Kropki nad i Dziś i jutro

O niezmierzonej Rosji i wielkim rosyjskim narodzie powiedziano i napisano już bardzo wiele. Zbiór felietonów Ossendowskiego jest wyjątkowy. Obnaża „rosyjską duszę zbiorową” i ujawnia, jak dalece gusła, zabobony i mistyka wpływają na działania i decyzje tej jednej z największych grup etnicznych na świecie. Autor uchwycił Rosję w ciekawym momencie – przed rewolucją bolszewicką, kiedy to sekty i grupy religijne przybrały na sile. Barwnym stylem opowiedziano o burłakach, jamszczyźnie czy Griszce Rasputinie.

Najpierw zatrzymała tramwaj, a kilka dni później Lecha Wałęsę z tłumem stoczniowców kończących „swój” zwycięski strajk – wszystko to w odruchu solidarności z tymi, którzy latem 1980 roku rzucili wyzwanie całemu systemowi. Henryka Krzywonos, nikomu nieznana motornicza z gdańskiego WPK, tymi gestami sprzeciwu – pod gdańską operą i pod stoczniową bramą – sprawiła, że sierpniowy protest mógł się przerodzić w wielki ruch na rzecz społecznej zmiany.
Timothy Snyder, wybitny amerykański historyk Europy Środkowej, pisał, że „miękkim, żywotnym jądrem ruchu, ową jego częścią, którą najtrudniej uchwycić i opisać, był ludzki impuls solidarności: gotowość do wzajemnego uznania i wola, by sobie pomóc. W tym sensie życie Henryki Krzywonos polega na solidarności, tak dziś, jak i kiedyś”. Kiedyś dlatego, że bez żadnego zaplecza, inteligenckich lektur, sieci kontaktów i znanego nazwiska jako pierwsza przełamała bierność koleżanek i kolegów, angażując się najpierw w sierpniowy strajk, a potem pracę – dzień i noc – w nowym Związku. Dziś – bo w dobie społecznej apatii i prywatyzacji życiowych strategii, przełamując bezwład biurokracji i obojętność rynku, wybrała pomaganie najsłabszym, zakładając rodzinny dom dziecka.

Zawsze w cieniu, najpierw męskich gwiazd „Solidarności”, a potem bohaterów transformacji z mediów, biznesu i parlamentu – dopiero po latach, gdy Kongres Kobiet przyznał jej tytuł Polki Dwudziestolecia, doczekała się należnego uznania. „Rewolucja jest kobietą”, mówiła wówczas Krystyna Janda w porywającej laudacji pióra Kazimiery Szczuki. Dzięki Henryce Krzywonos wiemy, że kobietą jest również solidarność.

Teza autorki jest w zasadzie prosta: w obliczu coraz wyraźniej obserwowanego kryzysu klasycznych strategii emancypacyjnych walk społecznych, warto zwrócić uwagę na pewną specyficzną formę tzw. słabego oporu, jakim jest tworzenie „kontrpubliczności” przez, jak to Majewska określa, podporządkowanych innych. (…) Propozycja wydawnicza Ewy Majewskiej należy do bardzo wąskiej grupy książek, które po prostu ukazać się powinny. Nie ulega wątpliwości, że publikacja recenzowanego tekstu wzbudzi bardzo ożywioną i dość szeroko zakrojoną dyskusję, co wynika zarówno z jej tematu, jak i metodologii. Rozstrzygnięcia proponowane przez autorkę mają niewątpliwie charakter nowatorski. a forma ich prezentacji okazuje się w rezultacie bardzo przystępna, zważywszy na specyfikę problematyki.
Z recenzji dr hab. Tomasza R. Wiśniewskiego

KLER, WOŁYŃ, WESELE, DOM ZŁY, RÓŻA, DROGÓWKA, POD MOCNYM ANIOŁEM... PREMIERZE KAŻDEGO FILMU SMARZOWSKIEGO TOWARZYSZĄ SILNE EMOCJE ZE STRONY KRYTYKI I WIDZÓW.
KRĘCONE SIEKIERĄ. 9 SEANSÓW SMARZOWSKIEGO – to nie biografia, ani wywiad-rzeka – to opowieści aktorów i ekipy filmowej (m.in. Agaty Kuleszy, Kingi Preis, Jacka Braciaka, Marcina Dorocińskiego, Lecha Dyblika, Mariana Dziędziela, Arkadiusza Jakubika, Piotra Sobocińskiego jr, Marcina Świetlickiego, Bartłomieja Topy, Mikołaja Trzaski, Tymona Tymańskiego, Roberta Więckiewicza), historie z planów, anegdoty, które zbliżają nas do rozwikłania zagadki, dlaczego reżyser kreuje w swoich filmach tak odpychającą i przerażającą rzeczywistość, a bohaterów doprowadza do granic człowieczeństwa, jakby hołdował zasadzie, że nigdy nie jest tak źle, żeby nie mogło być gorzej. Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znaleźć można w książce – dosadne, zabawne, czasem przygnębiające, ale przede wszystkim – prawdziwe. Jak filmy Smarzowskiego.

