Nasreddin Hodża Wybrane anegdoty

„Arabska droga cierniowa” to książka o arabskiej Pasji, z całym bogactwem dwuznaczności kryjących się w tym pojęciu. Zestawiając obserwacje z podróży w latach 2011–2013 z doświadczeniami trzech dekad spędzonych na przemierzaniu południowych i wschodnich brzegów Morza Śródziemnego, autor przedstawia w niej dwa pierwsze etapy tego gigantycznego ruchu.
Stwierdza, że trzy lata po wybuchu tamtejszych rewolucji męczeński wymiar tego zjawiska zgasił panujący na początku entuzjazm. Stawia zatem pytania: Co zostało z idei porywających ludzi zgromadzonych na placu Tahrir czy l’avenue Bourghiba? Czy ofiara Mohameda Bouaziziego w Sidi Bu Zajdzie, która doprowadziła do wybuchu w państwach arabskich, została poniesiona na próżno?
Wiosną 2014 roku młodzi rewolucjoniści z egipskiej „wiosny” 2011 mają kłopot z odpowiedzią na te pytania; część z nich jest zakłopotana, bo nie ma już więzień, które opuścili po upadku Mubaraka. Po epizodzie z władzą Braci Muzułmanów, uznanym przez większość za zdradę, któremu towarzyszył chaos społeczny, przemoc w miastach, gwałty, kradzieże, postępujące ubóstwo i przestępczość, przejęcie władzy przez wojskowych, sprawujących rzeczywistą kontrolę za fasadą rządów cywilnych, zapewniło dowództwu pewną popularność.
Wydaje się, że u zmęczonej zamieszaniem ludności dążenie do bezpieczeństwa wzięło górę nad ideałami wolności i demokracji, co trzy lata wcześniej wydawało się niemożliwe. Jednak według największych optymistów nic już nie będzie takie jak przedtem; mimo fatalnego przebiegu wydarzeń duch rewolucyjny głęboko przeniknął narody arabskie. Zobaczymy, co przyniesie czas. Obserwujemy wszak powstawanie silnych ruchów artystycznych, co wczorajszym rewolucjonistom w pewien sposób kompensuje zamknięcie przestrzeni politycznej. Odnajdują się w tym działaniu ci, którzy dzisiaj mają zakaz wstępu na plac Tahrir.
Być może właśnie teraz stawia swoje pierwsze kroki rewolucja kulturowa, jednak musi przejść jeszcze daleką drogę, zanim pojawi się znowu jako prawdziwa rewolucja polityczna.

Książka ukazuje arabską społeczność Bliskiego Wschodu, której zarówno podczas kolonizacji, jak i dekolonizacji, nie udało się oprzeć zewnętrznym czynnikom dominacji i manipulacji oraz wewnętrznym – rozpadu i braku solidarności. Dominację francusko-angielską z początku XX wieku zastąpiła dominacja amerykańsko-izraelska.
Arabowie dzisiaj, jak zresztą i dawniej, nie są partnerami szanowanymi na scenie międzynarodowej, mimo wielu tragicznych wydarzeń. Począwszy od okresu tureckiego (X wiek), Arabowie zawsze przegrywali zarówno w bitwach, jak i przy stole rokowań. Ilekroć wydawało się, że osiągnęli pewne sukcesy, dostawali się pod wpływ kolejnej potęgi. Autor książki patrzy na problematykę Bliskiego Wschodu przez pryzmat „pokonanych Arabów”. Stara się odtworzyć w dziejach tego narodu różnorodną atmosferę i kontekst różnych epok, które przez ostatnie półwiecze odcisnęły piętno na kulturze Zachodu i Wschodu. Analizuje wydarzenia, jakie zachodziły po obu brzegach Morza Śródziemnego, oraz próbuje rozwikłać skomplikowane kwestie arabskiej tożsamości.

Dwieście lat historii Bliskiego Wschodu to okres obfitujący w wydarzenia – często burzliwe.

Przez region przetoczyły się dwie wojny światowe. Po I wojnie światowej został on rozczłonkowany przez wielkie mocarstwa na nowe jednostki polityczne. Po II wojnie mocarstwa wciągnęły Bliski Wschód do zimnej wojny. Nie ominęły go także kolejne fale globalizacji. Jednocześnie większością państw regionu wstrząsnęły wydarzenia związane z wewnętrzną dynamiką rozwoju. Zamachy, przewroty, rewolucje i modernizacja to codzienność Bliskiego Wschodu w XX wieku. Który z tych procesów pozostawił najtrwalszy ślad w historii politycznej regionu? Poszukiwanie odpowiedzi na to pytanie jest jednym z celów tej książki.

Jerzy Zdanowski, profesor nauk humanistycznych (2003), historyk i arabista, w latach 1978–2016 pracownik naukowy w Zakładzie Krajów Pozaeuropejskich oraz Instytucie Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Od 2003 r. wykładowca w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, autor licznych publikacji o Bliskim Wschodzie.

