Kultura w stosunkach międzynarodowych

Czy przyczyny wojen i konfliktów zbrojnych zawsze są takie same?
Jaką rolę pełnią współcześnie siły zbrojne państw?
W jaki sposób instytucje międzynarodowe mogą wpływać na utrzymanie pokoju?
Czy porozumienia dotyczące kontroli zbrojeń oraz środki budowy zaufania i bezpieczeństwa skutecznie zapewniają bezpieczeństwo międzynarodowe?

Istnienie różnic interesów między państwami, grupami społecznymi, organizacjami i innymi podmiotami gry politycznej jest rzeczą naturalną i nieusuwalną. (...) Bez względu na to jaką z licznych teorii uznamy za właściwą, pozostaje faktem, iż spory i konflikty międzynarodowe towarzyszą ludzkości od początku jej dziejów i jako takie muszą być uznane za naturalne. Nie każda jednak różnica interesów musi wieść do sporu, a nie każdy spór do wojny. Wojna jest zatem zjawiskiem szczególnym – jak pisał Carl von Clausewitz – jest „jedynie kontynuacją polityki innymi środkami”. Na przestrzeni dziejów zmieniała oczywiście swe formy, zarówno z uwagi na postęp technologiczny, jak i cywilizacyjny, kształtujące metody i cele jej prowadzenia.
(fragment tekstu)

Minęło 10 lat od śmierci pierwszego ministra spraw zagranicznych wolnej Polski, a zarazem zupełnie niedawno obchodziliśmy 30. rocznicę wielkiej zmiany. W 1989 roku zaczęło się odzyskiwanie przez Polskę wolności i suwerenności oraz budowanie demokratycznego państwa prawa. Istotną częścią tej transformacji była polityka zagraniczna, której ster w tym historycznym momencie został powierzony Profesorowi Krzysztofowi Skubiszewskiemu. Nikt wtedy nie sądził, że nie mogło być dla Polski lepszego wyboru.

Linia Mazowieckiego-Skubiszewskiego stała się mocnym fundamentem polityki zagranicznej RP oraz jednym z filarów nowej Polski w rodzinie wolnych narodów Europy - czy szerzej - Zachodu. Książka jest próbą spojrzenia na wartość tego dziedzictwa i jego obecność w polityce zagranicznej odrodzonej Rzeczypospolitej.

W tomie publikują:
Jan Barcz, Agnieszka Bieńczyk-Missala, Patrycja Grzebyk, Robert Kupiecki, Roman Kuźniar, Jerzy Łukaszewski, Marek Madej, Adam Daniel Rotfeld, Stanisław Sulowski, Andrzej Szeptycki, Henryk Szlajfer, Roman Wieruszewski.

Podręcznik akademicki z zakresu międzynarodowych stosunków politycznych przygotowany przez zespół pracowników Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie jest ważnym wydarzeniem naukowym i dydaktycznym. Potwierdza aktywność i kompetencje zespołu oraz potrzebę publikacji będącej kompendium wiedzy z tej dyscypliny akademickiej. […] Publikacja zdaje się także potwierdzać znany w środowisku naukowym pogląd mówiący, iż przygotowanie merytorycznie i koncepcyjnie dobrego podręcznika akademickiego jest zadaniem trudnym. Jest bowiem wyzwaniem wiążącym się z odpowiedzialnością za rzetelność wiedzy, jaką przekazują Autorzy, jej inspiracyjny charakter budzący dociekliwość potencjalnych adresatów.
Z recenzji prof. dr hab. Teresy Łoś-Nowak

Dla treści podręcznika i jego struktury istotne znaczenie mają przyjęte założenia. Po pierwsze, uznano, że międzynarodowe stosunki polityczne są nadrzędne w stosunku do pozostałych płaszczyzn stosunków międzynarodowych, warunkując ich funkcjonowanie. Po drugie, międzynarodowe stosunki polityczne znajdują się w procesie zmiany, wręcz swoistego „przyspieszenia historycznego”, odzwierciedlając ogólną dynamikę i zmienność życia społecznego, którego specyfika jest określona przez zmiany o nowych jakościowo cechach, nowych „parametrach” środowiska międzynarodowego. W konsekwencji nowe jakościowo cechy określają specyfikę współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych.
Ze Wstępu

Ważna książka dla obecnych i przyszłych pokoleń studiujących stosunki międzynarodowe i integrację europejską. Pokazuje rozwój tych dwóch dyscyplin w Polsce i w innych krajach. Zawiera pogłębioną analizę historyczną i empiryczną. Ma dobrą strukturę, jest świetnie napisana. (…)
Opisany stan polskiej nauki w dwóch dziedzinach będących przedmiotem analizy jest dość żałosny. Większość prac naukowych ma charakter opisowy – bez próby pogłębionej analizy teoretycznej. Tłumaczy to skromną obecność polskich naukowców z tych dziedzin na forach międzynarodowych. Podane fakty są zrozumiałe w wypadku starszego pokolenia badaczy, ale nie w wypadku młodych naukowców, z których wielu w ostatnich latach studiowało za granicą. (…) To prowadzi mnie do hipotezy, iż problemy polskiej nauki wynikają z kultury uniwersyteckiej w Polsce, ze swoistego typu feudalizmu, który kultywuje stare hierarchie, powiązania, obyczaje i blokuje rozwój intelektualny ludzi młodych. Podobna sytuacja istnieje na południu Europy i w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
Z recenzji wydawniczej prof. Jana Zielonki (Uniwersytet Oskfordzki)

Jacek Czaputowicz – profesor nadzwyczajny, kierownik Zakładu Metodologii Badań Europejskich w Instytucie Europeistyki, WDiNP UW. Autor m.in. Teorie stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe PWN 2007; Bezpieczeństwo międzynarodowe. Współczesne koncepcje, Wydawnictwo Naukowe PWN 2012 oraz Suwerenność, PISM 2013.
Kamil Ławniczak – doktor, współpracownik Instytutu Europeistyki, WDiNP UW. Opublikował m.in. Rada Unii Europejskiej. Organizacja i sposób działania, WDiNP 2014, Metody jakościowe i ilościowe w badaniu organizacji i działania Unii Europejskiej (red.), WDiNP 2013.
Anna Wojciuk – doktor politologii, adiunkt w Instytucie Stosunków Międzynarodowych, WDiNP UW, visiting fellow na Uniwersytecie Harvarda oraz na Columbia University w Nowym Jorku. Opublikowała m.in. Dylemat potęgi. Praktyczna teoria stosunków międzynarodowych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2010.

Celem monografii jest przedstawienie polityki zagranicznej ZSRR i Rosji wobec Bliskiego Wschodu wraz z odniesieniem się do kluczowych wydarzeń, mających wpływ na losy tego regionu oraz z uwzględnieniem ważnych z punktu widzenia ZSRR, a po 1991 roku Rosji, bilateralnych, relacji z państwami Bliskiego Wschodu.

Książka poświęcona jest omówieniu i analizie polsko-niemieckich dyskursów edukacyjnych oraz kwestii kształtowania świadomości historycznej obu tych narodów. Jej przedmiotem są więc obrazy historii polsko-niemieckiej, ich formowania i transmisji. Zawarta w książce analiza materiałów edukacyjnych, w szczególności podręczników do nauczania historii, ukazuje ideologicznie uwarunkowaną selektywność obrazów przeszłości. Ważny wątek pracy stanowi odtworzenie wizerunków Polski i Niemiec, zawartych we współczesnych podręcznikach historii używanych w obu państwach.