Nowe Teorie Wszystkiego

Czy o przemijaniu i śmierci można mówić bez patosu, a nawet żartobliwie? Antoni Kroh, korzystając ze swej imponującej wiedzy etnograficznej i pasjibibliofilskiej, proponuje takie właśnie spojrzenie. Bogaty zbiór cytatów literackich i opisów związanych z ceremoniałem pogrzebowym oraz formami utrwalania pamięci o tych, którzy odeszli, znakomicie ilustruje istniejące od wieków sposoby akceptacji i zrozumienia tego zjawiska.

„Nie masz czasu na nic? Czujesz, że nie ogarniasz tego szalonego życia? Podejrzewasz, że coś jest ze światem nie tak?”

Jeśli w dodatku żywisz przekonanie, że można żyć inaczej, że nie jest to jedyny słuszny i właściwy schemat, to uczyniłeś już pierwszy krok do wyzwolenia się ze świata iluzji, złudnych obietnic i kłamstw. Ze złożonego systemu konwenansów, który – wbrew początkowym założeniom – zniewolił człowieka, zamiast go wyzwolić i ułatwić mu życie.

Nie jest to jednak proste zadanie. Pokus jest bowiem wiele i na każdym kroku kuszą one swoją pozorną wyjątkowością. Co więcej – uleganie im jest o wiele prostsze niż bunt i sprzeciw. Czemu? Bo nie wymagają wysiłku intelektualnego, a jedynie podążania utartymi szlakami.
„Chcemy osiągnąć, jak to się mówi, pozycję społeczną. […] Podziw, zazdrość kolegi, siostry, sąsiada – to wszystko napędza nas do stawania się. Nazywamy to – o zgrozo – rozwojem. Ale kim tak naprawdę się stajemy? Lub dlaczego? To są pytania, które się powinny kłębić w twojej czaszce.”

Zdziwiony? Cóż, to dopiero początek. Marek Ropiak w swojej książce pokazuje bowiem, jak głęboko sięga fikcja, której na co dzień ulegamy, jakie kłamstwa przysłaniają nam prawdę i które paradoksy na stałe zagościły w naszym życiu. Wybierając formę dialogu, usiłuje znaleźć odpowiedzi na pytania, które zadajemy sobie wszyscy, dotyczące nas samych, naszych bliskich, osób medialnych, autorytetów, przedstawicieli narodu. Prawda nie jest ani łatwa, ani przyjemna. Co więcej – nierzadko sprawia ból. Dlatego tylko nieliczni są gotowi, by wyzwolić się z odmętów iluzji i zrzucić niewidoczne kajdany, które ograniczają naszą wolność i wyobraźnię. Czy należysz do tego grona? Czy odważysz się podążyć tą drogą? Drogą prawdy?

Głównym zagadnieniem podejmowanym w ramach tomu jest fenomen paidei (gr. ???????) – czyli wzorca doskonałości człowieka, do którego należało dążyć w procesie kształtowania jednostki – odczytywany w dwóch szczególnych kontekstach: po pierwsze, doświadczenia pandemii koronawirusa SARS-CoV-2, po drugie zaś – obserwowanej współcześnie ekspansji technologii komunikacyjno-informacyjnych, które przejmują funkcję dawnych osobowych wzorów i instytucjonalnych strategii wychowawczych. Tym samym tytułowe „czasy zarazy” należy odczytywać nie tylko dosłownie, ale także – a może przede wszystkim – metaforycznie, jako kondycję współczesnego człowieka. 

Doświadczenie historyczne wskazuje wszelako, że czasy kryzysu mogą nieść w sobie zalążek nadziei, prowadzić ku przebudzeniu, odnowie, lepszemu jutru. „Koronakryzys” obnażył wiele aspektów natury ludzkiej w całej jej szlachetnym, a także ułomnym wymiarze, zmienił oblicze codzienności, wprowadzając nowe formy funkcjonowania społecznego i kontaktów międzyludzkich. 

Cóż zatem możemy zrobić, by uniknąć zagrożeń, które sprowadziła na nas pandemia Covid-19, a dostrzec szanse, które się z nią wiążą, i umieć je wykorzystać? – to naczelne pytanie, jakie zadają Autorzy, zastanawiając się nie tylko nad tym, jak nauczać podczas pandemii, ale też – a może przede wszystkim – czy pandemia może nas czegoś nauczyć, ukształtować, otworzyć na niedostrzegane dotąd obszary egzystencji i duchowości?

Prezentowana analiza źródłowa aktów normatywnych, literatury filozoficzno-prawnej, prawniczej oraz uzupełniającej, tematyzującej samą istotę prawa nazizmu pragnie wpisać się w wielki nurt poszukiwaczy prawdy o tamtym systemie ideologicznym z pomocą warsztatu realistycznej filozofii prawa: jego apriorycznych założeniach, materialistycznym pojmowaniu rzeczywistości, genezie bytu prawa, jego przyczynach wewnętrznych materii i formy oraz finalności, rodzajach i skutkach, by podsumować krótkim szkicem problematyki nauczania prawa i filozofii prawa na uczelniach w III Rzeszy Niemieckiej.

Filozoficzna biografistyka pióra wybitnego filozofa i tłumacza prof. Piotra Nowaka, przedstawia trudny los polskich filozofów, "którym przyszło myśleć i tworzyć w XX stuleciu – wieku trzech Polsk, trzech wojen i dwóch totalitaryzmów". Budując swoją opowieść wokół trzech (w jednym przypadku czterech) słów-kluczy, autor przedstawia sylwetki Władysława Tatarkiewicza, Tadeusza Krońskiego, Leszka Kołakowskiego, Andrzeja Walickiego, Adama Schaffa, Bronisława Baczki, Krzysztofa Pomiana, Zbigniewa Kuderowicza, Stefana Amsterdamskiego, Jerzego Szackiego, Zygmunta Baumana, Jana Garewicza, Barbary Skargi, Juliusza Domańskiego, Ryszarda Legutki, Krzysztofa Michalskiego, Marka J. Siemka, Józefa Tischnera, Romana Ingardena, Henryka Elzenbergera, Tadeusza Kotarbińskiego, Kazimierza Adjunkiewicza, Mariana Przełęckiego, Bogusława Wolniewicza, Józefa Marii Bocheńskiego, Alfreda Tarskiego, Leona Chwistka oraz Stanisława Ignacego Witkiewicza. Całość zamyka zapis rozmowy autora ze Zbigniewem Janowskim (amerykańskim filozofem polskiego pochodzenia), poświęconej wpływom, jakie na życie umysłowe i polityczne współczesnych narodów wywarły dwie potężne ideologie stworzone w XIX stuleciu - marksizm i liberalizm.

> KRÓTKIE WPROWADZENIE
– książki, które zmieniają sposób myślenia!

Autor prezentuje historię, teorię i praktykę kreatywności. Zastanawia się nad naturą i rozwojem procesu twórczego oraz analizuje przyczyny, dla których tworzymy. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób możemy zrozumieć kreatywnych ludzi i ich twórczość w kontekście społecznym, materialnym i historycznym. Koncentruje się też na przyszłości kreatywności i badań nad kreatywnością, zastanawiając się nad rozwojem technologicznym, ewolucją społeczeństwa i ostatecznie nad naszym miejscem w świecie wypełnionym przez kreatywne istoty, twórcze idee i spotkania.
*
Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. – od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie.
Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje.
Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.