Międzynarodowe stosunki polityczne

Od pierwszego wydania tego podręcznika upłynęło niewiele ponad osiem lat. Natomiast w obszarze, którego dotyczy, wydaje się, że minęła epoka. Wówczas liberalny porządek międzynarodowy, z dominacją Zachodu w sferze bezpieczeństwa, mocno – przynajmniej było takie wrażenie – się trzymał. Zachód dyktował warunki gry i narzucał narrację.

Obecnie znajdujemy się w odmiennej sytuacji. Choć to dopiero początek nowej fazy ewolucji porządku międzynarodowego i związanej z nim kwestii bezpieczeństwa, te nowe zjawiska są już silnie widoczne. Po pierwsze, w płaszczyźnie geopolitycznej mamy do czynienia z potężnym awansem Chin (nowy bipolaryzm) oraz wzrostem znaczenia „reszty świata”. Nawet słaba gospodarczo Rosja stała się militarnie asertywna. Zachód definitywnie stracił swobodę strategiczną w skali globalnej. Po drugie, choć nadal dochodzi do klasycznych konfliktów, zmagania między największymi przeniosły się do sfery informatycznej, do cyberprzestrzeni. Tam także masowo sączy się się fake news i uprawia dywersję informacyjną. Jak skutecznie – wystarczy wskazać wpływ Rosji na wybory prezydenckie w USA czy brexit. Wyrafinowane technologie, za chwilę także sztuczna inteligencja, zaczynają zastępować bezpośrednie użycie siły.

Dlatego nowe, zmienione i poszerzone wydanie Bezpieczeństwa międzynarodowego jest z jednej strony klasyczne, pełni bowiem rolę standardowego akademickiego podręcznika przedmiotu. Zarazem jednak dobitnie uwzględnia te nowe zjawiska. Za taką wersją podręcznika stoi niemal ten sam, doświadczony empirycznie i teoretycznie zespół najstarszej uniwersyteckiej Katedry Studiów Strategicznych i Bezpieczeństwa Międzynarodowego, która jest częścią Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW.

Wojna jest formą bioewolucyjnego dostosowania. Mobilizowała ludzi do współdziałania w konkurencji o ograniczone zasoby. Wytworzyła też państwo, które służy przełamywaniu barier rozwojowych. Anarchia międzynarodowa ma więc bioewolucyjne podstawy. Takież podstawy ma ludzki instynkt moralny. W nim zakorzenione mogą być preferencje dla ludzkich praw oraz demokracji. Ich międzynarodowe konsekwencje ukazuje teoria demokratycznego pokoju. Z kolei gwałtowność oraz nierównomierność starzenia się społeczeństw destabilizować może liberalny porządek międzynarodowy. Oto przykłady systemowego oddziaływania czynnika biologicznego na stosunki międzynarodowe.
Ale wpływa on również na jednostki – politycznych liderów, których decyzyjną sprawność w momentach krytycznych zaburzać mogą podeszły wiek, choroby czy środki psychoaktywne. Mimo oczywistego wpływu na stosunki międzynarodowe, czynnik biologiczny jest jednak pomijany w literaturze przedmiotu. Rozproszone po różnych dziedzinach wiedzy wyniki badań na ten temat zostały tu zebrane, usystematyzowane oraz krytycznie ocenione. Jest to pierwsza publikacja tego typu. publikacja na polskim rynku wydawnictw naukowych.

Jerzy Ciechański – absolwent Wydziału Prawa i Administracji UW. Doktorat z nauk politycznych uzyskał w Northern Illinois University. Wykładowca akademicki na uczelniach w Polsce i USA; obecnie w Instytucie Stosunków Międzynarodowych UW. Uczestniczył w negocjacjach akcesyjnych Polski do Unii Europejskiej. Był przewodniczącym Rady Zarządzającej Europejskiej Fundacji Poprawy Warunków Życia i Pracy UE, Komitetu Spójności Społecznej Rady Europy oraz wiceprzewodniczącym Komitetu Ochrony Socjalnej Rady UE. Autor wielu publikacji nt. roli ONZ w utrzymaniu pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, społecznych praw człowieka oraz polityki społecznej i zatrudnienia w UE.

