Kobierzec życia i Pieśni o śnie i śmierci z Preludium

Częsty przechodzień (2013) to szósta książka poetycka Daniela Jonasa. Znakomicie przyjęty przez krytykę tom, uznany za jeden z najmocniejszych głosów poetyckich ostatnich lat, potwierdza wyjątkową pozycję Jonasa na portugalskiej scenie literackiej. Poeta legitymuje się formalną maestrią i erudycją, twórczo czerpiąc z rozmaitych motywów i konwencji, zarówno zachodniej, jak i wschodniej kultury, a przy tym wciąż zachowuje osobny, z gruntu prywatny i nowatorski styl. Częsty przechodzień, niedający się zaszufladkować w żadnej konkretnej epoce ani tradycji literackiej, ostentacyjnie stoi na poboczu wszelkich mód i manifestuje niezbywalne prawo do swobodnej artystycznej wypowiedzi i egzystencjalnej refleksji jednostki, która walczy o zachowanie autonomii i własnego głosu w labiryncie tradycji i nowoczesności.

Ta książka to wspaniałe odkrycie! Wspaniałe – bo mówimy o wierszach jednego z najważniejszych pisarzy niemieckich minionego wieku w wyborze i przekładzie jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy polskich. Odkrycie – bo mówimy o książce, która istniała od lat czterdziestu, tyle że niedostępna dla czytelników. Ukazała się dwukrotnie, w późnych latach siedemdziesiątych, w jednym z podziemnych wydawnictw poznańskich, a następnie, w roku 1980, w warszawskiej NOW-ej.

Bertold Brecht pamiętany jest dziś przede wszystkim jako dramaturg, zwłaszcza autor arcydzielnej „Opery za trzy grosze” i równie świetnej „Matki Courage”, a songi z „Opery...” we wspaniałym spolszczeniu Władysława Broniewskiego pozostają najbardziej znanymi u nas wierszami Brechta.

Ryszard Krynicki pokazuje w swoim wyborze Brechta jako znakomitego, a chwilami wielkiego liryka, mistrza krótkiej formy, nawiązującego do poezji chińskiej w taki sposób, że nigdy nie wiemy, czy odnosi się do rzeczywistych postaci, czy raczej chodzi o mistyfikację. Pokazuje go także jako poetę politycznego – który, trzeba koniecznie dodać, okazuje się dzisiaj bardziej może aktualny niż przed czterdziestu laty, kiedy te przekłady powstawały.

Pierwszy pełny przekład na język polski utworu greckiego poety Muzajosa, powstałego prawdopodobnie na przełomie V i VI wieku. Poemat jest poprzedzony obszernym wstępem, a sam tekst wyczerpującymi objaśnieniami i komentarzem.

Olaf Clemensen - poeta, prozaik i malarz. Urodził się i mieszka w Kijowie. Absolwent teorii i historii sztuki Narodowej Akademii Sztuk Pięknych i Architektury w Kijowie. Pracuje jako artysta malarz. Zamuje się również organizowaniem akcji artystycznych.

Sándor Petőfi żył krótko, niespełna 27 lat. Zginął jako adiutant gen. Józefa Bema w okrutnej bitwie z przeważającymi wojskami rosyjskimi pod Szegeszwarem, w gorący lipcowy dzień 1849 roku. Ten młody bohater nie odszedł jednak w zapomnienie, bowiem pozostawił po sobie obfitą spuściznę literacką, która do dziś stanowi tyleż patriotyczną, co romantyczną inspirację Węgrów. Zważywszy na wiek poety bogactwo jego twórczości jest zdumiewające. Szybko zdobył europejską sławę tak męstwem w boju, jak i talentem poetyckim. Współczesny mu znany tłumacz i dyplomata brytyjski John Bowring pisał: „Petőfi jest największym lirykiem świata. Według mnie ucieleśnia on lepiej ducha węgierskości niż jakikolwiek inny poeta ducha swego narodu”.
Jerzy Snopek, wybitny współczesny tłumacz z języka węgierskiego, stwierdził, że „Dla wielu twórców literatury, od współczesnych Petőfiemu po naszych współczesnych, ów bard i męczennik węgierskiej rewolucji stał się żywym symbolem i mitem zarazem. Zdumiewające, że tylu poetów – od mniej znacznych po wybitnych – opiewało Petőfiego jako doskonałe ucieleśnienie ideałów spod znaku lutni i miecza”.
Tłumaczenie poezji wymaga nie tylko wiedzy językowej, ale w jeszcze większym stopniu zdolności literackich, a w przypadku poezji romantycznej dodatkowo talentu lirycznego. Wszystkie te cechy posiada właśnie Jerzy Snopek. Dzięki jego najnowszym tłumaczeniom polski czytelnik zyskuje pełny dostęp do piękna i głębi poezji węgierskiego wieszcza. Dzięki jego przekładom Petőfi zachwyca i wzrusza, jak 170 lat temu, budząc niezmiennie aktualne refleksje nad dziejami narodów oraz losem pojedynczego człowieka.

Sophia de Mello Breyner Andresen (1919-2004) uznawana jest za jedną z najważniejszych dwudziestowiecznych poetek Półwyspu Iberyjskiego. Jako pierwsza kobieta otrzymała najważniejsze wyróżnienie przyznawane pisarzom tworzącym w języku portugalskim – Nagrodę Camoesa (1999). Uhonorowana również Nagrodą Królowej Zofii (2003), czyli najważniejszym wyróżnieniem poetyckim we wszystkich krajach hiszpańsko- i portugalskojęzycznych. Debiutowała w latach 40. i szybko stała się jedną z najistotniejszych postaci w XX-wiecznym portugalskim życiu literackim. Wydała kilkanaście tomików poezji, jak również zbiory opowiadań, nowele dla dzieci, sztuki teatralne i eseje. Działała również jako tłumaczka. Pochowana w Panteonie Narodowym w Lizbonie.

Antologia „Oto ja. Wiersze Wybrane” obejmuje kilkadziesiąt wierszy poetki wybranych z najważniejszych tomików wydawanych w latach 1962-1997, a w szczególności: Livro sexto (1962), Geografia (1967),Dual (1972), O nome das coisas (1977) i O búzio de Cós (1997). Utwory ukazują nie tylko najistotniejsze dla autorki tematy i jej poetykę, ale również wpisują ją w szersze konteksty literackie (m.in. związki z twórczością Fernando Pessoi) i pozaliterackie (wynikający z uważnego postrzegania rzeczywistości sprzeciw wobec demagogii oraz politycznej bierności).

Antologia powstała przy wsparciu finansowym Instytutu Camoesa w ramach stypendium dla tłumaczy im. António Vieiry oraz Stypendium twórcze Krakowa Miasta Literatury Unesco.