyszłość mogłaby stać się wstępem do o wiele poważniejszych rozważań nad tym np. czy za pomocą animacji jesteśmy w stanie stworzyć uniwersalny obrazowy język, zrozumiały dla każdego człowieka na świecie...

Książka ta może także pomoc początkującym animatorom w rozpoczęciu pracy nad komunikacją niewerbalną postaci – zwłaszcza dzięki licznym odniesieniom do literatury i odwołaniom do klasycznych animacji. Interpretacja animacji filmowych jako rozrywki adresowanej tylko do wąskiej grupy odbiorczej (na przykład wyłącznie dzieci) wydaje się - z perspektywy przedstawionych tu badań zbyt redukcjonistyczna.

Książka zawiera część historyczną określającą genezę zjawiska animacji, wykład kluczowych zagadnień i badań dotyczących komunikacji, ekspresji i jej percepcji. To pozycja unikalna na polskim rynku wydawniczym.
[z rec. prof. dra. hab. Jana F. Jacko]

Autorka obok ilustracji, obrazowania fragmentów filmów w postaci QR-kodów wprowadza także ramki informacyjne dla objaśniania wprowadzanych terminów zarówno z dziedziny technik animacyjnych, jak i terminów językoznawczych, co ułatwia i uatrakcyjnia czytanie i rozumienie pracy. Reasumując: praca jest wyróżniająca się zarówno merytorycznie, technicznie, jak i edytorsko.

[z rec. prof. hab. Jolanty Antas]

Karolina Jurczyńska - komunikolog, językoznawca. Jej praca magisterska zajęła 3 miejsce w konkursie na najlepszą pracę magisterską na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w roku akademickim 2018/19. Zawodowo oraz naukowo zajmuje się obecnie komunikacją interpersonalną w małych firmach. Na co dzień pracuje w agencji reklamowej oraz gabinecie stomatologicznym, gdzie zajmuje się komunikacją z perspektywy prowadzenia mediów społecznościowych oraz marketingu wewnętrznego i zewnętrznego.