Miejsca (nie)pamięci O upamiętnianiu ukraińskiego Wielkiego Głodu z lat 1932-1933

Związek Ukraińców w Polsce czynnie włączył się w proces dialogu i pojednania polsko-ukraińskiego. Społeczność ukraińska, tragicznie doświadczona w wyniku konfliktu polsko-ukraińskiego lat wojny i okresu powojennego, zrozumiała w swej większości, że innej drogi jak pojednanie nie ma, jeżeli chce się żyć w zgodzie z polskimi sąsiadami. Dlatego z wielkim zadowoleniem przyjęła takie gesty pojednania uczynione przez Kościół rzymskokatolicki, grekokatolicki, a także prawosławny, jak również kroki poczynione w tym zakresie przez prezydentów Polski i Ukrainy. We wszystkich temu towarzyszących uroczystościach, zwłaszcza religijnych, uczestniczyli przedstawiciele ZUwP. [...] Nie oznacza to oczywiście, że wszystkie działania podejmowane przez ukraińskich działaczy związkowych w Polsce sprzyjały dialogowi. Utrudniała go odmienna od części społeczności polskiej, zwłaszcza środowisk nacjonalistycznych, kombatanckich i kresowych, ocena konfliktu polsko-ukraińskiego. Przeszkodą była także nieobecność krytycznej dyskusji nad działalnością OUN i UPA w łonie społeczności ukraińskiej. Proces ten utrudniły również kroki części Ukraińców na rzecz upamiętnienia ukraińskich ofiar konfliktu polsko-ukraińskiego, zwłaszcza członków UPA, co z kolei godziło w odczucia Polaków. [...] Większość publikowanych w tej książce dokumentów pochodzi z Archiwum Związku Ukraińców w Polsce. (Ze Wstępu).

„Średniowiecze Polskie i Powszechne” jest jednym z niewielu w Polsce czasopism prezentujących teksty poświęcone tylko tej epoce, za to w bardzo szerokiej formie, obejmującej zarówno historię średniowieczną Polski, jak i powszechną. Na jego łamach publikują mediewiści z prawie wszystkich ośrodków naukowych w kraju, a także z zagranicy (Czechy, Ukraina, Niemcy), dzięki czemu potencjalny czytelnik ma możliwość zapoznania się z przeglądem badań i różnorodną tematyką, ograniczoną jednak do interesującej go epoki.
W prezentowanym tomie autorzy poruszają zagadnienia dotyczące m.in. kultu św. Emeryka w Polsce; początków reformy obserwanckiej w polskiej prowincji dominikanów; monasteru ławryszewskiego koło Nowogródka; związków kościoła Mariackiego z krakowskim mieszczaństwem; wzmianek źródłowych o Litwie i Litwinach w księgach rachunkowych Krakowa; problemu istnienia stronnictwa królowej Zofii Holszańskiej; kwestii genealogicznych przedstawicieli elit społeczeństwa średniowiecznego; nowego spojrzenia na rządy księcia halickiego Lwa Daniłowicza; „rozbratania heraldycznego” między Koroną Polską a Wielkim Księstwem Litewskim w 1. poł. XV w.; konfliktów zbrojnych wśród szlachty sanockiej w XV w.; badań numizmatycznych związanych z działalnością na Rusi Halickiej Władysława Opolczyka. Tom ten zawiera również niepublikowany dotąd transumpt przywileju Kazimierza Jagiellończyka z 1499 r.

Całość pracy dotyczyć będzie przede wszystkim historii 300 Dywizjonu, który istniał w latach 1940-1947. Pierwszy rozdział ma charakter ogólny i wprowadzi Czytelnika w organizację i strukturę dywizjonu oraz opisze służbę w brytyjskim lotnictwie bombowym tego okresu. Historia jednostki rozpocznie się d drugiego rozdziału, który traktować będzie o jej początkach i pierwszych akcjach bojowych. Działania dywizjonu były ściśle powiązane z kampaniami prowadzonymi przez brytyjskie lotnictwo bombowe, stąd dalsze rozdziały podzielone są według najważniejszych okresów w dziejach ofensywy bombowej RAF.

Bardzo rzadko zdarza się, żeby potyczki takie jak ta pod Strugą z 1762 r. doczekały się własnych monografii. Jeszcze rzadziej są one tak szczegółowe i dokładne, jak ta napisana przez Dawida Golika i Jarosława Kryskę. Czytelnik bez trudu dostrzeże skalę podjętego przez autorów trudu w ilości przedstawianych mu detali w zakresie opisywanych miejsc, osób, rodzajów broni, czy specyfikacji jednostek biorących udział w bitwie. Z niecierpliwością należałoby teraz oczekiwać kolejnej pracy autorów poświęconej być może ważniejszemu i większemu wydarzeniu z czasów wojen śląskich. Zwłaszcza że biorąc pod uwagę zaprezentowany przez nich warsztat, byłaby to zapewne wyczerpująca temat monografia. (dr Tomasz Karpiński)
Książka Adelsbach 1762. Zapomniana porażka Fryderyka Wielkiego stanowi cenne uzupełnienie polskiej historiografii, która w odniesieniu do okresu wojny siedmioletniej nie ma wielu dokonań. Będzie też ważną pozycją dla regionalistów i wszystkich mieszkańców okolic pola bitwy, chcących uzupełnić swoją wiedzę o historii lokalnej. W końcu, może być uznana za wzór dla innych autorów monografii bitew, w odniesieniu do wykorzystania źródeł do konstruowania narracji dotyczącej rekonstrukcji przebiegu starcia. (dr hab. Grzegorz Podruczny, prof. UAM)

Książka jest pierwszą całościowo opracowaną biografią Alberta księcia strzeleckiego, wywodzącego się z górnośląskiej linii Piastów. Biografia analizuje kontakty Alberta z dworem cesarskim, czeskim, węgierskim oraz polskim.

[...] historia nie zapomni Aleksandry Piłsudskiej, a nie zapomni z wielu przeróżnych racyj. Jeśli kiedyś pisać się będzie dzieje kobiety polskiej, te dzieje, które rozpoczną na poły święte księżne-ksienie polskiego średniowiecza – Jolanty, Kingi, Jadwigi, przez które przejdą renesansowe cienie mądrej Bony i kochliwej Barbary, barokowe, sarmackie Reginy Żółkiewskiej, Barbary Chrzanowskiej, jeśli znajdą się tu i wielkie damy romantyzmu polskiego z tą, która była „polskim mariażem” Napoleona i z tą, dla której zrzekł się największej korony świata kałmucki cesarzewicz z Belwederu, jeśli zapamięta się kobiety w czerni 1863 roku i te, co za zesłańcami ciągnęły na Sybir, to historia do tego wspaniałego albumu, tak wspaniałego, że nie posiada takiego niejeden wielki naród, wniesie jeszcze wizerunek czarno ubranej pani Aleksandry Piłsudskiej.
K. Pruszyński, Pamiętnik Aleksandry Piłsudskiej,
„Wiadomości Polskie” 1941, nr 17, s. 4