Lud

Krew wikingów płynie w żyłach milionów mieszkańców Europy i Ameryki, a opowieść o ich podbojach, wyprawach odkrywczych i dokonaniach nie przestaje inspirować ludzi na całym świecie. Pewnego letniego dnia 793 roku z morza na wyspę Lindisfarne wyszła śmierć. Ci, którzy napadli i złupili położony na niej klasztor benedyktynów, byli pierwszymi wikingami. Przez następne dwieście lat siali oni grozę w całej Europie. Ich długie łodzie, a nawet sama nazwa budziły paniczny lęk przed „furią ludzi Północy”. Jednak mimo reputacji krwiożerczych wojowników mieli wyrafinowaną kulturę – tworzyli urokliwe dzieła sztuki, literaturę o nieprzemijającej sile oddziaływania oraz zaskakująco trwałe państwa. Philip Parker opowiada ich historię od pierwszych, drobnych wypraw łupieskich po inwazje wielkich armii, które wyruszały ze Skandynawii, by podbić całe połacie Francji, Wielkiej Brytanii i Irlandii. Relacjonuje ich homeryckie podróże przez Atlantyk do skutych lodem fiordów Grenlandii i Ameryki Północnej, gdzie dotarli cztery stulecia przed Kolumbem, oraz na wschód, wielkimi rzekami Rusi, po bogactwa Bizancjum. Furia ludzi Północy mówi o tym, jak położona na skraju Europy Skandynawia zdołała niemal na trzy wieki zdominować i sterroryzować znaczną część kontynentu oraz jak koniec końców chrześcijaństwo oraz rosnąca potęga królów złagodziły brutalność wikingów i położyły kres ich najazdom.

Szwecja w XVI wieku uwalnia się spod panowania duńskiego, na tronie zasiada Gustaw Waza, a w Europie żniwa zaczyna zbierać rewolucja protestancka. Po jego śmierci w 1560 roku zaczyna się walka o władzę między synami: Erykiem XIV, Magnusem, Janem III i Karolem Sudermańskim. Jednocześnie zaczyna się decydująca walka o religijną tożsamość Szwedów. Dlaczego Szwecja odeszła od religii katolickiej? Jaki wpływ na to miały przekonania i decyzje króla Jana III? Z jaką misją do Szwecji pojechał ks. Antonio Possewino? Co udało mu się osiągnąć? Czy była szansa, aby Szwecja jako jedyne państwo Skandynawii pozostała wierna Rzymowi? Jak w całym tym zamieszaniu udało się uchować w katolicyzmie królewicza Zygmunta, późniejszego króla Polski?
Profesor Feliks Koneczny w swoim wspaniałym, dociekliwym ale zarazem przystępnym i wciągającym stylu, prezentuje panoramę historyczną XVI-wiecznej Szwecji, zaś szczególnie sytuację religijną. Na podstawie Archiwum Watykańskiego oraz innych materiałów źródłowych dochodzi do odmiennych wniosków, niż powszechnie przyjęte. Rozprawa napisana w 1901 roku jako cykl artykułów dla „Przeglądu Powszechnego” ukazuje się po raz pierwszy w formie książki.
Przyjęło się o królu Janie III Wazie mniemać, że był katolikiem w skrytości i tylko z politycznych względów nie wystąpił jawnie z restauracją katolicyzmu. Niniejsza rozprawa zamierza zmienić to zapatrywanie.
Prof. Feliks Koneczny

Prezentowana monografia przybliża zjawisko zachodzące w protestanckiej Skandynawii, którą w XIX wieku ogarnął ludowy i masowy ruch kaznodziejski. Był on sprzeciwem i świecką alternatywą wobec Kościoła państwowego i narzucanych przez państwo interpretacji wiary. Pod względem ideowym geneza ruchów kaznodziejskich związana była z pietyzmem, ważnym nurtem odnowy wewnątrz Kościołów protestanckich, zwłaszcza luterańskich, na przełomie XVII i XVIII wieku. Autorka skupia się przede wszystkim na pozareligijnym, społecznym znaczeniu ruchów kaznodziejskich w Skandynawii. Jej zdaniem jest to nie tylko zjawisko w historii luteranizmu, ale przede wszystkim istotny aspekt społecznych, kulturowych, politycznych oraz ekonomicznych procesów modernizacyjnych w XIX-wiecznej Skandynawii, kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego i świadomości narodowej warstw chłopskich. Publikacja jest rezultatem projektu, którego realizacja była możliwa dzięki grantowi Narodowego Centrum Nauki (konkurs „Opus 7”, nr UMO-2014/13/B/HS3/04923).

