Komentarz do Konstytucji RP art. 20, 21, 22

Członkostwo państwa w Unii Europejskiej powoduje daleko idące konsekwencje ustrojowe, stawiając przed państwami członkowskimi nowe wyzwania w procesie dostosowywania ich porządków prawnych do wciąż zmieniającej się rzeczywistości politycznej i prawnej. Problem ten odgrywa szczególną rolę wówczas, gdy przedmiotem badań – jak w tej książce – są szeroko pojęte zależności między prawem unijnym a prawem krajowym, w tym głównie konstytucjami wybranych państw członkowskich UE.
Państwa te nie były i nadal nie są gotowe, by postanowieniami traktatowymi jednoznacznie zdefiniować istotę władzy w UE oraz określić hierarchię norm prawnych obowiązujących w zintegrowanej przestrzeni prawnej. Zasadna jest dziś zatem nie tyle decyzja, czy zmieniać konstytucję, ile pytanie: co w jej treści modyfikować i w jakim trybie?
Analiza zmian ustaw zasadniczych dokonywanych przez wybrane państwa po wstąpieniu do Unii, ze szczególnym uwzględnieniem modyfikacji związanych z rozwojem integracji europejskiej, stanowi próbę uchwycenia pewnych prawidłowości i tendencji o ogólnym charakterze. Można na ich podstawie sformułować wniosek, że europeizacja konstytucji jest zjawiskiem charakterystycznym dla współczesnych demokracji europejskich.
Katarzyna Kubuj i Jan Wawrzyniak

Prezentowany tom zawiera komentarz do czterech artykułów Konstytucji, z których jeden poświęcony jest problematyce samorządów zawodowych, w tym w szczególności samorządów zawodów zaufania publicznego (art. 17), natomiast trzy pozostałe (art. 141, art. 142, art. 143) niektórym aspektom statusu ustrojowego Prezydenta RP. Opracowanie zawiera analizę pojęcia zawodu zaufania publicznego, określonych przez Konstytucję funkcji samorządu zawodowego osób wykonujących zawód zaufania publicznego oraz innych rodzajów samorządu, przewidzianych w ust. 2 art. 17 Konstytucji. W odniesieniu do zagadnień związanych z rolą ustrojową Prezydenta RP rozważaniom poddane zostały prawne formy działania głowy państwa przybierające postać aktów prawotwórczych (rozporządzeń i zarządzeń) oraz innych aktów prawnych (postanowień). Przedmiot analizy obejmuje ponadto instytucję Rady Gabinetowej jako płaszczyzny współpracy Prezydenta i Rady Ministrów w ramach dualistycznie zbudowanej egzekutywy. Ostatnim komentowanym zagadnieniem jest status Kancelarii Prezydenta RP.

Podręcznik prezentuje ogół zagadnień składających się na akademicki wykład prawa konstytucyjnego. Publikacja uwzględnia orzecznictwo organów władzy sądowniczej i innych organów rozstrzygających, krajowych i międzynarodowych. Przeanalizowano również mechanizmy funkcjonowania państwa oraz tworzenia prawa uwzględniające 25-letnie obowiązywanie Konstytucji RP, z odniesieniem się do sytuacji wynikającej ze specyfiki prawodawstwa antycovidowego.
Autorami są pracownicy Katedry Prawa Konstytucyjnego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Doświadczeni dydaktycy, autorzy wielu opracowań dotyczących różnych zagadnień z obszaru prawa konstytucyjnego, mający doświadczenie praktyczne związane z piastowaniem funkcji publicznych i wykonywaniem prawniczych zawodów zaufania publicznego.

Stan prawny: 14 stycznia 2021 r.

Publikacja uwzględnia zmiany wchodzące w życie:
Kodeks wyborczy
Nowy tekst jednolity (Dz.U. z 2020 r. poz. 1319)
Ustawa o umowach międzynarodowych
1.1.2021 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych z dnia 11 września 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 2020)
Ustawa o Radzie Ministrów
1.4.2020 r. - Ustawa o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 z dnia 16 kwietnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 695)
30.12.2020 r. - Ustawa o doręczeniach elektronicznych z dnia 18 listopada 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2320)
Książka adresowana jest do prawników oraz studentów prawa, dla których znajomość obowiązujących przepisów stanowi warunek prawidłowego wykonywania zawodu. Kolejne wydania publikacji uwzględniają najnowsze zmiany, przez co zapewniają bieżącą znajomość prawa.

Aktualny stan prawny
Czytelne hasła i tekst
Przypisy od Redakcji
Wyróżnienie najnowszych zmian
Wybór aktów prawnych
Indeks rzeczowy

Szeroka koalicja organizacji pozarządowych oraz prawników połączyła siły i stworzyła wspólną koncepcję tego, jak zbudować nowoczesne sądownictwo i prokuraturę.

W książce zaprezentowano opracowane i opublikowane w latach 2023–2024 projekty ustaw z uzasadnieniami:
• o Krajowej Radzie Sądownictwa,
• Prawo o ustroju sądów powszechnych,
• o uregulowaniu skutków uchwał Krajowej Rady Sądownictwa podjętych w latach 2018–2024, przygotowane przez zespół ekspertów Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”, a także
• o Trybunale Konstytucyjnym oraz Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym, przygotowany przez zespół ekspertów prawnych Fundacji im. Stefana Batorego,
• Prawo o ustroju prokuratury, przygotowany przez zespół ekspertów Stowarzyszenia Prokuratorów „Lex Super Omnia”.

Ponadto w zbiorze zamieszczono projekt ustawy o Sądzie Najwyższym z uzasadnieniem założeń, przedstawiony na Kongresie Prawników Polskich 24 czerwca 2023 r. w Gdańsku, po dyskusji i opracowaniu przez zespół sędziów Izby Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego, powołanych na stanowiska przed rokiem 2018.

Projekty społeczne powstały w ramach działań obywatelskich. Są wkładem środowisk prawniczych skupiających osoby świadome odpowiedzialności za losy kraju w budowanie nowoczesnego państwa prawa stojącego na staży wolności i praw wszystkich swoich obywateli.

Prezentowany podręcznik obejmuje analizę ustrojów sześciu państw współczesnych - Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Włoch, Niemiec, Francji i Szwajcarii - których ustawy zasadnicze zawierają, w ocenie autora, modelowe rozwiązania konstytucyjne większości problemów ustrojowych współczesnych demokracji.

W odniesieniu do każdego państwa omówiono m.in.:
- system rządów,
- status jednostki w państwie,
- pozycja parlamentu,
- ustrój wymiaru sprawiedliwości,
- ustrój terytorialny.

Nowe, uaktualnione wydanie zostało poszerzone o zagadnienia wynikające z licznych nowelizacji konstytucyjnych wprowadzonych po ukazaniu się poprzedniej edycji książki.

Stan prawny na 1 listopada 2012 roku.