Mieszczanie i podatki

Publikacja dotyczy prapoczątków Uniwersytetu Warszawskiego, czyli historii Szkoły Rycerskiej (1765–1794). Przedmiotem badań są problemy życia codziennego kadetów i profesorów Korpusu Kadetów, zagadnienia uporządkowania topograficzno-architektonicznego terenu współczesnego kampusu głównego oraz modele nowoczesnego kształcenia w Szkole Rycerskiej. Autorzy rekonstruują również model ideowo-światopoglądowy zaproponowany przez twórców Szkoły. Podstawę źródłową badań stanowią zachowane, a niepublikowane wcześniej materiały archiwalne.

Autorzy przedstawiają została ruską kulturę ziem Rzeczypospolitej – zarówno prawosławną, jak i unicką – w dynamicznym związku z kulturą polsko-łacińską oraz z procesami zachodzącymi w prawosławiu po upadku imperium bizantyńskiego i w obliczu rosnącej potęgi Moskwy. Nie zrywając więzi duchowej i artystycznej z pozostałą częścią kultury prawosławnej, rozwijającej się na obszarze państw moskiewskiego, tureckiego, weneckiego, austriackiego i na ziemiach rumuńskich, Rusini – obywatele I Rzeczypospolitej – potrafili twórczo wykorzystać zaistniałe możliwości rozwoju, przy jednoczesnym dochowaniu wierności tradycji wschodniochrześcijańskiej. Dzięki temu kultura cerkiewnosłowiańska i ruska stanowi nieodłączną część wspólnego dziedzictwa wielonarodowego państwa polsko-litewskiego, ale także niezwykle urozmaica i wzbogaca kulturę Europy Środkowej i Wschodniej oraz całego obszaru bizantyńsko-słowiańskiego. W przypadku wielu zagadnień ustalenia badawcze wskazują na potrzebę zmiany dominującego postrzegania kultury ruskiej w kategoriach odmienności i kwestionują zasadność pojęcia bariery cywilizacyjnej nie tylko w odniesieniu do kultury unickiej, lecz także do tradycyjnej kultury prawosławnej.

Dwunastotomowa seria monografii „Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości” przedstawia dziedzictwo kulturowe XV-XVIII wieku jako integralną, lecz oryginalną część kultury europejskiej. Celem badawczym jest rozpoznanie dróg i form obustronnej transmisji wartości estetycznych, politycznych i religijnych oraz ukazanie w szerokim, multilateralnym kontekście porównawczym oryginalnej struktury aksjologicznej kultury polskiej epok dawnych. Teksty kultury są badane w perspektywie wewnętrznej jako zapisy aktów ukierunkowanych na rozumienie wartości, a w perspektywie zewnętrznej jako wypowiedzi włączające się w europejskie dyskusje literacko-estetyczne, polityczne, religijne. W intensywnym dialogu kultura Rzeczypospolitej przejawia nie tylko chłonność na nowe idee, lecz także kreatywność i dynamikę działania na obszarze Europy.

Ostatnia wojna Polski z Krzyżakami, prowadzona w latach 1519–1521, jest słabo znana i praktycznie zapomniana w historiografii. Całkiem niesłusznie, wtedy to bowiem doszło do pierwszej nowożytnej kampanii wojskowej w dziejach Polski. Co więcej, zwycięstwo Rzeczypospolitej okazało się zgoła pyrrusowe – nie dość, że po wojnie sytuacja międzynarodowa Polski mocno się skomplikowała, a kraj popadł w poważne trudności finansowe, to w dalszej perspektywie koniec owej wojny doprowadził do powstania państwa pruskiego, w przyszłości stale zagrażającego Polsce.

Pomimo ponad 20 lat od pierwszego wydania książki, pozostaje ona właściwie jedyną polską monografią na temat ostatniej wojny Polski z Zakonem. Autor bardzo ciekawie i rzetelnie, na podstawie dostępnych źródeł przedmiotu, przedstawia zagadnienia polityczne, wojskowe, gospodarcze i społeczne związane z prowadzonym konfliktem.

Nowe wydanie zostało wzbogacone o posłowie, zaktualizowaną bibliografię i zmienione ilustracje.

Przenieś się do średniowiecznego świata Piastów, pełnego waśni i namiętności.
Przekonasz się, że począwszy od Mieszka i jego Dąbrówki do żon i nałożnic Kazimierza, historia Polski obfitowała w intrygi i rozgrywki miłosne, jakich nie powstydziliby się bohaterowie kultowej sagi „Gra o tron”.
Którego z władców na polskim tronie nazwalibyśmy dziś prawdziwym macho?
Która synowa nie przypadła do gustu królowej Jadwidze, ze względu na swoje wesołe usposobienie i upodobanie do muzyki?

