O pojedynku

Życiorys Romana Witolda Ingardena przypomina zstępowanie z rajskich wyżyn w otchłań dantejskiego piekła. W młodości: uczeń znakomitych filozofów – Twardowskiego i Husserla, studiował we Lwowie, Getyndze i Fryburgu. Wykształcenie i napisane prace uplasowały go w elitarnym gronie światowych fenomenologów. Przyjaźnił się z Edmundem Husserlem i jego żoną Malwiną, a także z Edith Stein, Adolfem Reinachem, Aleksandrem Koyrém, Aleksandrem Rosenblumem, czy też z małżeństwem Conradów (Hedwig i Theodorem Hansem). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozpoczął działalność dydaktyczną w lubelskich, warszawskich i toruńskich szkołach średnich, aby po uzyskaniu habilitacji przenieść się do Lwowa na Uniwersytet Jana Kazimierza. Stabilizacja nie trwała jednak długo. Druga wojna światowa to czas walki o przetrwanie własne i rodziny. Pisze też wtedy swoje najważniejsze dzieło – Spór o istnienie świata, uczestniczy w tajnym nauczaniu. Po 1945 roku następuje najtrudniejszy chyba okres w życiu naukowym Ingardena. Filozof bierze wówczas aktywny udział w zmaganiach o reaktywację ośrodków akademickich, czasopism i towarzystw filozoficznych, broniąc przy tym autonomii polskiej filozofii i nauki oraz dorobku filozofii lwowskiej. Chronologiczny zakres dwutomowej biografii obejmuje lata 1893–1938 (tom I) oraz 1939–1970 (tom II). Praca została napisana w oparciu o materiały źródłowe, spośród których największą wartość mają dokumenty archiwalne. Książka opatrzona została także niepublikowanymi dotąd zdjęciami.
(Od redakcji)

George Berkeley (1685 - 1753). Po ukończeniu studiów teologicznych w Dublinie w roku 1707 przyjął święcenia kapłańskie i został duchownym anglikańskim. W roku 1734 objął biskupstwo w Cloyne w Irlandii.
Najważniejsze dzieło filozoficzne, "Traktat o zasadach poznania ludzkiego" ogłosił w roku 1710, jego wersja popularna, czyli "Trzy dialogi miedzy Hylasem a Filonousem" ukazały się trzy lata później. System Berkeleya stanowił dość niezwykłe połączenie, panującego wówczas na Wyspach Brytyjskich, empiryzmu z radykalnym immanentyzmem metafizycznym. Dowodził, iż świat materialny nie istnieje, stanowi jedynie zespół wrażeń postrzegającego podmiotu. Rzeczywistość przedmiotowa jest tylko wytworem idei poznającego umysłu.
Posiadał wszechstronną wiedzę i odwagę w głoszeniu swoich przekonań. Wykorzystywał ją zarówno w propagowaniu swojej filozofii, w pracy pedagogicznej i duszpasterskiej, jak również w zwalczaniu deizmu i ateizmu. Angażował się w pracy misjonarskiej (przebywał na placówce w latach1729 - 1731). Podsumowaniem polemik Berkeleya z poglądami ateuszy była książka Alciphron (1732).

Uważamy, że w dobie późnego, kognitywnego kapitalizmu wszelkie rewolucyjne hasła zostałyby przechwycone przez wolny rynek – tak przecież stało się z rewolucjami 68 roku: jej idee, przedstawiciele, slogany zostały pożarte przez system kapitalistyczny. W ugrupowaniach anarchistycznych doceniamy ich radykalizm, to że forsują państwowe prawo w celu wprowadzenia swoich praktyk, nie głosząc przy tym jednocześnie nadejścia rewolucji. Nie mówimy tutaj wyłącznie o materialnie namacalnych działaniach – za praktykę uważamy również teorię. Anarchizm łączy obie te sfery – praktykę i teorię – w celu spotęgowania swoich działań w obrębie prężnie działającego kapitalizmu (…) Nie wierzymy w rewolucję, ale wierzymy, że teoria czasami potrafi przekonać ludzi do wspólnotowych koncepcji…

Anty-Lewiatan. Doktryna polityczna i prawna Murraya Newtona Rothbarda autorstwa dr. Radosława Wojtyszyna jest świetnie zorganizowanym i kompetentnym przewodnikiem po myśli amerykańskiego filozofa, ekonomisty i publicysty i z pewnością może służyć za cenne narzędzie dla osób, które chcą pogłębić i uporządkować swoją wiedzę o libertarianizmie.



Anty-lewiatan powstał na podstawie rozprawy doktorskiej, którą Radosław Wojtyszyn obronił w 2012 roku na Wydziale, Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego (był to prawdopodobnie pierwszy doktorat w Polsce poświęcony tematyce ściśle libertariańskiej). W pierwszej części książki czytelnicy znajdą omówienie źródeł myśli Rothbarda — między innymi zwięzłe, acz wyczerpujące przedstawienie tradycji prawno-naturalnej. Druga część to rekonstrukcja podstaw systemu zbudowanego przez Rothbarda: od ekonomii, przez system prawny po relacje między jednostką a społeczeństwem. Trzecia i czwarta część książki są poświęcone krytyce instytucji państwa i najważniejszych państwowych polityk — zarówno z pozycji prawnych, jak i ekonomicznych. Ostatnia część Anty-Lewiatana dotyczy Rothbardowskiej wizji ładu bezpaństwowego.



