Media dwudziestolecia

Cztery pokolenia wchłaniały ją jak powietrze – a powietrze jest, jak wiadomo, niewidzialne. Czytelnicy nie zastanawiali się nad Konopnicką, a krytycy zawsze mieli jej coś do zarzucenia. Że jest, na przykład, naiwna – albo „bierze na egzamin Pana Boga”. Widziana z bliska, okazuje się poetką buntu. Powietrze staje się namacalne, gdy zmienia się w wicher – łatwe rymy Konopnickiej umieją zgęścić się w gniew. Taką Konopnicką cenili Leśmian i Miłosz. Sarkastyczna, ironiczna, depresyjna, porażona grozą istnienia, okazuje się poetką o wrażliwości współczesnej – naszą zbiorową podświadomością, rozdartą między snami o niemożliwej idylli a realnym „tłumem biednym, ogłupiałym i rozbestwionym”, którego jedynym mrocznym bóstwem jest Konieczność.

Eliza Kącka

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego

Doskonały wybór tekstów po raz pierwszy tłumaczonych na język polski! Część druga świetnie przyjętego przez czytelników zbioru artykułów z zakresu współczesnej antropologii. Podobnie jak w pierwszej części, prezentowane teksty zostały ułożone w pięć działów odpowiadających najważniejszym kierunkom zainteresowań teoretycznych i przedmiotowych antropologii.

Podążając tropem ewolucji biżuterii arabskiej od czasów Beduinów, możemy zobaczyć, jak zmieniała się na przestrzeni wieków i jakie trendy miały wpływ na jej dzisiejszy kształt i znaczenie. Biżuteria to manifestacja osobowości, identyfikator kulturowy, zabezpieczenie finansowe, sposób podkreślania statusu, przekazywania wiadomości, a nawet ochrony przed złymi mocami.

Filigranowe wzory, zawiłe arabeski, roślinne motywy oplatające drogocenne perły od wieków wydobywane z morza z narażeniem życia... Biżuteria arabska przykuwa uwagę i zachwyca pięknem i tajemniczością. Naszyjnik manthura, pierścień al shadad, amulet taswir czy koraliki modlitewne misbaha – te tajemniczo brzmiące nazwy to zaledwie kilka przykładów spośród ogromnego bogactwa bliskowschodniej biżuterii. Świat kosztowności to opowieść o artystach-rzemieślnikach, bogatej symbolice, kontaktach międzykulturowych, magicznej mocy kamieni, talizmanach oraz enigmatycznych przesłaniach niesionych przez dźwięczne bransolety czy kunsztowne opaski na włosy.



Jolanta Mikołajczyk ukończyła studia na kierunku Informacja Naukowa i Bibliotekoznawstwo na UW ze specjalizacją biblioterapia. W czasie pracy w warszawskich bibliotekach i czytelniach naukowych pisała artykuły do „Poradnika bibliotekarza”. Należała do polskiej sekcji IBBY. Od 17 lat mieszka w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, gdzie zajmuje się odkrywaniem tajników tradycyjnej kultury i sztuki użytkowej. Była m.in. autorką artykułów do czasopisma „Psychologia Sukcesu” i korespondentką Informacyjnej Studenckiej Agencji (ISA). Jej hobby to szeroko rozumiana kultura świata arabskiego, celtyckiego i genealogia.

Większość z nas przywitała świat krzykiem. Większość z nas chciałaby żegnać się ze światem w ciszy. Między tymi dwoma punktami rozgrywa się ta książka.
Słyszymy często, że „milczenie jest złotem”. Potakujemy, gdy padają słowa „cicha woda brzegi rwie”. Wiemy, co to „cisza jak makiem zasiał”. Powtarzamy ostatnie słowa z Hamleta: „reszta jest milczeniem”, nawet jeśli nie pamiętamy, w jakim kontekście się pojawiły i co oznaczały.
Czasem od ciszy uciekamy. Uciekamy, bo „dzwoni nam w uszach”, bo w niej widać jaśniej i wyraźniej, kim jesteśmy i jacy bywamy. Kluczymy, bo nie lubimy tego, co nazywamy „niezręczną ciszą”, lubimy ją zagadywać, a nawet zakrzykujemy ją. Przykrywamy bodźcami i aktywnościami.
Ale też jej poszukujemy. Chcemy się wyciszyć, znaleźć spokój, wewnętrzną ciszę. Przebieramy w metodach osiągania tego upragnionego stanu.
Z tekstu
Małgorzata Wojcik i Rafał Żak przyglądają się ciszy i różnym jej odmianom, które spotykamy w codziennym życiu. Pokazują, że milczenie może być cenne i wartościowe dla relacji z innymi, może być jednak również oznaką protestu, wycofania, obojętności. Rozpatrują rolę ciszy w muzyce: czasem stanowi ona przestrzeń dla wybrzmienia dźwięku, czasem jest elementem konstytuującym utwór. Eksplorują znaczenie ciszy w różnych kontekstach – zarówno takich, w których jest ona elementem pożądanym (jak w przypadku ciszy nocnej lub zakonnej reguły milczenia), jak i takich, w których jest wyniszczająca i szkodliwa.
Naczytaj się o ciszy.