W swojej najnowszej książce Iwona Kienzler – znana popularyzatorka historii i autorka bestsellerów biograficznych – przybliża nam dynastię, której nieobce były wszelkie zbrodnie i okrucieństwa, a w której kobietom spryt i determinacja przydawały się bardziej niż pochodzenie i koneksje.

Spis treści:
Część I Bunt ks. Michała Glińskiego
I Kariera ks. Michała Lwowicza Glińskiego
II Konflikt Glińskiego z członkami
rady wielkoksiążęcej
III U szczytu sławy – Kleck i upadek
IV Bunt Glińskich – wojna i jej skutki
V Łopuszna – Smoleńsk – więzienie – Orsza
VI Powrót do łask – ponowny upadek i śmierć
Epilog
Pokłosie. Potomstwo braci Lwowiczów w Rosji
Indeks nazwisk
Bibliografia
Wykaz skrótów
Spis tablic genealogicznych
Spis map i schematów


Notka o książce:

Historia rodu książąt Glińskich opowiada o ich rodowodzie i głównych przedstawicielach, którzy zaistnieli na scenie politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego. Bunt księcia Michała Lwowicza Glińskiego i jego braci wobec króla Zygmunta I i części jego rady hospodarskiej ukazuje złożone stosunki polityczno-społeczne i religijne na Litwie. Wystąpienie zbrojne Glińskich przeciw władcy spowodowało masowa emigracje większości członków rodu, a także ich klienteli do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Praca opisuje powiązania rodowe nie tylko książąt i panów litewskich, ale również książąt ruskich i panującej dynastii Rurykowiczów w Wielkim Księstwie Moskiewskim na wielu tablicach genealogicznych. Ponadto znajdują sie tam liczne opisy bitew oręża polsko-litewskiego z wojskami moskiewskimi i tatarskimi, przedstawione również na schematach. Książka kończy sie historią losów potomków Lwowiczów Glińskich, którzy żyli w trudnych czasach okrutnych rządów cara Iwana IV Groźnego...


Notka o autorze:

Ryszard Przybyliński (ur. w 1955 w Odolanowie). W 1979 r. ukończył w Toruniu Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Rakietowych i Artylerii w specjalności rakiet operacyjno-taktycznych. Dalsze swoje życie związał z Choszcznem w województwie zachodniopomorskim. W latach następnych ukończył magisterskie studia historyczne w Wojskowym Instytucie Historycznym. Tamże w 2000 r. rozpoczął studia doktoranckie, których nie ukończył z powodu likwidacji WIH. W 2002 r. mjr Ryszard Przybyliński zakończył zawodową służbę wojskową. Jednocześnie rozpoczął pracę jako nauczyciel historii w gimnazjum w Pełczycach, później w Lubianie, a następnie w Zespole Szkół Nr 1 w Choszcznie, także jako nauczyciel historii, gdzie stworzył pierwszą klasę licealną o profilu mundurowym, której został wychowawcą. Obecnie oddaje sie pracy twórczej w dziedzinie historii. Zainteresowania badawcze Autora skupiają sie na końcu epoki średniowiecza i wieku XVI. Jego debiutem literackim była biografia „Hetman wielki koronny Mikołaj Mielecki (ok. 1540–1585)”, wydana dwukrotnie w latach 2002 i 2003.

Prezentowany tom zawiera wyniki badań historycznych oraz historyczno-artystycznych nad problematyką śmierci, pochówków i upamiętnienia władców oraz władczyń (nie tylko polskich) od późnego średniowiecza do początku XX wieku. Publikowane artykuły dotyczą, z jednej strony, prywatnej sfery życia monarchów, ich religijności i stosunku do śmierci, z drugiej zaś – organizacyjnego, politycznego i symbolicznego wymiaru ich zgonów oraz pogrzebów. Prace o charakterze syntetycznym przedstawiają tytułowy problem w międzynarodowym kontekście, a studia przypadku włączają do obiegu naukowego dotychczas nieznane, zapomniane lub niedostatecznie wykorzystane materiały źródłowe. Zgromadzenie rozproszonych wiadomości oraz interdyscyplinarne podejście pozwoliły rzucić nowe światło na słabo dotąd rozpoznane zagadnienie śmierci i upamiętnienia władców w dawnej Polsce. Publikacja kierowana jest do wszystkich zainteresowanych historią, historią sztuki, literatury oraz muzyki.

******

Death, Funeral and Commemoration of Rulers in Old Poland

The book examines the problem of death, burials and commemoration of male and female rulers (not only Polish ones) since the late Middle Ages until the beginnings of the 20th century. The articles concern, on the one hand, the private sphere of monarchs’ lives, their religiousness and attitude to death and, on the other, the organisational, political and symbolic aspects of their deaths and funerals.