Preachers, Teachers and Politicians. Religious Awakening Movements and Modernization in the Nordic Region in the 19th century

The monograph describes folk and mass preaching movement in protestant Scandinavia in the 19th century, which was a protest and secular alternative to the state church and its interpretations of faith. The author focuses on non-religious, social importance of preaching movements, recognizing in them a significant aspect of cultural, political and economic modernization processes in the 19th century Scandinavia, the formation of civic society and national awareness of the peasant class.

Język to władza. Dlatego napisałam tę książkę
Szwedzkie słowo lagom, oznaczające życie wystarczająco dobre, rozprzestrzeniło się w świecie jako symbol szwedzkiego umiaru, wygodnego i przyjemnego życia w otoczeniu ładnych przedmiotów, kojących krajobrazów, spędzanego na lekturze najlepszych na świecie kryminałów. A co, jeśli to wyłącznie fantazja? Doskonale prowadzony narodowy marketing, na który wszyscy daliśmy się nabrać?
Elisabeth Asbrink, z właściwą sobie elokwencją, błyskotliwością i dowcipem, zabiera nas w niesamowitą i zaskakującą podróż przez szwedzką historię, idee, język i wartości. Znane słowa, zjawiska i zwroty - od „szwedzkiej zawiści”, „duńskich durniów”, „bydła dyktatury”, przez „IKEA”, „zdejmij buty” i „przeciętnego Svenssona” po „Most nad Sundem”, „OMG” i „Nie wiedzieliśmy” – są jak piksele tworzące prawdziwy portret Szwecji.
Elisabeth Asbrink (ur. 1965)
Szwedzka pisarka i dziennikarka, autorka książek Czuły punkt, W Lesie Wiedeńskim wciąż szumiądrzewa, 1947. Kilkukrotnie nominowana do prestiżowej Nagrody Augusta, otrzymała ją w 2011 r. Jest również laureatką Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.

Dlaczego z wielu wikińskich państw przetrwały tylko nieliczne?
Co spowodowało upadek imperium Kanuta Wielkiego?
Jak na formowanie się państw wikingów wpłynęło chrześcijaństwo?

Wykorzystując źródła pisane i archeologiczne, autorzy w przystępny sposób przedstawiają dzieje ekspansji Wikingów na Morzu Północnym i w Oceanie Atlantyckim, której kulminacja przypada na tzw. epokę Wikingów, trwającą od IX do XI wieku.

Autorzy opisują najazdy i osadnictwo plemion skandynawskich w kraju Franków, na Wyspach Brytyjskich, Wyspach Owczych, Islandii, Grenlandii a także na Nowej Fundlandii. Prezentują również proces wyodrębniania państw wikińskich w Skandynawii, a także towarzyszące mu spory dynastyczne i konflikty wewnętrzne oraz rosnące znaczenie chrześcijaństwa i zachodnich wzorów gospodarczo-kulturowo-społecznych. Bardzo ciekawie omawiają charakterystyczną dla Wikingów żeglugę, sztukę nawigacji oraz szkutnictwo.

W krajach skandynawskich mieszkają najszczęśliwsi ludzie na świecie. Nie zmieniają tego
nadzwyczaj wysokie podatki, jakie płacą Norwegowie, problemy z alkoholem Finów ani chłodne stosunki Szwedów z sąsiadami.

Co decyduje o zadowoleniu społecznym w państwach Północy? Jaki wpływ ma na nie brak drastycznych różnic między mieszkańcami i jaki jest stosunek ludności do imigrantów? Czym jest i co o Skandynawach mówi „prawo Jante”?

Michael Booth z brytyjską ironią opowiada o blaskach i cieniach życia na dostatniej Północy i zasypuje Czytelnika ciekawostkami. Obserwuje codzienne życie w Danii, Norwegii, Finlandii, Szwecji oraz Islandii, a także mieszkańców tych krajów, które zdają nam się rajem na ziemi. Co ciekawe, autor nie tylko zwraca uwagę na pozytywy modelu skandynawskiego, lecz także wskazuje jego negatywne konsekwencje i opisuje, jaki może mieć on wpływ na przyszłość tej części świata.