Kronos 1/2015 Święta Wojna

Kim jest bohater historyczny? I czy ta postać (a właściwie te różne postacie) są w ogóle tematem filozofii? Czy filozofia ma w kwestii bohatera historycznego coś do powiedzenia? Filozof powinien zacząć od problemu metody. Decyzją filozoficzną jest rozstrzygnięcie, czy bohatera historycznego należy traktować w porządku subiektywnym, czy obiektywnym. W pierwszej chwili widzimy w nim pewne indywiduum psychiczne. Bohater, uważamy, jest jednostką, której życie wewnętrzne wyraża się w zewnętrznych działaniach. Ta jednostka jest następnie w trybie psychologicznym uznawana za bohatera przez inne indywidua. Bohaterstwo byłoby więc czymś subiektywnym. Rzeczą uznania. Kwestią opinii. Chwiejnych, jak chwiejna - niestała i zmienna - jest sfera naszych mniemań i wyobrażeń. Taki pogląd łatwo obalić. Nie mamy bezpośredniego dostępu do życia wewnętrznego postaci historycznych. Są nam dane jedynie - w porządku całkowicie obiektywnym, który bada obiektywna nauka historii - fakty i dokumenty świadczące (już pośrednio) o intencjach i poglądach tych postaci. Także uznanie kogoś za bohatera nie jest kwestią naszej dobrej woli lub swobodnej opinii.

Pięć lat temu „Kronos” opublikował pierwsze polskie tłumaczenie pism Joachima z Fiore, najwybitniejszego średniowiecznego historiozofa. W tym numerze „Kronosa” publikujemy dzieła franciszkańskich spirytuałów, ideowych spadkobierców Joachima. Spirytuałowie, podejmując fundamentalne wymiary jego historiozofii, połączyli je ze swoim franciszkańskim doświadczeniem radykalnego ubóstwa i nadali im nowy, pogłębiony wymiar. Odkrywanie dziś ich idei pozwala na zetknięcie się z jedną z najważniejszych w myśli zachodniej prób wydobycia „duchowej mocy historii”. Prób, bez których podejmowania Taubes nie wyobrażał sobie uprawiania filozofii. PREZENTACJE Rafał Tichy, Ostateczne ubóstwo. Historia i historiozofia średniowiecznych spirytuałów Piotr Olivi, Wykład reguły braci mniejszych Piotr Olivi, Komentarz do Księgi Apokalipsy Piotr Olivi, O czytaniu ksiąg filozofów Piotr Olivi, List do brata R. Piotr Olivi, List do synów Karola II Neapolitańskiego Anioł Clareno, Kronika, czyli historia siedmiu utrapień zakonu braci mniejszych ESEJE Odkrywanie spirytuałów. Z Sylvainem Pironem rozmawia Rafał Tichy Sylvain Piron, Doświadczenie podmiotowe według Piotra Oliviego Luca Parisoli, Wkład szkoły franciszkańskiej w narodziny pojęcia wolności politycznej. Dane wyjściowe u Piotra Oliviego Mateusz Stróżyński, Mistyka ubóstwa św. Anieli z Foligno i franciszkańscy spirytuałowie Józef Majewski, Od potępienia do wspólnej modlitwy? Jakich relacji między religiami potrzebuje cywilizacja Zachodu LITERATURA Antoni Libera, Paul Celan, Fuga śmierci. Od tłumacza Paul Celan, Fuga śmierci. Przekład Stanisława Jerzego Leca Paul Celan, Fuga śmierci. Przekład Antoniego Libery Emil Cioran, Spotkania z Paulem Celanem ARCHIWUM FILOZOFII POLSKIEJ Jerzy Ziemacki, Odkrycie jaźni a powstawanie gatunków Wincenty Lutosławski, Darwin i Słowacki RECENZJE I POLEMIKI Marek Blaszke, Voltaire na tropach ducha dziejów