Między filmem a teatrem III

Album ze zdjęciami Andrzeja Fidyka, które powstały podczas kręcenia jednych z najsłynniejszych filmów reżysera: Rosyjskiego streaptease’u, Carnavalu. Największego party świata, Dojenia wielbłąda, Kiniarzy z Kalkuty oraz Tańca trzcin. Komentarze do książki napisali: Manuela Gretkowska,Katarzyna Grochola, Łukasz Maciejewski, KrzysztofZanussi oraz Michał Ogórek.

„Nieźle się zapowiadało” to lekkie, pełne humoru wspomnienia Jana Suzina o początkach Telewizji Polskiej, ludziach, którzy ją tworzyli i czasach, w jakich się rozwijała. Autor opisuje pierwsze robione na żywo czarno-białe audycje emitowane z legendarnego studia na placu Powstańców i ich pełnych entuzjazmu twórców. Przywołuje największe telewizyjne postacie: Adama Hanuszkiewicza, Xymenę Zaniewską, Kalinę Jędrusik, Krystynę Loskę, Bogumiłę Wander, Edytę Wojtczak i wiele, wiele innych. Jan Suzin jest jednym z najsłynniejszych i najbardziej lubianych polskich prezenterów i lektorów. Jego charakterystyczny niski, aksamitny głos przez lata towarzyszył milionom telewidzów. Autor trafił do TVP w 1955 r. z konkursu na spikera telewizyjnego. Przeszedł ostrą selekcję, m.in. udzielając Hanuszkiewiczowi, błyskotliwej odpowiedzi, gdy ten podczas egzaminu poprosił znienacka o wypełnienie dziury w programie. – Mam dla państwa dobrą wiadomość – zagaił wówczas ze spokojem Jan Suzin. – Telewizja właśnie sprowadziła z Paryża całą serię filmów dla dorosłych, które już od jutra nadawane będą w późnych godzinach nocnych. Książka pełna jest faktów i ciekawych anegdot ilustrowanych archiwalnymi fotografiami i rysunkami autora. Będzie świetną lekturą dla wszystkich, którzy chcą wiedzieć, jak robiło się „prawdziwą telewizję”.

Książka Obraz i społeczeństwo. Społeczne ramy kultury artystycznej jest zbiorem refleksji z zakresu socjologii kultury artystycznej. Autorzy koncentrują się na malarstwie i filmie, wychodząc z założenia, że te sztuki wizualne stanową znakomity punkt otwarcia dla socjologicznych rozważań. Kolejne prace z tej serii planują poświęcić literaturze i architekturze, muzyce i fotografii, w przyszłości być może również temu, co nazywa się dziś kulturą cyfrową. Rozważają też poświęcenie odrębnego tomu sztuce polskiej, którą w tej publikacji całkowicie pominęli. Publikacja zachęca do własnych poszukiwań relacji między sztuką a społeczeństwem, a także podróży śladem niezapomnianych tematów kinowych czy tropem wielkich dzieł malarstwa.

To książka o władzy platform Facebooka i Google, o kontrolowaniu człowieka, grup społecznych, a nawet państw. O „magii” uzależniania ludzi, celebracji osobliwych mitów, kulcie porażki, mirażach bogactwa, kreatywności i kariery. To książka o algorytmizacji codziennego życia, feudalnych stosunkach na platformach, ich niewolnikach i menedżerach pokutnikach. O zarządzaniu antykonkurencyjnymi platformami, o „strefach zabójstw” rynkowych rywali. To wreszcie książka o utowarowieniu wszystkiego – od miłości po nienawiść – o tyranii iluzji, o redefiniowaniu znaczeń w cyberprzestrzeni ludzkiej aktywności, o obsesji pomiarów każdego aspektu życia z nadrzędną misją i wiarą, że można naprawiać świat, tworząc jeszcze lepszy algorytm.


