Na ścieżkach życia Historia naturalna zachowania zwierząt

„KRÓTKI KURS FILOZOFII” to błyskotliwe wprowadzenia w prace kluczowych filozofów i najważniejsze idee filozofii. Autorami poszczególnych tomów serii, wydanej w oryginale przez Oxford University Press, są wybitni specjaliści prezentowanych obszarów.


Arystoteles był uczniem Platona i jednym z najbardziej znaczących filozofów w dziejach. Jonathan Barnes przekonuje, że jego wpływu na intelektualną historię Zachodu nie sposób przecenić. Przez stulecia poglądy Arystotelesa traktowano (bardzo często niesłusznie) jak niekwestionowaną prawdę, przez co wywarły one wielki wpływ na filozofów, naukowców, teologów, pisarzy i artystów. Autor omawia badania Arystotelesa z zakresu nauk przyrodniczych, jego odkrycia w logice, teorie metafizyczne, oraz prace z zakresu psychologii, etyki i polityki. Wiele uwagi poświęca też poglądom Arystotelesa na sztukę i poezję, a także historycznemu kontekstowi, w którym rozwijała się jego filozofia.

Gdyby ludzki mózg był tak prosty, że moglibyśmy go zrozumieć, bylibyśmy tak głupi, że nie zrozumielibyśmy go i tak.

Gdzie tkwi dobro człowieka, a gdzie zło?
Co odróżnia nas od zwierząt?
Po co nam emocje?
Czy normy etyczne u polityków są zaniżone?
Czy pornografia rzeczywiście szkodzi?
Co dzieje się w mózgu seksoholików?
Czy marihuana ma właściwości lecznicze?
Czemu tak lubimy jeść, a nawet się opychać?
Czy starzenie się jest nie do uniknięcia?
Czy w mózgu znajdziemy kiedyś odpowiedź na pytanie, czy Bóg istnieje?

Wybitny neurobiolog Jerzy Vetulani w rozmowie z Marią Mazurek opowiada o tajemnicach skomplikowanego i wciąż nie do końca poznanego organu: ludzkiego mózgu. Podejmuje niełatwe i często kontrowersyjne kwestie, takie jak: narkotyki i uzależnienia, płeć mózgu, neurobiologia polityki i religii. Wyjaśnia działanie naszego wewnętrznego kompasu, zastanawia się nad rolą sztuki w kształtowaniu mózgu, mówi o konsekwencjach zdrowotnych stresu i metodach walki z nim, a także o wielu innych zjawiskach.

„Cywilizacja traw” ukazuje wpływ, jaki na rozwój ludzkości wywarły udomowienie roślin i narodziny rolnictwa.
Bez roślin, a zwłaszcza traw, nasza historia z pewnością potoczyłaby się inaczej.

Fundamentalne znaczenie decyzji podjętej przez naszych przodków jest powszechnie nieznane bądź bagatelizowane. Ogień, rolnictwo i hodowla uwarunkowały naszą historię, biologię, kulturę.
Autor przedstawia wpływ roślin na powstawanie miast, wzrost liczby ludności, socjologię Homo sapiens, dzieje tzw. szkodników i ostatecznie niszczenie zasobów planety. Analizuje nadzieje oraz zagrożenia ludzkości, traktując rośliny jako swoisty pryzmat.

Ukazuje, jak rozwój nauki umożliwił stałe odsuwanie widma głodu i zastanawia się, czy zdołamy utrzymać tę tendencję.

Nie pojmujemy, że doprowadziliśmy do nadmiernego, potencjalnie groźnego uzależnienia od jednej grupy roślin, stworzyliśmy wręcz cywilizację traw. Obecnie ponad połowa żywności globalnej populacji pochodzi od trzech gatunków: pszenicy, ryżu i kukurydzy. Trawami są żyto, trzcina cukrowa, sorgo, owies, jęczmień; ludzkość przypomina giganta na kruchych nogach. Nogach z chwiejnych traw… Najbliższa przyszłość pokaże, czy udomowienie roślin było największym dobrodziejstwem czy największym błędem ludzkości.

Udomowienie roślin stanowi podwalinę, fundament cywilizacji globalnej. Prawdziwie głęboka, narastająca ingerencja człowieka w ekosystemy rozpoczęła się dopiero z chwilą, gdy nasi przodkowie zdecydowali się połączyć swój los z wegetacją wybranych przedstawicieli flory. Właśnie rolnictwo zepchnęło ludzkość na krętą, niebezpieczną drogę rozwoju, z której niestety, po tysiącleciach postępującego uzależnienia od roślin, nie sposób już się wycofać. Analizując właściwie każde zagadnienie, prędzej czy później dotrzemy do wątków związanych z roślinami. Papier, nałogi (tytoń, alkohol, większość narkotyków i używek), odkrycia geograficzne (przyprawy), tkaniny (len, bawełna i całe mnóstwo innych), handel (np. słynny „jedwabny szlak” z Chin), nawet „kariera” soli (trzeba było jakoś konserwować nadwyżki żywności); u podstaw wszystkich tendencji rozwojowych i form ludzkiej aktywności znajdziemy rośliny.