Książka zawiera zebrane felietony wygłaszane na antenie Radia Maryja.

Michalkiewicz nie boi się poruszać drażliwe tematy polityczne i gospodarcze. Omawia wszystkie za i przeciw przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, krytykuje manipulowanie państwa przy gospodarce i udowadnia, że liberalizm gospodarczy nie kłóci sie z zasadami chrześcijańskimi.

Ujmuje się za najsłabszymi - przy pomocy logiki i zdrowego rozsądku udowadnia, że zgoda na aborcję z powodów tzw. społecznych jest złem - celowo nie używa przy tym argumentów wiary, aby trafić także do niewierzących.

Czytelnicy, którzy znają inne książki Michalkiewicza, z łatwością zauważą konsekwencję autora i dar przewidywania, który można nazwać po prostu umiejętnością myślenia i zdrowego rozsądku.

To nie jest podróż śladem Polski B czy Polski C, bo nie ma sensu dodawać kolejnych liter. To po prostu Polska - oszukana przez Balcerowicza, zachłyśnięta wczesnym kapitalizmem, łatana bez ładu i składu przez kolejne ekipy polityczne. W "Nie ma i nie będzie" autorka jedzie do miast, o których wszyscy słyszeli, ale nikt ich nie odwiedza. Pyta o przemysł, pracę, ale przede wszystkim po prostu o życie. Opowiada o Polsce, która tkwi pomiędzy dawnym a nowym.

Magdalena Okraska (ur. 1981) - działaczka społeczna, publicystka, antropolożka kultury, zwykła dziewczyna z prowincji. Związana z redakcją "Nowego Obywatela", autorka “Ziemi jałowej”. Obecnie kształci się w zawodzie pracownik socjalny. Mieszka w Zawierciu,



[BLURBY]

To ważna i potrzebna książka, kupa roboty i masa czytania. Przypomina, że pomiędzy państwem a państwem - które, oby, kiedyś się znów w Polsce w sensowny sposób objawi, istnieje czas niczyj, tiempo santo, podczas którego ludzie zostawieni są samym sobie. Bóg, cóż poradzić, nie istnieje (albo jest kiepskim zarządzającym), więc nie patrzy, a państwo nie patrzy, bo albo mu się nie chce, albo ma cele, które uznaje za wyższe, niż los własnych obywateli. Podobno rozdaje wędki, a nie ryby, ale po pierwsze - nie rozdaje, a sprzedaje, a po drugie - nie ma tych wędek najczęściej gdzie zarzucić. I po tej postapokaliptycznej krainie w której życie, które można uznać za godne, przeniosło się z ulic do galerii handlowych, jak do zadaszonych i sterylnych marsjańskich kolonii założonych w nieprzyjaznym nowemu człowiekowi środowisku, kręci się Magda Okraska z niedopitą tatrą w puszce. I rozmawia z ostatnimi ludźmi. Tymi, którzy nie załapali się na statek kosmiczny na Marsa.



Obywatele, którym Rzeczpospolita miła, czytajcie. Czytajcie, kurwa, i patrzcie.

Ziemowit Szczerek



***

Książka, która przypomina słuchanie "Nebraski" Bruce'a Springsteena: o tym, co się dzieje, gdy z miejsca, w które ludzie włożyli swoje serce i pracę, ulatnia się życie - i o tym, gdzie się podziać po końcu świata, w relacjach z pierwszej ręki.

Olga Drenda



***

Lewandowski zna się na strzelaniu bramek. Makłowicz na gotowaniu. A Magda Okraska na tym, co wydarzyło się w ostatnim trzech dekadach w miastach takich jak Myszków, Wałbrzych, Tarnobrzeg albo Ozorków. Polecam "Nie ma i nie będzie"!

Rafał Woś

***

Patronaty

Magazyn Kontakt, Tłusty Druk, Mały Format