W 1979 w Iranie obalono monarchię i większość społeczeństwa opowiedziała się za ustrojem opartym na prawie islamu. Powstała Islamska Republika Iranu i świat z zainteresowaniem, ale i z wielką nieufnością obserwował teokratyczne państwo rządzone przez mułłów, jego ambicje polityczne i wpływ na sąsiednie kraje oraz zajmowaną pozycję w bardzo ważnym dla gospodarki światowej regionie. Po wpisaniu Iranu przez Georga W. Busha do państw „osi zła”, republika ponownie znalazła się w centrum zainteresowania opinii światowej, a ogłoszenie przez irański rząd programu rozwoju nuklearnego odebrano jako zagrożenie dla światowego pokoju.

Thierry Coville przedstawia uwarunkowania historyczne i polityczne, które doprowadziły do zwycięstwa rewolucji Chomejniego. Bezstronnie i obiektywnie stara się opisać jej wielorakie skutki oraz wpływ na wszystkie dziedziny życia – od kwestii społecznych i obyczajowych po ekonomiczne i gospodarcze. Interesuje go punkt widzenia samych Irańczyków, ich charakter i przekonania oparte na silnym poczuciu tożsamości narodowej i dumie z własnej historii, trwającej kilka tysięcy lat. Jednocześnie autor wykazuje, jak w religijnym, rządzonym autorytarnie społeczeństwie, nieustannie, choć wydawałoby się niezauważalnie, postępuje proces demokratyzacji i modernizacji oraz emancypacji kobiet.

Thierry Coville jest iranistą i ekonomistą, uznanym ekspertem od spraw Iranu, prowadził wieloletnie badania naukowe w różnych ośrodkach akademickich Iranu, wykłada ekonomię na akademii Negocia w Paryżu.

Niniejsza monografia, analizująca zjawisko oporu zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i praktycznym – na przykładzie konkretnych wydarzeń w regionie, stanowi unikatową na polskim rynku pozycję, ukazującą bunt na Bliskim Wschodzie jako niezwykle zróżnicowany, wieloaspektowy fenomen o różnorodnej proweniencji. Zebrane w niej teksty dostarczą czytelnikowi rzetelnych informacji na temat wybranych ruchów oporu w regionie, a także teoretycznych podstaw do poszerzenia wiedzy i indywidualnej kontynuacji badań. fragment Wprowadzenia Recenzowana książka stanowi interesującą próbę uchwycenia współczesnych form oporu i działalności ruchów społeczno-politycznych na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej. Punktem wspólnym są tu szeroko rozumiane współczesne studia bliskowschodnie (Middle Eastern studies), a w poszczególnych rozdziałach można zauważyć współistnienie ujęć socjologicznych, politologicznych i z dziedziny nauk prawnych, a także zaczerpniętych ze studiów postkolonialnych i, w pewnym zakresie, z gender studies. Jest to ciekawe połączenie, dowodzące dużych ambicji młodych naukowców i studentów, którzy stworzyli tę książkę. z recenzji dr. hab. Michała Mocha, prof. PAN Kamil Kozak – absolwent studiów bliskowschodnich w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 2019–2020 prezes Bliskowschodniego Koła Naukowego UJ. Organizator i uczestnik licznych konferencji naukowych oraz autor artykułów poświęconych tematyce bliskowschodniej. Szczególny obszar jego zainteresowań to transformacje polityczne, fundamentalizm i terroryzm islamski oraz rozwój turystyki na Bliskim Wschodzie. Aneta Tyszko – studentka studiów bliskowschodnich w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 2020–2021 prezeska Bliskowschodniego Koła Naukowego UJ. Szczególny obszar jej zainteresowań to islamska teologia feministyczna, queer w kulturze arabskiej i islamie oraz prawa człowieka w regionie MENA.

Tajemnice haremu to nie tylko opowieści o przepychu i klejnotach, ale też o intrygach pałacowych i chęci zaistnienia u boku władcy, co niejednokrotnie oznaczało okrucieństwo wobec innych nałożnic. Kobiety były przede wszystkim matkami i kochankami, ale grywały także pierwsze skrzypce w polityce, dlatego bywały takie okresy w dziejach imperium, które nosiły miano „rządów sułtanek".
Przyjrzyjmy się życiu Roksolany, Safije, Anastazji i innych sułtanek. W pewnym okresie swojego życia miały władzę, klejnoty i służbę na każde zawołanie. Czy jednak były szczęśliwe?
Poznaj tajemnice haremu i fascynujące historie kobiet czasów Imperium Osmańskiego. Sięgnij po książkę autorstwa pióra znanej autorki bestsellerów biograficznych Iwony Kienzler, ilustrowaną kolorowymi zdjęciami!