Do czego doprowadzi świat rozwój nauk medycznych?

Jak będzie wyglądał świat, z którego wyeliminujemy ból fizyczny? Czy tradycyjne szpitale znikną? Czy zawód lekarza stanie się równie archaiczny, jak bednarza czy kołodzieja? Prezentowany wybór esejów i artykułów Jana Niżnikiewicza przedstawia obszerny przegląd koncepcji, teorii i metod leczenia stosowanych na przestrzeni tysiącleci rozwoju nauk medycznych na całym świecie. Autor, praktykujący lekarz i specjalista w zakresie neurologii, z ciekawością i krytycznym dystansem właściwym naukowcom prowadzi czytelników przez kręte drogi medycyny od starożytności po czasy współczesne. Fascynujący wykład w sposób systematyczny prowadzi do rozważań nad przyszłością ludzkości w kontekście rozwoju nowych technologii i widma nanorewolucji. Czy powinniśmy się bać medycyny przyszłości?

Zalew medialnych wiadomości mówiących o zdobyczach lub triumfach medycyny sprawia wrażenie, że oto my, ludzie, stoimy u progu nieśmiertelności, a choroby i cierpienia znajdą się niebawem na śmietniku historii. Nieustannie, wbrew prawom biologii, podnosi się kult młodego, sprężystego ciała, tężyzny fizycznej i sprawności seksualnej, wmawiając ludziom, że jeśli tylko zastosują się do coraz to nowszych, szeroko reklamowanych przez internet i media zaleceń i przepisów, będą żyli nieskończenie długo.
Tymczasem rzeczywistość mimo wysiłków mediów i koncernów reklamowych wcale nie przedstawia się różowo. Wręcz przeciwnie. W wielu przypadkach napawa przerażeniem. Zasadniczą tego przyczyną jest poszerzanie się rozziewu między postępem technik medycznych a prawdziwymi zdobyczami farmakologii. Dlaczego?

Jan Niżnikiewicz - doktor medycyny, specjalista neurolog, pracownik naukowy Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Laureat nagród literackich m.in. Pomorskiej Nagrody Artystycznej "Gryf Pomorski" w 2017 roku, najważniejszego wyróżnienia w województwie dla twórców kultury oraz Medalu Prezydenta Miasta Gdańska.

Do tej pory wydał osiem książek, w tym cztery powieści: Krzyż Nilu, 1997; Kod Lucyfera, 2004; Zakazana historia bogów i ludzi, 2013 oraz Oczy bestii, 2018.

Dziecko to nie segregator biurowy, do którego można wkładać dawki wiedzy niczym zapisane kartki papieru.

Ironia współczesnego systemu edukacji polega na tym, że powstał on na długo przed tym, zanim zaczęliśmy badać możliwości i ograniczenia ludzkiego mózgu. Aby stworzyć nową, efektywną szkołę, powinniśmy oprzeć się na aktualnych odkryciach naukowych i zaakceptować fakt, że relacje między uczniem a nauczycielem oraz przyjazne środowisko szkolne, są podstawą dobrze funkcjonującej edukacji.

Profesor Joachim Bauer dowodzi, że szkoła może stać się miejscem przyjaznym dla wszystkich uczestników procesu edukacyjnego. Kooperacja nauczycieli z uczniami to nie jedyny warunek efektywnej pracy edukacyjnej – równie ważne jest współdziałanie szkoły i rodziców. Autor stawia pytanie, czy rodzice zdają sobie sprawę ze znaczenia własnej roli w tym procesie i związanych z nią wielkich szans, a także czy czują się na siłach, by wypełniać ją świadomie i z szacunkiem.

Celem tej publikacji jest wsparcie uczniów, rodziców, nauczycieli oraz tych wszystkich, którym dobro młodych ludzi i całego systemu szkolnictwa leży na sercu. Książka dostarcza praktycznych wskazówek pomocnych w przygotowaniu gruntu, na którym mogą rozwijać się takie wartości, jak umiłowanie życia, motywacja i radość uczenia się.

PIERWSZE WYDANIE KSIĄŻKI UKAZAŁO SIĘ POD TYTUŁEM: "Co z tą szkołą?"

Refleksje z wieloletniej praktyki psychoterapeutycznej dr M. Talarczyk, przeplatane osobistymi rozważaniami oraz subtelnymi utworami poetyckimi