Most pamięci

The direct impulse for the undertaking was the experience of scientific work and exchange during the COVID-19 pandemic as a first-hand touch of the “poetics of disappearance” (p. 16). It is, needless to say, an experience with which the writer of these words deeply sympathizes, as most of the people nowadays probably do. Therefore, the book can claim a wide appeal, resulting not only from the topicality of its subject matter, but also the emotional affinity to the authorial perspectives in the book which its readers are bound to feel when reading individual contributions. (…) It is an inspiring book, in which many brilliant ideas coincide to offer a nuanced and complex view of what has become a defining feature of daily life of a large fraction of humankind. I am certain that it will be read with great interest by students and faculty in humanities and social sciences. The book tackles material which is international in reach and appeal, therefore it may be congenial to international audiences if made available as an e-book.

Marta Bucholc
Faculty of Sociology
University of Warsaw

Nie będzie przesadą stwierdzenie, że dla wielu osób pierwszy kontakt z wiedzą o filmie następował dzięki publikacjom Jerzego Płażewskiego. O dziejach kina uczyliśmy się z jego Historii filmu dla każdego (jej tytuł zmieniał się w kolejnych wydaniach), dzięki wcześniejszej książce poznawaliśmy Język filmu. Tysiące obejrzanych filmów, nieprawdopodobna wręcz liczba tekstów (publikował przez prawie 70 lat!): książek, recenzji, korespondencji z międzynarodowych festiwali, których był stałym bywalcem, artykułów narzucających niekiedy sposób myślenia o kinie, prowadzenie Kina Dobrych Filmów „Wiedza” w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki, wreszcie wieloletnie członkostwo w Filmowej Radzie Repertuarowej przy Centrali Wynajmu Filmów – wszystko to miało niewątpliwy wpływ na świadomość filmową kilku pokoleń polskich kinomanów. Bycie krytykiem nie oznaczało dla niego jedynie określenia dotyczącego zawodu, który wykonywał. Stanowiło sposób życia, które przepełniała ciekawość kina oraz przekonanie o jego doniosłej roli jako sztuki.

Kolejne tomy serii dotyczyć będą innych ważnych dla polskiej krytyki filmowej postaci, m.in. Krzysztofa Teodora Toeplitza, Bolesława Michałka, Zygmunta Kałużyńskiego. Zamiarem redaktorów jest naszkicowanie obrazu krytyki oraz zrekonstruowanie roli, jaką niegdyś odgrywała. Być może okaże się to pomocne dla podjęcia dyskusji o specyfice, funkcji, a nawet zasadności istnienia krytyki filmowej w dzisiejszej rzeczywistości.
Barbara Giza i Piotr Zwierzchowski

Książka o transcendentnym kinie Darrena Aronofsky’ego zabiera czytelnika w podróż po wybranej filmografii tego wybitnego amerykańskiego reżysera. Mocny, wręcz anarchistyczny akcent pada tu na typ przedstawianego bohatera filmowego, żyjącego na marginesie społeczeństwa i świadomie odrzucającego jego normatywne struktury. Filmy, jak również literatura, do której autor publikacji się odwołuje, są wyrazem postawy krytycznej wobec przemocy symbolicznej oraz narzucania jednostce ograniczających ją twórczo norm kulturowych, nakazujących takie, a nie inne rozumienie i przeżywanie otaczającego świata. Wnikliwy obserwator twórczości Darrena Aronofsky’ego dostrzeże istnienie w niej problematyki metafizycznej. Warto zwrócić się ku transcendencji i próbować wyrażać niewyrażalne, także w sztuce filmowej, jak czyni to Darren Aronofsky, który chce być powiernikiem wielkich narracji mitycznych. Te cechy, tak charakterystyczne dla reżysera, można dostrzec we wszystkich jego filmach, a zwłaszcza w tych przywoływanych w prezentowanej monografii. Książka zainteresuje czytelnika oczekującego od współczesnego kina czegoś więcej niż niewyszukanej rozrywki oraz pragnącego wyjść poza jego ludyczny wymiar.

James Cameron, reżyser m.in. “Titanica” i “Solaris” na podstawie powieści Stanisława Lema, powraca z drugą częścią „Avatara”. Premiera filmu „Avatar: Istota wody” w grudniu 2022 w kinach. Dzięki przewodnikowi ilustrowanemu poznasz świat „Avatara” z nieznanej dotąd strony. Odkryj bogactwo świata jednego z najbardziej rozpoznawalnych filmów wszech czasów. Książka przybliży zwyczaje i wierzenia mieszkańców wyspy, jej florę i faunę, a także wiele innych tajemnic świata stworzonego przez Jamesa Camerona. Przewodnik po filmie zawiera oryginalne fotosy z filmu i mnóstwo szczegółowych informacji o świecie, który powstał ponad dekadę temu. Wydanie z przedmową Zoe Saldany, aktorki, która wcieliła się w rolę Neytiri. Wstęp napisał John Landau. Zremasterowana wersja kultowego film „Avatar” (2009) w reżyserii Jamesa Camerona pojawi się w kinach 23 września 2022.

Dlaczego Obywatel Kane Orsona Wellesa jest uznawany za jeden z najważniejszych filmów w historii kina? W ilu ujęciach Hitchcock nakręcił słynną scenę ataku ptaków na Bodega Bay? Jakie funkcje pełni ścieżka dźwiękowa w Ucieczce skazańca Roberta Bressona? Na czym polega analiza filmu i co to znaczy, że film jest systemem formalnym? Odpowiedzi na te pytania i wiele innych, związanych z X muzą, udzielają autorzy jednego z najbardziej popularnych i cenionych podręczników do wiedzy o filmie Film Art. Sztuka filmowa: wprowadzenie, który wreszcie doczekał się polskiego wydania.
Film Art. Sztuka filmowa: wprowadzenie to podręcznik niemalże kultowy, bardzo często cytowany przez wykładowców wiedzy o filmie na całym świecie. Autorzy uczą patrzenia na film w sposób całościowy, jako na pewien formalny system, którego poszczególne elementy, wchodząc ze sobą w relacje i wzajemnie się uzupełniając, składają się na jego artystyczną formę i styl. Aby czytelnik mógł w pełni docenić artystyczne możliwości, jakie wiążą się z podstawowymi technikami filmowymi, autorzy skrupulatnie omawiają główne składowe filmu: metody inscenizacyjne, zdjęcia i pracę kamery, montaż oraz dźwięk. Książka Bordwella i Thompson pomaga także zrozumieć, w jaki sposób film oddziałuje na swoich odbiorców i za pomocą jakich technik twórca filmowy osiąga zamierzony przez siebie efekt. Autorzy dokładnie opisują zarówno zagadnienia związane z procesem powstawania filmu - kwestie techniczne i produkcyjne - jak i zagadnienia estetyczne, a swoje rozważania bogato ilustrują kadrami z filmów.

Robert Gliński jest nie tylko reżyserem takich filmów jak Niedzielne igraszki, Wszystko co najważniejsze, Cześć, Tereska czy Kamienie na szaniec, ale także nauczycielem młodych pokoleń reżyserów. Jako profesor i rektor łódzkiej filmówki oraz twórca programu i wykładowca Gdyńskiej Szkoły filmowej chętnie dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem. Książka gromadzi teksty pozwalające zrozumieć podejście reżysera do obrazu, słowa, tradycji, historii, wreszcie do najważniejszych aspektów praktyki reżyserskiej. Autor stara się odpowiedzieć na tytułowe pytanie: jak kręcić, pracując z aktorem, z kamerą, ze scenarzystą czy producentem.