Dr Jakub Bożydar Wiśniewski we wstępie do książki napisał:



[Rothbard] świadomie i jawnie nawiązuje […] m.in. do indywidualistycznego anarchizmu Lysandera Spoonera, do myśli socjologicznej Franza Oppenheimera i jego przeciwstawienia środków ekonomicznych środkom politycznym, czy też do propozycji Gustave’a de Molinariego, aby w duchu konsekwentnego stosowania zasad klasycznej ekonomii politycznej zlikwidować państwowe monopole prawno-obronne i zastąpić je konkurującymi ze sobą podmiotami rynkowymi. Wielką zasługą Rothbarda jest jednak kompleksowe rozwinięcie myśli powyższych autorów i nadanie im formy spójnej, całościowej filozofii społecznej, łączącej prawnonaturalny anarchizm z głęboką ekonomiczną świadomością natury i implikacji zjawiska własności prywatnej. Książka Radosława Wojtyszyna w skrupulatny sposób prezentuje czytelnikowi szeroką panoramę owych różnorodnych inspiracji Rothbarda, dobitnie podkreślając fakt, że stworzył on syntezę równie intrygującą, co erudycyjną.

Autor prezentuje historię pojęcia „cywilizacja” od około 1750 roku do około 1880 roku. Analizuje teksty pisane przez twórców różnych narodowości i specjalności: filozofów, historyków, językoznawców, antropologów, polityków, podróżników, pisarzy i poetów. Przyjęta metoda pracy, prowadząca od analizy filologicznej do interpretacji filozoficznej, jest inspirowana badaniami nad pojęciem „cywilizacji” prowadzonymi przez historyków ze szkoły Annales, nawiązuje też do metod pracy badaczy z kręgu warszawskiej szkoły historii idei.

Pierwsze rozdziały poświęcone są pojawieniu się pojęcia „cywilizacja” w oświeceniowej myśli francuskiej, angielskiej i szkockiej oraz niemieckiej w kontekście narodzin nowożytnej filozofii dziejów, problematyzowania kontaktów z ludami pozaeuropejskimi oraz krytyki aktualnego stanu społeczeństw europejskich. Następnie analizowane jest wykorzystanie tytułowego pojęcia w piśmiennictwie polskim i rosyjskim do opisu odmienności rozwoju krajów Europy Zachodniej i Wschodniej. Ostatni rozdział poświęcony został koncepcji cywilizacji jako samoistnego typu historyczno-kulturowego, sformułowanej przez Nikołaja Danilewskiego, uznawanej za prekursorską wobec XX-wiecznych teorii pluralizmu kulturowo-cywilizacyjnego.

Pojęcie „cywilizacji” towarzyszyło XIX-wiecznej refleksji na temat sensu dziejów. Początkowo było synonimem procesu dziejowego w jego najogólniejszym ujęciu. Wraz z pojawieniem się katastrofizmu, pesymizmu dziejowego i przekonania o kryzysie kultury europejskiej około połowy XIX wieku nabrało negatywnych znaczeń, stając się określeniem całokształtu zjawisk społeczno-ustrojowo-kulturowych zasługujących na potępienie i zniszczenie lub samoistnie zmierzających ku zagładzie. Pojęcie to odegrało ważną rolę w powstaniu nowej gałęzi nauk społecznych – antropologii kulturowej, łączącej nowy paradygmat naukowy ze starymi schematami historiozoficznymi.

The author presents the history of the concept of "civilization" from around 1750 to around 1880. He analyzes texts written by the creators of various nationalities and specialties: philosophers, historians, linguists, anthropologists, politicians, travelers, writers and poets. The adopted method of work, leading from philological analysis to philosophical interpretation, is inspired by research on the concept of "civilization" conducted by historians of the Annales school; it also refers to the methods of work of researchers from the Warsaw school of the history of ideas.

W książce nie tylko analizuje się polską pedagogikę po 1989 roku, ale podejmuje się próbę sformułowania realistycznej filozofii wychowania. Zdaniem autora u podstaw wychowania leży wcześniej przyjęta koncepcja człowieka i jego działania, a zatem antropologia i etyka.
Wskazuje się więc na filozoficzne przedzałożenia teorii wychowania. W Człowiek i paideia wskazuje się na aktualność filozofii klasycznej oraz jej paideii, która jest teorią kształcenia i wychowania. Stąd tytuł pracy: Człowiek i paideia. Wskazuje to na przedmiotmaterialny rozprawy. Jest nim związek wychowania z klasyczną filozofią człowieka i jej etyką. Przedmiotem formalnym pracy jest aspekt realizmu, o czym informuje podtytuł: Realistyczne podstawy filozofii wychowania.

Praca jest przeznaczona dla pedagogów i filozofów oraz tych wszystkich osób, które są
zainteresowane teorią wychowania.