Między dobrem a złem. Rozważania o etyce uwarunkowań współczesnego świata

Wywiady z reżyserem z lat 1977 - 2008

Wraz z powrotem po 25-latach kultowego serialu „Miasteczko Twin Peaks” prezentujemy rozmowy z twórcą tego serialu, ale przede wszystkim jednym z najbardziej kontrowersyjnych i cenionych reżyserów amerykańskiego kina–Davidem Lynchem (m.in. „Dzikość serca”, „Głowa do wycierania”, „Prosta historia”, czy „Blue Velvet”). Wywiady z różnych lat jego kariery pozwalają zbliżyć się do tajemnicy – kim tak naprawdę jest David Lynch?

Władysław Baranowski nie był człowiekiem z najbliższego otoczenia Marszałka. Piłsudski nie informował go o szczegółach swoich planów politycznych, a ich rozmowy dotyczyły na ogół wąskich zagadnień dyplomacji polskiej, do których Baranowski był wyznaczany. Mimo to, ich konwersacje miały bardzo ciekawy przebieg, a relacje pozostawione przez Władysława Baranowskiego stanowią wspaniałe źródło dla wszystkich osób zainteresowanych polityką Józefa Piłsudskiego. Autor notował nie tylko słowa wypowiadane przez Marszałka, ale także opisywał klimat rozmów oraz nastrój i zmiany w wyglądzie swojego rozmówcy. Niebywałą zaletą poniższej publikacji jest fakt, że rozmowy prowadzone były na przestrzeni 14 lat, dzięki czemu możemy poznać zarówno Piłsudskiego jako stronnika Niemiec, Naczelnika świeżo odrodzonego państwa, i wreszcie łagodnego dyktatora, próbującego zabezpieczyć swój kraj przed wrogami zewnętrznymi.

Rozmowy z T. G. Masarykiem są dziełem o szczególnym charakterze, ważnym dokumentem ukazującym postać tego uczonego i polityka w świetle nieznanym dotąd w Polsce. Ze spisanych przez Karela Čapka, przyjaciela twórcy Czechosłowacji i wybitnego pisarza rozmów dowiadujemy się zarówno o dzieciństwie i młodości Masaryka, jak też jego poglądach filozoficznych i politycznych, motywach, którymi się kierował w życiu i działalności.

Jest to pierwsze wydanie tej książki w przekładzie na język polski.

An unusual work, an important document portraying this scholar and politician in a light hitherto unknown in Poland. From conversations written down by Karel Čapek, a friend of the father of Czechoslovakia and a distinguished writer, we learn not only about the childhood and youth of Masaryk but also about his philosophical and political beliefs, the things that guided him in life and in his work. The first publication of the book in Polish translation.

Czesław Czapliński (ur. 1953), wybitny polski artysta fotograf, mieszkający w Nowym Jorku i w Warszawie, zdobył międzynarodową sławę jako autor zdjęć portretowych znanych osobistości ze świata kultury, polityki, biznesu i sportu. Jego fotografie publikowały m.in. „The New York Times”, „Newsweek”, „The Washington Post” i „Vanity Fair”. Miał ponad 100 wystaw fotograficznych: w Polsce, Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Rosji… i wydał ponad 40 albumów oraz książek poświęconych fotografii i fotografowanym przez siebie postaciom. Jest też autorem filmów dokumentalnych.

W okresie przełomowym dla najnowszej historii – w końcu lat 80. i w pierwszej połowie lat 90. XX wieku – przeprowadził wiele rozmów ze znakomitym reporterem i pisarzem Ryszardem Kapuścińskim (1932–2007). Stały się one podstawą publikowanej obecnie książki. Różnorodna tematyka tych dyskusji objęła sprawy literatury, fotografii i międzynarodowej polityki. Ryszard Kapuściński porównuje m.in. rolę pisarzy w Europie i w Stanach Zjednoczonych, analizuje ogólną sytuację w rozpadającym się Związku Radzieckim, po którym często wówczas podróżował, a także próbuje przewidywać rozwój wydarzeń w świecie u progu XXI wieku.

Rozmowy wzbogacają artystyczne fotografie autorstwa Czesława Czaplińskiego.

Książki z serii „To nie jest hip-hop. Rozmowy” od 2018 roku przybliżały czytelnikom pasjonujące życiorysy – podane w formie obszernych wywiadów – najważniejszych postaci polskiego hip-hopu. Szósty tom, będący zarazem tomem ostatnim, przedstawia kolejnych 15 nieprzeciętnych osobistości, dzięki czemu liczba bohaterów wszystkich części wynosi równe 100.

Niniejsza pozycja jest wyjątkowa z wielu względów. Łączny czas trwania wywiadów przekroczył barierę 100 godzin, co stanowi absolutny rekord. Rekordowy był również najdłuższy wywiad: blisko 9 godzin. Szósty tom przynosi ponadto najbardziej obszerny pojedynczy wywiad w całej serii (ponad 70 000 znaków) i największą średnią objętość wywiadu (blisko 60 000 znaków).

