La rhetorique dans la theorie de l'art. A l'epoque des Lumieres en France

"Jeśliby dla zapisanych w tej książce opowieści szukać jakiegoś skrótu, metafory, można by powiedzieć, że są jak gest uniesienia dłoni, kiedy o chłodnym poranku, stojąc na osnutym węglowym dymem i mgłą kolejowym peronie, żegna się tych, którzy odjeżdżają na zawsze, nie wiedząc na pewno, czy żegna się ich, czy siebie. Mgła zaciera kontury rzeczy, w oświetlonych oknach widać jakieś postacie, twarze sprzed lat – nierozpoznawalne już, chociaż znajome; za chwilę znikną w ciemności, pozostanie pustka, której przecież nie sposób wypełnić słowem. Wtedy szuka się jakiegoś zaklęcia, gestu, znaku, czegokolwiek, co mogłoby zatrzymać czas, ocalić go od zapomnienia, choćby tym znakiem mógł być tylko gest podniesienia dłoni…" Adam Wodnicki, "O pamięci"

Ta młoda kobieta w czerni, z bukietem fiołków, o głębokim spojrzeniu, którą Manet namalował w 1870, to Berthe Morisot. Jej twarz o dumnych rysach skrywa jakąś tajemnicę. Jedna z modelek? Nie: to jedyna kobieta w grupie impresjonistów. Berthe Morisot urodzona na francuskiej prowincji w 1841 r., córka prefekta, malowała i wystawiała wraz z tą grupą mężczyzn sprzeciwiających się sztuce oficjalnej, na razie głównie krytykowanych, bez publiczności. Byli wśród nich: Manet, Degas, Monet, Renoir. Żarliwa, ale tajemnicza, delikatna, ale namiętna, kochająca życie rodzinne, a jednocześnie modelka i przyjaciółka – a może, kto wie? ktoś więcej – Edourada Maneta, którego brata poślubiła: w milczeniu i cieniach Berthe Morisot kryje się zagadka.

Autorka tej książki została uwiedziona. Winowajca: słynny francuski styl, lecz Joanna Nojszewska znalazła innych „poszkodowanych” i razem rozpracowali, na czym on polega. O najważniejszym francuskim towarze eksportowym mówią Polacy zakochani we Francji i – dla kontrapunktu – Francuzi zakochani w Polsce.
Gośćmi są między innymi: Andrzej Seweryn, Andrzej Chyra, Marek Bieńczyk, Paulina Młynarska oraz Maciej Zień. Moda, kino, wino, muzyka, kulinaria, uciechy codzienności, nigdy niepublikowane wspomnienia i anegdoty, czyli trzynaście apetycznych wywiadów, w przerwach zaś – frywolitki – mniej lub bardziej frywolne skojarzenia, które za bardzo nie odbiegają od tematu głównego (zostanie m.in. rozwiązana zagadka słynnych
francuskich piżam). A dla praktycznych – praktyczne francuskie adresy.

Jakimi władcami byli królowie z rodu Merowingów?
Jaką rolę w polityce władców merowińskich odgrywał Kościół?
W jakim stopniu państwo Franków było sukcesorem cesarstwa rzymskiego?

Ian Wood, wysoko ceniony historyk zajmujący się dziejami wczesnośredniowiecznej Europy, w barwny i zajmujący sposób przedstawia historię dynastii Merowingów. Dokonuje analizy źródeł i rekonstruuje najbardziej prawdopodobny przebieg wydarzeń.

Dzień, w którym zamilkł Paryż…
Wieczorem 15 kwietnia 2019 roku świat obiegła zatrważająca informacja: w płomieniach stanęła katedra Notre Dame. Miliony osób na całym globie z przerażeniem śledziły walkę z ogniem i odetchnęły z ulgą, gdy udało się go opanować. Dlaczego pożar wywołał tak silne emocje? Co sprawiło, że katedra Marii Panny stała się fundamentem europejskiej kultury i symbolem francuskiej duszy?
Agnes Poirier, odwołując się do najważniejszych momentów w dziejach Francji, pokazuje, jak w świadomości narodu umacniała się obecność świątyni. Notre Dame – będąca świadkiem koronacji Napoleona, wyzwolenia w 1944 roku czy pogrzebu generała Charles’a de Gaulle’a – stała się symbolicznym sercem Paryża. Wzbudzająca zachwyt budowla, wraz z Quasimodem, Esmeraldą i gargulcami zdobiącymi jej fasadę, jest też od lat ikoną popkultury. Pożar zmieni oblicze 850-letniej katedry, a batalia o odbudowę dopiero się zaczyna. Agnes Poirier uzmysławia nam, że w tej walce ścierają się liberalizm i konserwatyzm, tradycja i nowoczesność, ateizm i wiara. Czy Notre Dame wyjdzie cało z tego starcia? Zobaczymy!
„Wątpię, czy jakakolwiek książka opublikowana w tym roku będzie mogła się poszczycić równie wciągającym początkiem. […] Poirier relacjonuje te i wiele innych historii z niebywałym rozmachem, a przy tym ma oko do osobliwych detali”. „The Times” „Zapierająca dech, starannie udokumentowana i bez reszty wciągająca relacja z rozgrywającego się dramatu […], elegancka, dowcipna i niezmiennie kształcąca”. „The Observer” Agnes Poirier jest urodzoną w Paryżu, wykształconą w Londynie dziennikarką, komentatorką telewizyjną, krytyczką i pisarką. Regularnie pojawia się w brytyjskich i amerykańskich mediach, takich jak „The Guardian”, „The Observer”, BBC, Sky News, CNN. Pracuje jako redaktorka brytyjska we francuskim tygodniku o tematyce politycznej „Marianne”. Dzieli czas między Paryż i Londyn. Uwielbia jeździć na rowerze i słuchać Charles'a Treneta.

Autor, francuski socjolog i filozof, miał na koncie wiele książek, między innymi biografię Foucaulta, gdy uświadomił sobie, że o ile przez lata zajmował się wykluczeniem i homofobią, o tyle nigdy nie przeanalizował tego, co naznaczyło całe jego życie: podziału klasowego i biedy. Wraca na prowincję, do rodzinnego domu i opisuje wszystko to, czego zawsze tak bardzo się wstydził i przed czym uciekał: poczucie krzywdy, upokorzenia, potrzebę społecznego uznania. Opowiada o swoich rodzicach – matce sprzątaczce i ojcu robotniku – o ich rozpaczliwych staraniach, by przebić szklany sufit, polepszyć byt, dokształcić się; o ich politycznych wyborach, życiowych decyzjach, a wszystko to podbudowuje wnikliwą analizą społeczeństwa kapitalistycznego i francuskiej prowincji. Eribon odpowiada na wiele pytań, które można by odnieść także do polskiego społeczeństwa i sposobów, w jakie ono ewoluuje. Świetnie napisana książka, która pomaga zrozumieć wiele aktualnych zjawisk polityczno-społecznych, w tym protest żółtych kamizelek.