Miasto szczęśliwe Jak zmienić nasze życie zmieniając nasze miasta

Autorka buduje interpretacje wybranych dzieł architektury i sztuki wokół pojęć zapożyczonych z nurtów fenomenologii (Hans-Georg Gadamer, Maurice Merleau-Ponty, Hermann Schmitz), psychologii postaci (Rudolf Arnheim, Juliusz Żórawski) oraz współczesnej estetyki atmosfer (Gernot Böhme, Tonino Griffero) i pokrewnych jej teorii architektury (Hubert L. Dreyfus, Alberto Pérez-Gómez, Peter Zumthor).

Grunt i horyzont, pole sił wizualnych w architekturze, przezroczystość i przejrzystość, przestrzeń bezkrawędziowa, atmosfery i nastroje, niesamowitość to terminy ułatwiające opis doświadczenia dzieł architektury i sztuki, takich jak zbudowany wokół drzewa pawilon „L’Esprit Nouveau” Le Corbusiera i Pierre’a Jeannereta (1925), projekt pomnika Droga do Żelazowej Woli Krystiana Burdy (1961) czy architektoniczna makroinstalacja Chmura Jacka Damięckiego (1994).

Grunt i horyzont… to refleksje z lat 2013–2020 na temat teorii i historii architektury nowoczesnej oraz przestrzeni i reprezentacji architektury we współczesnych sztukach wizualnych.

The reflections from the years 2013-2020 concerning the theory and history of modern architecture as well as space and the representation of architecture in modern visual arts. The interpretations of selected architectural and art. Works are built around the notions borrowed from phenomenology (Hans-Georg Gadamer, Maurice Merleau-Ponty, Hermann Schmitz), Gestalt psychology (Rudolf Arnheim, Juliusz Żórawski), modern aesthetics of atmospheres (Gernot Böhme, Tonino Griffero) and theories of architecture related to it (Hubert L. Dreyfus, Alberto Pérez-Gómez, Peter Zumthor).
The ground and the horizon, visual forces in architecture, transparency and clarity, edgeless space, atmospheres and moods, weirdness – these are the terms which facilitate experiencing works of architecture and art. Such as „L’Esprit Nouveau” – a pavilion built by Le Corbusier and Pierre Jeanneret around a tree (1925), a monument design “A Road to Żelazowa Wola” by Krystian Burda (1961) or “Cloud” – an installation by Jacek Damięcki (1994).

Autorzy podręcznika ograniczyli się jedynie do obliczeniowej strony procesu projektowego. Celem jest przybliżenie zasad obliczania konstrukcji oraz sprawdzania nośności i stateczności przekrojów, elementów i połączeń według zaleceń odpowiednich części normy PN-EN 1993, cz. 1., które tematycznie odpowiadają zakresowi polskiej normy PN-90/B-03200 [34]. W podręczniku przedstawiono zasady obliczania oraz przykłady obliczeń wybranych elementów i połączeń konstrukcji stalowych objętych normami [51, 53¸56]. Uwzględniono zmiany wynikające z wprowadzenia przez PKN w czerwcu 2009 r. poprawek w opublikowanych normach, w ślad za zmianami dokonanymi przez CEN. W odniesieniu do normy podstawowej Eurokod 3 części 1-1 poprawki są oznaczone symbolem: PN-EN 1993-1-1: 2006/AC: 2009. Analogicznie są oznaczone zmiany do pozostałych norm. Można je uzyskać bezpłatnie na stronie internetowej PKN (www.pkn.pl). Do wprowadzenia Eurokodów zobowiązane są Komitety Normalizacyjne następujących państw: Austrii, Belgii, Bułgarii, Cypru, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty, Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Republiki Czeskiej, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji, Węgier, Włoch i Zjednoczonego Królestwa.

Jako architekci i projektanci stanęliśmy przed wyzwaniem poszukiwania nowych rozwiązań projektowych dla nowych seniorów, koniecznych w obliczu globalnego trendu starzejących się społeczeństw. W książce zaprezentowano badania oraz dane dotyczące nowych cech przyszłych seniorów, ich nowych kompetencji i umiejętności, ale również nowych potrzeb przestrzennych w środowisku zamieszkania, w tym aspekty związane z innowacyjnymi rozwiązaniami telemedycznymi, pozwala-jącymi w przyszłości na redefinicję funkcji obiektów ochrony zdrowia i transpozycję ich komponentów do przestrzeni zamieszkania seniorów.
Zmiany pokoleniowe w zakresie kompetencji cyfrowych seniorów, w obszarze ich wydłużonej aktywności zawodowej czy społecznej, jak również innowacyjne technologie medyczne zwiększają potencjał środowiska zamieszkania jako wspierającego zdrowie starzejących się pokoleń. Przestrzeń zamieszkania, która uwzględni nowe cechy przyszłych seniorów, ich nowe kompetencje, ale i nowe potrzeby przestrzenne, może stać się jedyną możliwą odpowiedzią na zwiększające się zapotrzebowanie starzejących się społeczeństw na dostęp do systemu ochrony zdrowia. Wykorzystanie w projektowaniu architektonicznym nowych technologii i innowacji w zakresie usług medycznych może wesprzeć kreowanie przestrzeni do mieszkania, które jednocześnie staną się przestrzenią ochrony zdrowia. Pozwoli to na redefinicję formy i funkcji środowiska zamieszkania w kierunku środowiska, które jeszcze bardziej wspiera procesy leczenia, rehabilitacji czy profilaktyki.

