Koliste jeziora Białorusi

„Bukareszt jest jak wrzątek albo kipiel, wzburzony i zmętniały. Atrybuty miasta: czarne kłęby przewodów na słupach jak gniazda porzucone przez ptaki, atmosfera rozkopania i prowizorki obok bankietów w sklepowych witrynach, przeszywający zapach lip i rozgniecionych winogron. Elegancja architektury z zamierzchłego świata. Stukot rozchybotanych tramwajów, klaksony rozwścieczonych taksówek na sekundę przed stłuczką. Zaśpiew cygańskich dzieci i staruszek włóczących się w pobliżu niezliczonych kwiaciarni, które prowadzą matki tych dzieci i córki tych staruszek. Wszędzie psy jak czarne i szare tobołki porzucone przez kogoś, kto bardzo się spieszył.”

Zapytałam przyjaciół, co jest pięknego w Bukareszcie. Odpowiedzieli:

Bukareszt jest jak ciastko kupowane w niedzielę, niby czekoladowe i słodkie, ale z gorzką polewą. Nie znajdzie się tu łatwego piękna.

Bezwstyd, histeria stylu, fasadowość. Przy Bukareszcie każde europejskie miasto wydaje się tak statyczne, że aż nudne.

Dostałam też zdjęcie: nogi w czarnych rajtuzach i kolorowych skarpetkach, wetknięte do plastikowego kosza. Nurkujący manekin, który chce się utopić w śmieciach. I dopisek: „Trzeba na siłę wymyślać, co jest w Bukareszcie pięknego, a po wyjeździe i tak się umiera z tęsknoty”.

Małgorzata Rejmer

Aktualna monografia konfliktu na Cyprze.

Autor, wykorzystując grecką i turecką literaturę przedmiotu oraz dokumenty źródłowe, przedstawia przyczyny, przebieg i konsekwencje konfliktu między greckimi i tureckimi mieszkańcami Cypru. Ukazuje historyczne uwarunkowania sporu, okoliczności uzyskania przez Cypr niepodległości, eskalację konfliktu i wojny domowe w latach 60. XX w. Prezentuje zakończone fiaskiem negocjacje między skonfliktowanymi stronami oraz progrecką politykę rządu cypryjskiego, która w 1974 r. doprowadziła do zdecydowanej reakcji Turcji i desantu jej wojsk na wyspę, a następnie powołania w 1983 r. Tureckiej Republiki Północnego Cypru – państwa uznawanego tylko przez Turcję. Dzieje omawianego konfliktu Autor doprowadził do wydarzeń i działań dyplomatycznych w 2012 r., pokazał, że nieuporządkowany problem północnego Cypru jest jednym z głównych czynników blokujących akcesję Turcji do Unii Europejskiej.

Główny tekst został uzupełniony wyborem dokumentów, leksykonem postaci, słownikiem pojęć i kalendarium wydarzeń.

Przemysław Osiewicz – doktor nauk społecznych, adiunkt na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM w Poznaniu. Specjalista w zakresie konfliktów międzynarodowych, a zwłaszcza konfliktu cypryjskiego, polityki zagranicznej Polski, polityki energetycznej w Azji Środkowej oraz współczesnej polityki Tajwanu i Iranu. Autor książki Pokojowa regulacja kwestii cypryjskiej. Aspekty prawne i polityczne (2008) oraz licznych artykułów naukowych publikowanych zarówno w polskich, jak i zagranicznych czasopismach naukowych. Ekspert Instytutu Sobieskiego, komentator mediów publicznych.

Leksykon obejmuje okres przedrepublikański i Republiki Tureckiej. Hasła ułożone w porządku alfabetycznym podają wiadomości w sposób syntetyczny i odnoszą się do wszystkich dziedzin życia Turcji współczesnej i czasów dawniejszych, od zagadnień politycznych, ustrojowych na obyczajach i sztuce kulinarnej kończąc.

„Pepiki” to opowieści o ludziach. O ich losach, często tragicznych, ale także o wielkich zwycięstwach. Obok sławnych Czechów, takich jak pisarz Karel Čapek czy urodzony w Karlowych Warach Karl Hermann Frank, hitlerowski zarządca Protektoratu Czech i Moraw, poznajemy postaci mniej znane: amerykańską żonę pierwszego prezydenta Czechosłowacji, astronoma, który walczył o utworzenie wspólnego państwa Czechów i Słowaków, księdza-prezydenta oskarżonego o współudział w ludobójstwie, czeskiego pilota z Dywizjonu 303 i wiele innych osób, ważnych dla historii nie tylko Czech, ale całej Europy.

„Drugie wydanie „Pepików” zostało wzbogacone o sześć nowych rozdziałów. Po co? Aby ten „czechosłowacki elementarz” dla Polaków jeszcze bardziej skomplikować i nadwątlić przekonanie, że na południe od Polski żyje się spokojnie, a historia nie pisała tam nigdy tragicznych scenariuszy.” Mariusz Surosz

Publikacja opisuje politykę kierownictwa Komunistycznej Partii Słowacji między styczniem 1968 r. (wybór Alexandra Dubčeka na I sekretarza KPCz) a październikiem 1969 r. (ostateczne odrzucenie reform politycznych) oraz jej rolę w czechosłowackiej polityce ogólnopaństwowej i międzynarodowej. Praca oparta jest na obszernej kwerendzie archiwalnej w Bratysławie, Pradze i Warszawie. Szerokie ujęcie tematu pozwala czytelnikowi zapoznać się z najważniejszymi problemami nurtującymi społeczeństwo słowackie w tym okresie. Na kwestie reformy komunizmu nakładały się bowiem m.in. sprawy stosunków słowacko-czeskich, w tym dążenie Słowaków do równouprawnienia.
Popularne określenie ?praska wiosna? w odniesieniu do wydarzeń z lat 1968-1969 sugeruje wyłącznie czeski charakter zachodzących wówczas przemian politycznych. Tymczasem rola Słowacji i tamtejszych struktur partyjnych w rozpoczęciu procesu reform, a także w jego zakończeniu, była bardzo istotna. Jednocześnie przebieg wydarzeń i dyskurs publiczny miały na Słowacji własną dynamikę wynikającą z miejscowych warunków.

Nostalgia ma na Dolnym Śląsku inny niż gdzie indziej wymiar – jest chęcią poznania przeszłości, w której nie ma wspólnych przodków dla dawnych i współczesnych mieszkańców, powodowana jest też silnym pragnieniem zachowania ciągłości kulturowej. Dla obecnych mieszkańców kraina ta pozostaje nadal niepoznana do końca, a jej historia, wielka i mała, jest ciągle przedmiotem zainteresowania. Dlatego tak ciekawe dla współczesnych są wszystkie ślady przeszłości – krajobrazy, budowle, ludzie uchwyceni na zdjęciach podczas codziennej pracy.
Fotografie z okresu międzywojennego pozwalają na ożywienie tych miejsc i lepsze zrozumienie krainy, w której żyją współcześni Dolnoślązacy.