Małgorzata Wojcik i Rafał Żak
Żona i mąż. Ona słyszy znacznie lepiej od niego i pewnie z tego tytułu częściej używa stoperów. Wspólnie nie cierpią dźwięków siorbania i mlaskania. Nienawidzą zakłócania ciszy nocnej, szczególnie w pobliżu swojego mieszkania. Lubią muzykę, czytanie w ciszy, ciszę sal koncertowych, kina i teatru.
Cisza to ich pierwszy wspólny literacki projekt. Dawno, dawno temu spotkali się na kulturoznawstwie, dziś mieli zatem dużą przyjemność z prowadzenia tej interdyscyplinarnej podróży. Nie powiedzieli jeszcze ostatniego słowa, jeśli chodzi o wspólne pisanie książek. Na razie trzymają kciuki, żeby o Ciszy było głośno.

Traktat „De politica hominum societate libri tres”, czyli „O obywatelskiej społeczności ludzi księgi trzy, autorstwa Arona Aleksandra Olizarowskiego to dzieło XVII-wiecznego erudyty przełożone z łaciny na język polski i poddane krytycznej analizie. Publikacja dwujęzyczna ukazała się w serii Biblioteka Staropolskiej Myśli Politycznej wydawanej przez Narodowe Centrum Kultury we współpracy z Centrum Myśli Polityczno-Prawnej im. Alexisa de Tocqueville’a i Fundacją Wspierania Badań nad Staropolską Myślą Polityczno-Prawną im. Andrzeja Maksymiliana Fredry. Aron Aleksander Olizarowski kreśli w traktacie kompleksową wizję tego, w jaki sposób powinno być urządzone państwo i jakie miejsce w tym porządku zajmuje prawo. Dzieło pozwala na zrozumienie źródeł polskiej kultury politycznej XVII wieku.

„Przesłanie książki jest jednoznaczne: nie wystarczy wdrożyć optymalnego zestawu wymiernych parametrów (prawo, technologia, finanse, kwalifikacje i in.), aby osiągnąć wysoki poziom rozwoju społecznego i cywilizacyjnego. Wcześniej czy później o swoje prawa upomni się kultura. Jeśli się pominie ów niewymierny i trudny do zbadania „parametr” rozwoju, jakim jest kultura, to system społeczny nie „zaskoczy”. Wpływ kultury ujawnia się powoli, ale jest on ewidentny, czego dowodzą doświadczenia wielu krajów, z których jednym m.in. kulturze się powiodło, a innym nie”.
Z recenzji dr. hab. Kazimierza Krzysztofka

Ekonomika kultury jest młodą dyscypliną badającą zjawiska i prawidłowości ekonomiczne występujące w kulturze i jej przemysłach, a także ustalającą efektywne w sferze kultury instrumenty polityki gospodarczej.
Dorota Ilczuk, korzystając ze swoich ponad 20-letnich doświadczeń badawczych, napisała pierwszą polską monografię na temat ekonomiki kultury jako dziedziny naukowej. Przeprowadzona w pracy analiza została umieszczona w szerszym kontekście teorii związanych z ekonomią oraz polityką społeczną. Dodanie wyników najnowszych badań empirycznych podniosło jej znaczenie jako materiału edukacyjnego. Książka ma na celu m.in. pobudzenie konstruktywnej dyskusji na temat roli kultury we współczesnej gospodarce rynkowej.
Publikacja jest kierowana do studentów, doktorantów, uczestników studiów podyplomowych i pracowników naukowych na kierunkach: kulturoznawstwo, zarządzanie i ekonomia. Powinna również zainteresować osoby związane z organizacją i finansowaniem działalności kulturalnej w obszarach trzech sektorów gospodarki: publicznego, non profit i prywatnego.

Dr hab. Dorota Ilczuk jest profesorem Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, założycielką i prezesem Fundacji Pro Cultura. W latach 2001–2007 pełniła funkcję Prezydenta CIRCLE (Cultural Information and Research Centres Liaison in Europe), europejskiej sieci instytucji zajmujących się badaniami, dokumentacją i informacją w kulturze. Jest członkinią Europejskiego Parlamentu Kulturalnego. Należy do Rady Naukowej Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy. Współpracuje z zagranicznymi organizacjami i towarzystwami naukowymi, takimi jak ERICArts, Association for Cultural Economics International (ACEI), International Society for Third-Sector Research (ISTR). Jako ekspert Rady Europy i Unii Europejskiej uczestniczy w międzynarodowych programach badawczych poświęconych problemom kultury. Jest autorką i współautorką publikacji książkowych i ponad stu ekspertyz i artykułów z dziedziny ekonomiki kultury i przemysłów kultury, polityki kulturalnej, społeczeństwa obywatelskiego, a także funkcjonowania sektora non profit.