Poza własnością to książka o polityce mieszkaniowej w Polsce. Badania Habitat for Humanity z 2015 roku pokazują, że kwestia mieszkaniowa to dla Polek i Polaków jeden z trzech najważniejszych problemów społecznych i bodaj największy mankament polskiej transformacji. Przez wiele lat temat mieszkalnictwa nie był traktowany przez rządzących jako istotny problem społeczny wymagający interwencji. Brakujących mieszkań miał dostarczyć wolny rynek. A mówiąc wprost – rozwiązaniem miało być kupno mieszkania na własność, w większości przypadków na wieloletni kredyt hipoteczny. Czy na pewno jest to jedyne rozwiązanie? Otóż nie. Joanna Erbel – socjolożka, działaczka miejska i ekspertka od spraw mieszkaniowych – na podstawie wielu dobrych i sprawdzonych przykładów z całego świata podsuwa nam na tacy gotową receptę. Alternatywą dla własności mieszkaniowej jest stabilny najem. Budowanie na wynajem każe stawiać sobie pytania, jak będzie wyglądać nasza przyszłość: jak projektować, żeby odpowiadać na zmiany klimatyczne? Jak budować dla starzejącego się społeczeństwa? Oraz ile powinno kosztować mieszkanie, żeby comiesięczne opłaty były do uniesienia przez ludzi zarabiających przeciętnie? Poza własnością to książka o wizji lepszej przyszłości dla mieszkalnictwa. Projektów łamiących schematy nie brakuje: Nowe Żerniki we Wrocławiu i mieszkania senioralne w Stargardzie Szczecińskim pokazują, że zarówno metropolie, jak i mniejsze miasta mogą być źródłem nowatorskich rozwiązań. W istocie bowiem rzecz nie dotyczy mieszkań, tylko tego, jak będziemy mieszkać w naszych miastach. I o tym właśnie jest książka Joanny Erbel – o konkretnym wymiarze przyszłości, nad którą możemy odzyskać wpływ – napisał o książce Edwin Bendyk z „POLITYKI”.

Książka prezentuje doświadczenia znanego gdańskiego architekta Andrzeja Macura, związane z konserwacją zabytków na Pomorzu oraz Warmii i Mazurach, a także z ochroną dóbr światowego dziedzictwa kultury w Estonii, Macedonii, Egipcie i Algierii. Autor ukazuje, jak kształtował się jego profil zawodowy, oraz przestawia wybrane projekty, omawiając historię obiektów, wyniki badań architektonicznych, przyjęte zasady i metody konserwatorskie, a także polemiki towarzyszące procesowi konserwacji. Prezentacja wybranych projektów nie ma charakteru rozprawki naukowej na temat doktryn konserwatorskich, ale ukazuje zdarzenia i koncepcje związane z możliwością uratowania niektórych obiektów zabytkowych przed całkowitą degradacją. Dokumentuje także proces poszukiwania najodpowiedniejszych współczesnych funkcji dla zachowanych obiektów zabytkowych.

Treścią niniejszej publikacji objęto propedeutycznie problemy ochrony, adaptacji i modernizacji zabytków architektury, których znajomość jest – zdaniem autora – niezbędna dla architektów przy projektowaniu w środowisku kulturowym, w partnerskim dialogu z konserwatorami zabytków, historykami sztuki, mykologami, konstruktorami i w zależności od potrzeb – innych branż. Praca podzielona jest na cztery części:
Część I: Ewolucja koncepcji ochrony zabytków w teorii i praktyce – obejmuje zarys zmieniających się z upływem czasu koncepcji ochrony i uwarunkowań kulturowych, społecznych i gospodarczo-politycznych tych zmian, które znalazły swoje odzwierciedlenie w międzynarodowych i krajowych dokumentach doktrynalnych.
Część II: Dziedzictwo architektoniczne, cechy i wartości zabytków – zawiera: definicje dziedzictwa, zabytku i dóbr kultury współczesnej, rodzaje badań i źródeł wiedzy o zabytkach oraz opis cech obiektu niezbędnych do uznania go za zabytek i danych ilustrujących stan obiektu. Przedstawione są rodzaje wartości zabytkowych, ich atrybutów i nośników oraz metoda wartościowania adresowana do warsztatu projektowego architekta.
Przedmiotem części III: Postępowanie z zabytkami są cele i rodzaje ingerencji w zabytkowe struktury, ich interpretacje i definicje oraz ilustracje ingerencji: konserwacji, restauracji, restauracji w skali brył (uzupełnień parahistorycznych) i uzupełnień ahistorycznych zabytków (w tym – rozbudów) na przykładach polskich i zagranicznych. Przykłady obiektów ilustrowane są w części „językiem architektonicznym” – rysunkami, co pozwala na graficzne uczytelnienie ich istotnych cech. Ważnym problemem postępowania z zabytkami jest pogodzenie ochrony ich kulturowych wartości z dostępem osób niepełnosprawnych.
Część IV poświęcono zarządzaniu zasobami architektonicznego dziedzictwa na różnych poziomach decyzyjnych. Wobec wielu złożonych uwarunkowań pozakonserwatorskich sposób zarządzania współdecyduje o skuteczności opieki i ochrony zabytków.