Książka mówi o Polsce, z Rosją – jej eurazjatyckim alter ego – w tle. Pokazuje, jak rozgałęzienie dziejów polskich – na nurt piastowski, który od XV wieku zanurza się w mało widoczną „historię długiego trwania”, oraz na kipiel jagiellońsko-sarmacką, z jej wirami wetowania, rokoszy i insurekcji, pnie się przez dzieje Polski aż do dnia dzisiejszego. I znów odradza „polski eurazjatyzm”, powodując, że pytanie o nowoczesność wciąż bije Polsce dzwonem.

Jarosław Bratkiewicz – urodzony w 1955 roku, ukończył z wyróżnieniem Instytut Spraw Międzynarodowych (MGIMO) w Moskwie. W latach osiemdziesiątych działał w podziemiu wydawniczym, między innymi w wydawnictwie „Krąg”. Od 1982 roku pracował w Polskiej Akademii Nauk, gdzie uzyskał stopnie doktora i doktora habilitowanego w zakresie nauk o polityce. Jego aktywność wspierali i ukierunkowywali tacy uczeni jak Jan Baszkiewicz, Jadwiga Staniszkis, Edmund Wnuk-Lipiński, Franciszek Ryszka czy Bronisław Geremek. Od 1991 roku pracował w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego, a od 1992 roku w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Ambasador na Łotwie w latach 1996–2001. W latach 2010–2015 był Dyrektorem Politycznym MSZ.

...Przedstawiona do recenzji monografia stanowi pogłębione analityczno-porównawcze studium semantyczne postrzegania oraz definiowania bezpieczeństwa w zmieniającym się środowisku bezpieczeństwa. Jest niezwykle cennym materiałem poznawczym dla studentów, wykładowców i badaczy w dyscyplinie nauk o bezpieczeństwie i obronności, a także wszystkich zainteresowanych bezpieczeństwem w obszarze nauk społecznych, przyrodniczych, medycznych i technicznych jak i praktyków służb, inspekcji, straży i wojska... Z recenzji prof. dr hab. Jerzego Koniecznego

Nowatorski podręcznik historii stosunków międzynarodowych - przedmiotu wykładanego na wielu polskich uczelniach.

Książka składa się z 4 części.
W części I, noszącej tytuł LA BELLE EPOQUE I JEJ SCHYŁEK (1871-1914), autor przedstawił przyczyny wybuchu I wojny światowej.
Część II, zatytułowana WIELKA WOJNA (1914-1945), omawia I wojnę światową.
Część III, nazwana ZMIERZCH EUROPY (1919-1945), została poświęcona dziejom stosunków międzynarodowych w dwudziestoleciu międzywojennym i w latach II wojny światowej.
Część IV, nosząca tytuł ŚWIAT BIPOLARNY, opisuje historię stosunków międzynarodowych w latach 1945-1991, powstanie i rozwój istniejących wówczas organizacji międzynarodowych o charakterze politycznym i gospodarczym. Część tę kończą rozdziały poświęcone rozpadowi ZSRR i zjednoczeniu Niemiec - wydarzeniom, które - zdaniem autora - były logicznym zamknięciem epoki i początkiem nowych stosunków międzynarodowych - tym razem współczesnych.

Tematem przewodnim numeru jest analiza różnych aspektów wpływu na Europę pandemii COVID-19, której skutki stały się wyzwaniem finansowym, prawnym oraz politycznym. W artykułach poruszających te zagadnienia rozpatrywane są instrumenty antykryzysowe wprowadzone w Unii Europejskiej oraz implikacje dla budżetu UE i jej państw członkowskich, a także zasada proporcjonalnej ostrożności jako środek zapobiegawczy w walce z COVID-19. Autorzy przyglądają się obecnej polityce państw związanej z pandemią i między innymi zastanawiają się, czy europejska koncepcja praw człowieka przetrwa stan zagrożenia zdrowia publicznego.

Poza tym w numerze znajdują się teksty omawiające geopolityczne koncepcje Europy Środkowej, kwestie oceny nastrojów ksenofobicznych czy też poświęcone badaniu tożsamości imigrantów z Bliskiego Wschodu jako wyzwania dla integracji ze społeczeństwami europejskich państw przyjmujących. W kilku artykułach polscy i zagraniczni naukowcy opisują dzieje oraz stan obecny dialogu między Unią Europejską i Rosją.