Kreatywność

Immanuel Kant was one of the most influential philosophers in the whole of Europe, who changed Western thought with his examinations of reason and the nature of reality. In these writings he investigates human progress, civilization, morality and why, to be truly enlightened, we must all have the freedom and courage to use our own intellect.

Throughout history, some books have changed the world. They have transformed the way we see ourselves - and each other. They have inspired debate, dissent, war and revolution. They have enlightened, outraged, provoked and comforted. They have enriched lives - and destroyed them. Now Penguin brings you the works of the great thinkers, pioneers, radicals and visionaries whose ideas shook civilization and helped make us who we are.

Theodor Lessing (1872-1933) - niemiecki filozof pochodzenia żydowskiego, publicysta, kulturoznawca, autor kilkunastu książek, z których ostatnia to właśnie napisana w 1930 roku Europa i Azja. W 1933 roku po przejęciu władzy przez Hitlera emigrował do Czechosłowacji, ale i tam dopadło go Mordkomando nazistowskie. Lessing podobnie jak Oswald Spengler zaliczany jest do reprezentantów pesymistycznej filozofii kultury i historii. Jednak w odróżnieniu od niego zaprzecza każdej historycznej prawidłowości. Jako przedstawiciel filozofii historii negował szczególnie w książce Historia jako nadanie sensu bezsensowi (niem. Geschichte als Sinngebung des Sinnlosen, 1916) obiektywną przyczynowość, konieczność i prawidłowości historii i w nie do przezwyciężenia irracjonalności rzeczywistości widział ugruntowany idealizm historiografii. Dopiero człowiek nadaje według Lessinga bezsensownym i chaotycznym zdarzeniom pewien sensowny i uporządkowany przebieg. W Europie i Azji zajmuje się - po wstępnych rozważaniach ogólno-filozoficznych porównaniem cywilizacji europejskiej z różnymi cywilizacjami azjatyckimi (w tym światem muzulmańskim, cywilizacją Inddi czy Japonii)

Nowe wydanie klasycznej książki o jednym z najważniejszych polskich myślicieli politycznych okresu zaborów. Ukazuje ona związki filozofii i polityki w myśli Mochnackiego, analizuje jego rozważania o narodzie i samowiedzy narodowej, koncepcję władzy rewolucyjnej, stosunek do powstania listopadowego i poglądy społeczne. Stawia też pytanie o to, czy Mochnacki był makiawelistą, podporządkowującym moralność wymogom skuteczności w realizowaniu stawianych polityce narodowej celów. To zarazem uniwersalna opowieść o polskim myśleniu i działaniu politycznym w sytuacji, gdy sukcesy i błędy mają szczególnie dalekosiężne i nieodwracalne konsekwencje.

„Na Mochnackim ciąży, moim zdaniem, jeden tylko poważny błąd polityczny. Tym błędem był współudział w przygotowaniu powstania listopadowego. Oczywiście, że zachodzi wiele okoliczności łagodzących: był to błąd całego pokolenia, nie jednostki, spiskowcami kierowały bezspornie słuszne intencje, a ich zamiary, przynajmniej w tym stopniu, w jakim były określone, miały szanse realizacji. W polityce jednak nic nie zastąpi powodzenia, a powstanie skończyło się przecież wielką katastrofą. Ocena polityczna musi uwzględniać skuteczność; działania społeczne, które nie przynoszą oczekiwanego skutku, mogą być mimo to moralnie chwalebne, ale z politycznego punktu widzenia muszą być uznane za błąd. Działalność polityczna stałaby się w jeszcze większym stopniu, niż jest, dziedziną hazardu i nieodpowiedzialności, gdyby nie stosować wobec niej surowego kryterium skuteczności”.

Bronisław Łagowski – filozof, historyk idei, eseista i publicysta, emerytowany wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, autor m.in. książek Duch i bezduszność III Rzeczypospolitej, Liberalna kontrrewolucja, Łagodny protest obywatelski, Symbole pożarły rzeczywistość, Szkice antyspołeczne.