Wszystkie rozmowy zostały poprzedzone skrupulatnym researchem, a ich ostateczny kształt zadowoli każdego, kto jest zainteresowany historią polskiego hip-hopu. Jacek Baliński, zgodnie ze swoim zwyczajem, precyzyjnie wyselekcjonował i opracował treści, które są godne uwagi czytelnika. Zapoznaj się z prawdziwymi historiami wyśmienitych raperów, producentów, DJ-ów i wielu innych znakomitości.

„Życie rodzinne Zanussich. Rozmowy z Elżbietą i Krzysztofem” to pierwsza książka pokazująca dotąd mało znane życie prywatne Krzysztofa Zanussiego i jego żony Elżbiety. Tę sferę wybitny reżyser przez lata otaczał dyskrecją. Jego legendarna powściągliwość i arystokratyczny dystans sprawiają, że jest osobowością nie dającą się zamknąć w żadnym schemacie. Książka Barbary Gruszki-Zych pozwala jednak dotknąć tajemnicy Zanussiego, którą w dużym stopniu pomaga odkryć jego żona Elżbieta.

Oboje są artystami, ale o malarstwie Elżbiety, wywodzącej się z arystokratycznej rodziny Grocholskich, jest mniej głośno. Dała mężowi pierwszeństwo, uznając, że to on ma większy talent i możliwości oddziaływania, bo jego dzieła filmowe mogą „dotknąć czyjejś duszy” bardziej niż jej obrazy. Rzeczywiście, bez jego filmów, takich jak „Imperatyw”, „Barwy ochronne”, „Cwał”, „Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową” nie można sobie wyobrazić polskiego ani europejskiego kina. Znakomity reżyser jeszcze nigdy nie dopuścił w rozmowie tak blisko nikogo ze swoich rozmówców. Na skrócenie dystansu wpłynął fakt, że prowadząca ją Barbara Gruszka-Zych przyjaźni się z nim i jego żoną od ponad dwudziestu lat, co, naturalnie, narzuca inną perspektywę. Atutem książki jest dynamiczna formuła równoczesnej rozmowy z małżonkami, która nie tylko otwiera na nowe przestrzenie życia reżysera – między innymi poznajemy historię jego pierwszej miłości, dowiadujemy się, że po Powstaniu Warszawskim o mało nie trafił z matką do Oświęcimia. Uzyskujemy wiedzę o tym, co inspirowało go do tworzenia kolejnych filmów, skąd brał na nie pomysły, jakie problemy z życia znalazły w nich odbicie. „Życie rodzinne Zanussich” to wyjątkowy zbiór odpowiedzi na pytania dotyczące spraw najważniejszych w każdym związku, nie tylko artystycznym. Dowiadujemy, że dla Zanussich miłość to ciężka praca, poznajemy zasady według jakich żyją, uzyskujemy odpowiedzi na pytanie czy boją się śmierci i czym jest dla nich wiara. Sprawy ważne w ich życiu są przetykane anegdotami. Mamy okazję zorientować się w szczegółowych upodobaniach kulinarnych twórcy „Iluminacji”, który zdradza swoją słabość do majonezów. Jesteśmy zaskoczeni, że eleganckie ubrania kupuje w second-handach na Mazurach i w Miami. Książka to fascynujące spotkanie z wyjątkowymi nauczycielami życia, którzy sami nieustannie się uczą. Na stronie zanussi.ursines.pl znajdują się informacje o książce oraz nagrania video z spotkań promocyjnych.

AUTORKA
Barbara Gruszka-Zych – poetka, pisarka, dziennikarka. Od 1988 roku pracuje w tygodniku Gość Niedzielny. Jest autorką ponad dwudziestu tomików wierszy. Jej najbardziej znane książki biograficzne to Takie piękne życie. Portret Wojciecha Kilara (2015), Mój poeta (2007) o Czesławie Miłoszu oraz najnowsza Moi ważni. Portrety prywatne (2022) poświęcona dwudziestu pięciu osobom, które wpłynęły na jej życie. Opublikowała też zbiory reportaży Mało obstawiony święty. Cztery reportaże z Bratem Albertem w tle (2002), Zapisz jako… (2004). Jest laureatką wielu nagród za wywiady i reportaże, m.in. nagrody Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich im. Macieja Łukasiewicza (2012), a także nagród literackich, m.in. Nagrody imienia ks. Jana Twardowskiego (2015).



"Krzysztof i Elżbieta - tak po przeczytaniu tego wywiadu myślisz o jednym z najwybitniejszych twórców kina Krzysztofie Zanussim i Elżbiecie Grocholskiej-Zanussi. Są małżeństwem od ponad 30 lat, ale po raz pierwszy tak otwarcie opowiadają o sobie, wspólnych chwilach, o przyjaźni, miłości, o radości i udręce życia. Pomiędzy wierszami wkradają się słowa i myśli filmowych bohaterów Mistrza, bo czy można oddzielić życie rodzinne od „Życia rodzinnego”?"

GRAŻYNA TORBICKA dziennikarka, krytyk filmowy