Literatura A Religia. Wyzwania Epoki Świeckiej. Tom Ii. Literatura Polska Po 1945 R. Kierunki, Idiomy, Paradygmaty

Bodaj najlepsze momenty sienkiewiczowskiej trylogii to opisy forteli obmyślanych przez imć Zagłobę. Dzięki znajomości ludzkiej psychiki z łatwością zwodził przeciwnika i realizował swoje cele, a także zdobywał szacunek swoich towarzyszy.

W tej książce znajdują się opowieści o czynach ludzi takich jak Zagłoba, o wybitnych dowódcach formatu Lawrence’a z Arabii i mężach stanu jak słynny chiński strateg Zhuge Liang, ale też postaciach fikcyjnych, takich jak dowódca „Czerwonego Października”.

Książkę 36 forteli polecam w szczególności żołnierzom sił i służb specjalnych, które z założenia realizują swoje misje w nieprzewidywalnym środowisku wysokiego ryzyka. Taktykom i strategom odpowiedzialnym za odnajdywanie dróg wyjścia z beznadziejnych sytuacji, ale i ku przestrodze w obliczu pozornie słabego i przez to lekceważonego przeciwnika.

— generał Roman Polko, były dowódca jednostki GROM, autor m.in. książki RozGROMić konkurencję

Geopolityka to gra o władzę, a tym samym o przyszłość świata. Plan???, rachuby i podstęp decydują o ?życiu i śmierci, o sukcesie lub klęsce. Tradycje prowadzenia zmagań, definiowania wojny są często zasadniczo różne w kręgu? oddziaływania cywilizacji zachodniej i chińskiej. 36 forteli i traktat Sztuka wojny słynnego stratega chińskiej starożytności są dla Chińczyków równorzędnym przejawem tego, co my określamy mądrością Wschodu. A opracowanie Piotra Plebaniaka to znakomity międzykulturowy, okraszony dziesiątkami anegdot podręcznik psychologii konfliktu, w którym chiński dorobek opisany jest językiem współczesnej psychologii. Gorąco polecam.

— dr Jacek Bartosiak, ekspert geopolityk, autor książki Pacyfik o Eurazja. O wojnie

„Kwartalnik Literacki Wyspa” ukazuje się od 2007 roku, czyli od ponad czternastu lat. Teraz doczekał się pierwszej antologii tekstów, wybranych głównie z początkowych numerów.

Przesłanie czasopisma nie zmienia się przez lata i z wielką satysfakcją możemy dalej twierdzić, że „Wyspa” jest pismem łączącym różne odcienie rodzimej literatury, a na jej łamach obok nazwisk najważniejszych polskich autorów pojawiają się twórcy młodzi, często dopiero debiutujący.

Każdy numer „Wyspy” zawiera ważne i dobre teksty, które warto przypomnieć. Jak dobrze wiadomo, czytane po latach, w odrębnym zbiorze, są inaczej odbierane i inaczej przemawiają do czytelników.

W „Antologii” zamieszczamy wybrane teksty polskich autorów zaliczane do różnych gatunków literackich, tak jak ukazują się w każdym numerze „Wyspy” – prozę i poezję, eseje i wywiady. Ułożyliśmy je w porządku chronologicznym, jak kolejno pojawiały się na łamach „Wyspy”.

Nakreślona w książce panorama poetyk i tematów pomyślana jest w ten sposób, żeby na pierwszym planie znalazły się dociekania metafizyczne, doświadczenia sacrum, teologiczne roztrząsania prowadzone w języku poezji, wyznania  medytacje religijne. Podkreślić należy, iż autorka należy do grona najwybitniejszych znawców wskazanej problematyki.

O spoistości cyklu przesądza kilka czynników: wybór istotnych zjawisk poetyckich, konsekwentna metoda lektury, historycznoliterackie i kulturowe nastawienie, które pozwala usytuować odczytywane teksty w porządku nowoczesnych nurtów literacko-estetycznych, uwzględnić odniesienia do dziejów form oraz idei, dalej: pamięć o czytelnikach, którym autorka klarownie i bez uproszczeń przybliża kwestie filozoficzne oraz artystyczne, jak również dostarcza wielu bardzo potrzebnych informacji kontekstowych.

Wojciech Ligęza

Tom VIII serii udostępnia polskiemu odbiorcy dzieło Andrei Alciata (1492–1550), mediolańskiego prawnika i humanisty, uważanego za twórcę kanonicznej wersji gatunku literacko-obrazowego zwanego emblematem, który przeżywał swój rozkwit w Europie XVI–XVII wieku. Publikacja prezentuje pierwsze polskie tłumaczenie całości zbioru Alciatusa, wraz z komentarzem naukowym i obszerną przedmową.