„Ponieważ profesor Kreft lubi przywoływać słowa Olgi Tokarczuk, skojarzyłem jego postawę z wędrowcem opisanym przez Olgę Tokarczuk w eseju Człowiek na krańcach świata, przypominającym rycinę niewiadomego autorstwa opublikowaną w 1888 r. przez francuskiego astronoma Camille’a Flammariona. Przedstawia ona wędrowca, który dotarł do granic świata i wystawiwszy głowę poza ziemską sferę, zachwyca się widokiem uporządkowanego i wielce harmonijnego kosmosu.
Chłodne oko »astronoma« Krefta dostrzega za fasadą społeczności biznesowy układ powiązań, wielkich i małych kół i kółeczek organizacji finansowych w cyfrowym wszechświecie. Niemniej fascynuje go »debunking«, czyli rozgryzanie, ale i obalanie mitów założycielskich firm GAFA z Doliny Krzemowej.
Profesor Kreft jest jednym z najważniejszych polskich eksplorerów tej kwestii, wnikającym – używając jego określenia – za fasadę nie tylko wskazanych w tytułach gigantów firm informatyczno-technicznych (BigTech), ale obejmując oglądem i analizą cały gwiazdozbiór cyfrowych firm sieci Web 2.0”.

W polskiej kulturze filmowej Jackiewicz stanowił zjawisko barwne i wyraziste, przede wszystkim ze względu na bogactwo zainteresowań oraz śmiałość w łączeniu ich w oryginalną, choć niejednokrotnie dyskusyjną, myśl na temat współczesnej kultury. Przypomnienie jego poglądów, ponowny nad nimi namysł, pozwalają spojrzeć na tę niezwykle wszechstronną twórczość z dystansu, który zawarte w niej sądy, tezy i myśli poddaje refleksji, czasem rewizji czy wręcz negacji, jednak z pewnością uświadamia także, jak silny wpływ wywarł Jackiewicz na swoich współczesnych oraz kolejne pokolenia filmoznawców.

Kolejne tomy serii dotyczyć będą innych ważnych dla polskiej krytyki filmowej postaci, m.in. Krzysztofa Teodora Toeplitza, Bolesława Michałka, Krzysztofa Mętraka, Zygmunta Kałużyńskiego, Marii Kornatowskiej
Zamiarem redaktorów jest naszkicowanie obrazu krytyki oraz zrekonstruowanie roli, jaką niegdyś odgrywała. Być może okaże się to pomocne dla podjęcia dyskusji o specyfice, funkcji, a nawet zasadności istnienia krytyki filmowej w dzisiejszej rzeczywistości.
Barbara Giza i Piotr Zwierzchowski

W tomie publikują:
Barbara Giza, Marta Hauschild, Maryla Hopfinger, Beata Kosińska-Krippner, Ewa Mazierska, Daria Mazur, Teresa Rutkowska, Piotr Skrzypczak, Karol Szymański, Dominik Wierski, Piotr Zwierzchowski.

Relacje zawiązujące się między ciałami a ruchomymi obrazami znajdują się w centrum zarówno teorii, jak i praktyk współczesnej kultury wizualnej – począwszy od pierwszych prób chronofotografii aż po najbardziej zaawansowane media rzeczywistości wirtualnej. Ruchomy obraz nie odsyła bowiem jedynie do obrazów wytwarzanych przez kino, ale również do szeroko rozumianej historii obrazów technicznych, dla których kluczowy pozostaje problem wizualizacji ruchu i chwytania w pojedynczych bądź sekwencyjnych obrazach dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Jednocześnie równie istotne wydają się pytania o ruch samych obrazów – o ich transmedialny charakter, właściwą im mobilność i uwikłanie w zmienne relacje społeczne, polityczne, ekonomiczne i kulturowe. To właśnie ciało (nie tylko człowieka, choć historia ruchomych obrazów wciąż jawi się jako nadmiernie antropocentryczna) okazuje się jednym z ważniejszych tematów i wyzwań kultury wizualnej. W tekstach składających się na ten tom autorki i autorzy – analizując obrazy fotograficzne i filmowe, analogowe i cyfrowe, naukowe i artystyczne, z obszaru sztuki współczesnej i popularnych praktyk sieciowych – przyglądają się, w jaki sposób ruchome obrazy „tną ciała”, jak otwierają je, badają i deformują, jak kształtują za ich pomocą nowe znaczenia i narracje. W książce powracają również rozważania o ciele samego obrazu (podatnym na zniszczenie i rozpad, ale też obecnym i działającym w fizykalnej rzeczywistości) oraz ciele widza, na które ruchome obrazy oddziałują w sposób wielozmysłowy, przemożny, często wręcz przemocowy.