Stanisław Lem (1921–2006) należy do najlepiej znanych w świecie polskich intelektualistów XX wieku. Zyskał sławę twórczością beletrystyczną w dziedzinie fantastyki i science fiction (Solaris), lecz ta dziedzina była tylko epizodem w jego pracy intelektualnej. Interesował się przede wszystkim wpływem nauki i techniki na człowieka i jego kulturę. Podejmował wyzwania drugiej połowy minionego stulecia, które od lat 50. stało wobec zagrożeń i nadziei wiązanych z cybernetyką, robotyką, sztuczną inteligencją. Redaktorzy niniejszego tomu zadali sobie jednak pytanie nie tyle „co przewidział Lem?” jako guru futurologii, ile „co przemyślał Lem?” jako filozof. Mimo sceptycyzmu Lema wobec tradycyjnej filozofii trzeba uznać go za filozofa tout court i tom Filozoficzny Lem stara się to pokazać. Obejmuje wybór „prozy dyskursywnej” Lema m.in. z takich dzieł, jak Dialogi, Filozofia przypadku, Summa technologiae, Golem XIV, a tekstom tym towarzyszą wprowadzenia badaczy twórczości Lema oraz zebrane w osobnej części pt. „Opracowania” ich komentarze do jego dzieła. Niniejszy tom dokumentuje najświeższą recepcję myśli Lema. Po lękach lat 50., po rozczarowaniu cybernetyką okazało się, że ofensywa cyborgizacji umiarkowanie nam zagraża, sztuczna inteligencja ciągle jest jeszcze w powijakach, za to pojawiły się nowe zagrożenia i nadzieje związane np. z genetyką. Mimo to filozoficzny rdzeń myśli Lema pozostaje nadal aktualny.

Kandyd, czyli optymizm jest satyryczną powiastką filozoficzną napisaną przez Woltera, wybitnego przedstawiciela francuskiego Oświecenia. Powiastka charakteryzuje się szybką narracją i pełną zaskakujących zwrotów akcją parodiującą powieści przygodowe swojej epoki. Oparta częściowo na faktach historycznych, nie stroni od fantastycznych opisów i nieprawdopodobnych wydarzeń. Problematyka powiastki dotyczy losów Kandyda, młodego bohatera wychowanego przez preceptora Panglossa w duchu leibnizowskiej filozofii optymizmu. Na skutek nieszczęśliwego zbiegu okoliczności, wychowany w cieplarnianych warunkach Kandyd zostaje wygnany ze swojej ojczyzny i tuła się po świecie, gdzie czekają na niego doświadczenia, wystawiające raz po raz na próbę jego wiarę w dobroć ludzi i świata. Barwne przygody bohatera są dla Voltaire'a pretekstem do poruszenia najważniejszych problemów filozoficznych epoki Oświecenia, przede wszystkim pytania o zło i o receptę na życie szczęśliwe. w zderzeniu z ustaloną racjonalnie wiedzą o życiu.
Kandyd, wydany po raz pierwszy w 1759 roku, okazał się ogromnym sukcesem wydawniczym, wywołując równocześnie międzynarodowy skandal i ściągając na siebie w wielu krajach cenzurę. Do dzisiaj uważany jest za jedno z najważniejszych dzieł literatury światowej.

Lektura dla szkół średnich

Kto i wedle jakich kryteriów decyduje, które istoty można uznać za osoby? Pojęcie osoby wydaje się przeżywać kryzys, ponieważ utracono punkty odniesienia nadające temu słowu znaczenie. Do niedawna każdy z ludzi był uznawany za osobę, nosiciela nienaruszalnej godności, co czyniło go podmiotem niekwestionowanych praw. Współcześnie niektórzy usiłują jednak kwestionować swoją własną tożsamość. Gdzie przebiega granica pomiędzy osobą a tym, co nią nie jest? Oto niepokojące pytanie, na które ten podręcznik udziela wyczerpującej, gruntownie uzasadnionej odpowiedzi.
José Ángel García Cuadrado – profesor antropologii filozoficznej na Wydziale Filozofii i Literatury Uniwersytetu Nawarry w Pampelunie (którego był dziekanem). Autor licznych artykułów specjalistycznych i publikacji książkowych. Członek Instytutu Latynoskich Studiów nad Nowoczesnością na Uniwersytecie Balearów.