Miedzianka. Historia znikania

Na fali sierpniowego zrywu Polaków, zapoczątkowanego strajkami na Wybrzeżu w sierpniu 1980 roku, nastroje buntu i krytyka ówczesnego systemu władzy pojawiły się także w aparacie przymusu państwowego. Książka Sławoja Kopki to rzetelny opis całkowicie nieznanych wydarzeń z lat 1980-1982, które z pewnością można zaliczyć do tajnej historii Polski. Na zebraniach organizacji partyjnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w strukturach Milicji Obywatelskiej (inne formy spotykania się milicjantów poza służbą były prawnie zakazane) zaczęto mówić o potrzebie utworzenia niezależnego związku zawodowego milicjantów, który dbałby o sprawy pracownicze i socjalne swoich członków. Powstał komitet założycielski NZZ MO, który w czerwcu 1981 r. zorganizował w Warszawie zjazd delegatów z całego kraju. Minister spraw wewnętrznych kategorycznie sprzeciwił się utworzeniu NZZ MO i zakazał jakiejkolwiek działalności związkowej w milicji. Inicjatorzy utworzenia NZZ MO zostali zwolnieni ze służby w MO albo zaniechali działalności. We wrześniu 1981 r. Sąd Wojewódzki w Warszawie odmówił zarejestrowania NZZ MO. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 XII 1981 r. kilkudziesięciu działaczy NZZ MO zostało internowanych razem z działaczami NSZZ Solidarność. Po zwolnieniu z internowania nie mogli znaleźć pracy. Część z nich została zmuszona do emigracji z Polski.

...Praca adwokatura Wrocławska w latach 1946-1958 autorstwa Tomasza Chłopeckiego jest wyjątkowym i interesującym ujęciem tytułowego zagadnienia. Została napisana z wykorzystaniem bardzo bogatego materiału źródłowego. Na jego podstawie autor dokonał dokładnej i wartościowej poznawczo analizy działalności Rady Adwokackiej we Wrocławiu w szczególnym okresie jej funkcjonowania...

Książka ukazuje zamojski fragment dziejów Resortu Bezpieczeństwa Publicznego oraz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, organów państwowych, które wpłynęły na powstanie i funkcjonowanie Polski Ludowej.
Przyjęte ramy czasowe obejmują bardzo spójny w najnowszej historii Polski okres: od lipca 1944 do stycznia 1947 roku. Otwiera go wkroczenie Armii Czerwonej na Lubelszczyznę i Zamojszczyznę w ostatnich dniach lipca 1944 r. oraz wprowadzenie komunistycznych rządów PKWN. Druga z ram czasowych to Wybory 1947 roku i ogłoszona po nich amnestia, które stanowią w powojennej historii Polski datę graniczną i próg nowej epoki.

"Biało-zielona Solidarność" opisuje, jaką rolę odegrali kibice Lechii Gdańsk w walce z komunistycznym ustrojem w latach 1981-1989.

W serii „Dokumenty” publikowane są nieznane dotychczas materiały archiwalne dotyczące najnowszej historii Polski. Pokazują one różne formy represji, jakich obywatele polscy doświadczyli w latach 1939–1989 ze strony władz nazistowskich i komunistycznych, oraz zorganizowane i spontaniczne przejawy oporu społecznego. Na tom składają się uchwały, oświadczenia i komunikaty Krajowej Komisji Porozumiewawczej, a następnie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Zostały one zaczerpnięte z opublikowanych niegdyś zbiorów dokumentów oraz z prasy związkowej. Pokazują etapy organizowania się niezależnego związku zawodowego, a także najważniejsze wydarzenia społeczne Polski lat 1980–1981.

Dziwne jest serce kobiece… tom 3 Wspomnienia z Ząbkowic i Krakowa Zofii z Odrowąż- Pieniążków Skąpskiej kończy niezwykłą sagę rodzinną spisywaną przez sześćdziesiąt lat. Autorka, w powojennej sytuacji politycznej kraju, podejmuje z mężem raz jeszcze wyzwanie pracy zawodowej, tym razem w Ząbkowicach Śląskich. Po śmierci męża ostatnie dziesięć lat życia spędza w Krakowie. Bohaterami, jak w całej trylogii, są prawdziwe osoby, a tłem autentyczne wydarzenia.
 

Teatr Polskiego Radia zrealizował dwa słuchowiska na kanwie poprzednich tomów.
 

Po maszynopis tomu pierwszego wspomnień pani Skąpskiej sięgałem z pewną obawą, ale na następne czekałem już niecierpliwie i z nadzieją. Nie zawiodłem się. Pisarstwo narracyjne, obserwacyjne i emocjonalne to walory tych wspomnień ? prawdziwej ? nie wymyślonej sagi rodzinnej. Dla współczesnego czytelnika walorem winna być autentyczność i obiektywizm zapisów z pierwszych lat powojennych, niezafałszowanych dyktowaną dziś interpretacją tamtego okresu. Autorka nie jest apologetką nowych czasów, ale rozumie, że innych nie może być i nie będzie. Trzeba żyć, pracować i dbać o właściwe ukształtowanie postaw wnuków. Zachęcam do lektury.

Józef Hen
 

Tom ten mógłby nazywać się „Kres ziemiaństwa”, ale dla Autorki emocjonalnie i duchowo kresem tym nie jest. Jest świadoma, co niosą, dla niej i jej najbliższych, przemiany lat 1944/1945. Pomimo to i mimo podeszłego już wieku imperatyw pracy na rzecz ziemi i jej płodów, któremu wraz z mężem byli całe życie wierni, nie gaśnie. To jeszcze nie czas odpoczynku ? obejmują prowadzenie zakładu ogrodniczego na ziemiach zachodnich. Starają się przekazać wnukom wszystkie wartości, które były dla nich tak ważne w czasie zaborów i odrodzonej II Rzeczpospolitej. Zarówno dwa tomy poprzednie, jak i ten wciąga czytelnika w prawdziwą historię prawdziwych ludzi, opisaną w dobrym literackim stylu. Warto czytać, warto zekranizować.

Wiesław Myśliwski
 

Dwa poprzednie tomy interesujących wspomnień Zofii Skąpskiej to samo życie. Pracowite, radosne, naturalne, niewolne od kłopotów, od czasu do czasu nieoszczędzające autorce osobistych tragedii, nie licząc narodowych. Tom trzeci nie mniej ciekawy, poza komponentem dolnośląskim, a więc czasem niedostatku i konfrontowania się z nieustanną polityczną opresją, to rekapitulacja tego życia. To namysł nad starością, przemijaniem, odchodzeniem własnym i najbliższych. Pani Zofia, wyzwolona już z nieuchronnych, lecz często banalnych obowiązków, oddaje się temu, co jest istotą natury jej i każdego wrażliwego, inteligentnego człowieka - rozmyślaniom. Namawiam czytelników, by spróbowali asystować autorce w tych rozmyślaniach. Naprawdę warto.

Eustachy Rylski