Kopalnia Sztuka Futbolu 4

ATENY I JEROZOLIMA Dla lepszego zrozumienia innych naprzód trzeba objąć siebie, wyjaśnić własne zagadki. Starożytni poszukiwali ich rozwiązania w granicach Logosu. To, co rzeczywiste, było dla nich rozumne, a co rozumne, rzeczywiste. Grek zmierzał w kierunku doskonałości, wyjątkowości, wyższości, stając się – jeśli tylko los mu sprzyjał – normą dla innych. Natomiast Żyd nad rozum przedkłada uczucie miłości do swych Stworzycieli – Boga, ojca, matki, a także cześć, jaką ma dla Stworzenia. Wprawdzie podziela wraz z Grekiem umiłowanie Ziemi, lecz deprecjonuje niebiosa. Gwiazdy są głupie – powiada – nie ma w nich żadnej tajemnicy. Bóg Arystotelesa jest istotą myślącą – jak myślący jest Bóg Biblii – ale tylko istotą myślącą, co znaczy, że nie czuje, nie działa, że brak mu sił stwórczych – życia. W przeciwieństwie do Boga Żydów, który stwarza świat istot martwych i żywych, Bóg Greków pozostaje doskonale bierny. Jest odwiecznym obłokiem myśli kontemplującej samą siebie. Dla Żydów czas biegnie bezpowrotnie, zmierza w jednym i tym samym kierunku. Natomiast Grecy łączyli przemijanie z ruchem planet; dla nich czas nie był stratą i w wybranej chwili (kairos) mógł zmienić swój bieg i popłynąć do tyłu, powiedzmy, z zachodu na wschód (Epinomis, 987b). Ich „czas” zamykał się w naturalnych cyklach. Perspektywa eschatologiczna, właściwa żydowskiej wyobraźni religijnej, jest inna. Zawiera się w koncepcji odpoczynku po trudach bolesnej historii, stawania się ludzkiego ducha. Szabat mieści w sobie ideę końca historii, Eschatonu, który, jak Twarz Boga, pozostaje nieznany, ukryty w tym, co dopiero ma nadejść.

PREZENTACJE Ernst H. Kantorowicz, Jak funkcjonowały przedhitlerowskie uniwersytety niemieckie Ernst H. Kantorowicz, Wolność akademicka jako kwestia fundamentalna Jacob Taubes, Rewolucja i transcendencja. Epitafium dla filozofa Herberta Marcusego Piotr Nowak, Na lewo marsz! Maj ’68 w korespondencji Herberta Marcusego i Theodora W. Adorna Leszek Kołakowski, O uchodźstwie, filozofii i balansowaniu na skraju otchłani Zbigniew Osiński, Dyskusje o polskiej Akademii w odbiorze sceptycznego, cyfrowego humanisty i dydaktyka Filip Mazurkiewicz, Historia literatury jako outsourcing Jan Cieśliński, O konsekwencjach systemu finansowania polskiego szkolnictwa wyższego ESEJE Quentin Meillassoux, Historia i wydarzenie w myśli Alaina Badiou Adrian Johnston, Widmo spójności – Kantowskie kłopoty Paul M. Livingston, Badiou i konsekwencje formalizmu Alain Beaulieu, Deleuze i Badiou o bycie i wydarzeniu Daniel Bensaïd, Alain Badiou i cud wydarzenia Piotr Skalski, Bartosz Wójcik, Kryptologia Meillassoux ARCHIWUM FILOZOFII POLSKIEJ Paweł Dybel, Romana Markuszewicza rewizja teorii Freuda Roman Markuszewicz, Infantylizm popędu samozachowawczego Roman Markuszewicz, Konfl ikt popędowy ANTYKWARIAT Piotr Nowak, Uniwersytet z o.o. Dwadzieścia lat od wydania University in Ruins Billa Readingsa RECENZJE I POLEMIKI Paulina Sosnowska, Zmagania z językiem. Nowy Heidegger Rymkiewicza Patryk Fornalak, Heidegger jako nauczyciel języka polskiego – lekcja hermeneutycznego katastrofizmu Marcin Dolecki, Banalność Absolutu. Refleksje nad esejem Quentina Meillassoux Po skończoności Karolina Rychter, Szczęście bez żadnych przykrych niespodzianek. Dylematy moralne w Złotej czarze Henry’ego Jamesa Dominika Oramus, Ambasadorowie