******

"Emblemata" Volume 8 in the series introduces Polish readers to the work of Andrea Alciato (1492–1550), a Milanese jurist and humanist, considered the father of the canonic emblem, a literary genre combining picture and text, which flourished in 16th and 17th century Europe. The book contains the first Polish translation of Alciatus’ work together with a critical commentary and a comprehensive preface

Refleksja humanistyczna nad sprawami trapiącymi ludzkość wydobywa wyspecjalizowane nierzadko wątki (jak epidemia, uzależnienie, dysfunkcja) i czyni z nich zagadnienia uniwersalne, a więc wspólne, ogólnoludzkie. Takie poszerzanie perspektyw pozwala na zaproszenie do dyskusji przedstawicieli różnych dyscyplin oraz – co równie istotne – budzi społeczną świadomość i wrażliwość. Autorki i Autorzy tekstów pomieszczonych w tym tomie bacznie przyglądają się fenomenom kulturowym, literaturze, językowi i komunikacji, oswajają sytuacje kryzysowe i nadzwyczajne poprzez ich wielostronne oświetlenie. Dzięki zróżnicowaniu stylów, gatunków i epok poddanych oglądowi zyskujemy nie tylko przekonanie o niejednorodności przestawień epidemii, chorób, patologii – ale jesteśmy jako społeczeństwo lepiej przygotowani do kolejnych trudnych zdarzeń i sytuacji granicznych. Z recenzji dr hab. Agnieszki Kuli, prof. UAM Dominantą tomu łączącą zawarte w niej teksty jest zgodnie z tytułem publikacji perspektywa maladyczna, dodatkowo doprecyzowana w poszczególnych kategoriach tytułowych. Stąd uwaga badaczy została skupiona na topice epidemicznej powiązanej z różnymi chorobami, a także patologiami. Atutem książki jest z całą pewnością zaprezentowana wieloperspektywiczność spojrzenia na wspomniane wyżej zagadnienia, bo choć wszystkie głosy badaczy pomieszczone w tomie można połączyć wspólnym mianownikiem nauk humanistycznych, to w konkretnych rozwiązaniach różnią się one w znaczący sposób. […] Sam pomysł tomu oceniam jako niezwykle trafny, bowiem nie tylko wpisuje się on w coraz popularniejszy (także w naszym kraju) dyskurs „chorobowy”, ale też podejmuje problematykę, od której w ostatnich latach nikt z nas nie mógł uciec: doświadczenia pandemicznego i powszechnego zagrożenia coraz groźniejszymi chorobami, które, jak pokazały ostatnie lata, potrafią zdezorganizować nie tylko funkcjonowanie służby zdrowia, ale też życie społeczne i kulturalne. Uwidocznienie, że tego typu sytuacja nie jest wyłącznie znakiem współczesności, ale ma swoje (różne) źródła w minionych wiekach, pozwala inaczej spojrzeć na otaczającą nas rzeczywistość. Z recenzji dr. hab. Marka Kurkiewicza, prof. UKW

Ta książka wyrasta z fascynacji literaturą i rzeczywistością, paradoksalnie czerpiąc siłę ze swojej słabości, gdyż w gruncie rzeczy jest ilustracją nieustannie ponoszonych porażek i fiaska, zapisania siebie w świecie i świata w sobie, w krzyżowym ogniu, w poplątanych pajęczynach, zagłuszanych falach, zerwanych łączach. Formy odbioru to wciąż ponawiane próby artykulacji tego, co ciągle się wymyka, odstaje, nie przywiera, a zalega, jest. Stąd uprzywilejowana rola poetyki notatki, gwałtownego błysku, treściwego flesza. Chodzi przede wszystkim o pielęgnowanie w sobie amatora, który nie podpiera się żadną gotową filozofią, a czerpie radość ze spotkania, nieplanowanych, przypadkowych, świeżych zestrojeń. Krytyka literacka to nieustanna emancypacja, wyjście poza swoje opłotki, podjęcie ryzyka inwencji.
Poezja nie jest tym, co uczepiło się kartki, ale tym, co za sprawą jej bieli odcisnęło się na naszym ciemnym gruncie. Wskazało stronę. Poezja, podobnie jak ogień, potrafi pogrążyć w samotności, osadzając człowieka w jego pojedynczości, a jednocześnie wpisuje w poczucie wspólnoty. Dlatego z tego wszystkiego stawiam na pojedynczy wiersz. Będę mówił tylko o nich – o spotkaniach z głosem, tembrem, słowem. O formach odbioru. O poetach związanych ze szczecińską Fundacją Literatury imienia Henryka Berezy i szczecińskim wydawnictwem FORMA.
Franciszek Lime