O poronieniu żałobie i ukojeniu

Baśnie o Śmierci to zbiór 44 historii zaczerpniętych z rozmaitych kultur (m.in. hiszpańskiej, greckiej, irlandzkiej, chińskiej, tybetańskiej, arabskiej, indyjskiej, azteckiej, aborygeńskiej, buszmeńskiej czy kultury Inuitów), których wspólną bohaterką jest Śmierć. Z poszczególnych opowieści wyłania się obraz Śmierci jako Matki, która towarzyszy ludziom od chwili narodzin (czasem wręcz fizycznie, jak w micie zairskim, gdzie pomaga przy porodach) i wszystkich, bez względu na status, traktuje jednakowo. Śmierć jest przedstawiona w różnych odsłonach (jako sprawiedliwa, przyjaciółka czy zakochana), a poszczególne opowieści poświęcone są postrzeganiu jej w kulturach niemal z całego świata. Wiele z nich jest dość egzotycznych, jak chociażby walencjańska historia o staruszce, która uwięziła śmierć na swojej gruszy, czy meksykańska baśń o śmierci, którą drwal poratował jedzeniem i w zamian za to otrzymał dar uzdrawiania, a także legendy Aborygenów, Azteków czy Inuitów.

Agnieszka Kaczmarek - antropolog i kulturoznawca, prof. UAM dr hab., wykładowca w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Opublikowała książki "Nowoczesna autentyczność. Charles Taylor wobec dylematów współczesności" (2010), "Od milczenia do opowieści. Kulturowe dyskursy o umieraniu i śmierci " (2016), współredaktorka m.in. tomów: "Imperium Rolanda Barthes'a" (2016), "Kurs na Ferdinanda de Saussure'a" (2017), "Claude Levi-Strauss: struktura i nieoswojone" (2019), "Semiotyczne wymiary codzienności" (2018). Zainteresowania naukowe Agnieszki Kaczmarek dotykają egzystencjalnych zagadnień granicznych oraz styku języka, doświadczenia i niewypowiadalnego.

Trudno wyobrazić sobie lepsze miejsce dla książki Agnieszki Kaczmarek niż seria Tempus fugit. Publikowane w jej ramach teksty często dotykają zjawiska doświadczeń granicznych. Gdyby nie brzmiało to ryzykownie, powiedzieć można by, że autorka Opuszczonych i odnalezionych jest specjalistką od śmierci. Już wcześniej poświęciła jej poważną rozprawę Od milczenia do opowieści. Kulturowe dyskursy o umieraniu i śmierci. W swojej ostatniej książce mierzy się z tym fenomenem w nowy sposób. Z jednej strony, śmierć dalej pozostaje w kręgu dyscypliny naukowej (kulturoznawstwo), którą reprezentuje Kaczmarek, z drugiej zaś, wyraźnie przekracza ograniczenia właściwe językowi teoretycznemu. Autorka z powodzeniem wykorzystuje tu „czułe” możliwości humanistyki: prawdę osobistego (co nie znaczy sprywatyzowanego) doświadczenia oraz głęboką wrażliwość. Nie mnoży słów bez potrzeby, pokazuje nowe odsłony zjawiska, które tak mocno opiera się wszelkim dyskursom.
Magdalena Barbaruk

Prezentowna książka poświęcona jest śmierci jako doświadczeniu społecznemu i, tym samym, historycznemu. Dla historyka śmierć, niezależnie od tego,
jak nas osobiście dotknęły różne jej rodzaje i niezależnie od tego, że kiedyś stanie się naszym udziałem, jest jednym z powszechnych zjawisk długiego trwania. Jak wiele okoliczności, które towarzyszą dziejom ludzkości, tak i ta podlegała i podlega ewolucji w różnych swoich aspektach. Autor próbuj przyjrzeć się niektórym z nich.

„Moje życiowe doświadczenia sprawiły, że stałem się facetem, który ma w dupie to, co myślą o nim inni”, wyznaje autor Bill Edgar. Czy cokolwiek mogło go lepiej przygotować do roli powiernika sekretów umierających niż własne molestowanie, bieda, bezdomność i pobyt w więzieniu? W tej książce, miejscami dosadnej, miejscami głęboko poruszającej, opisuje historie swoich klientów i tajemnice, które dzięki niemu nie trafiły do grobu. Wykonując ostatnią wolę zmarłych, Bill Edgar realizuje ich najbardziej skryte pragnienia, łamie tabu i wytrąca pogrzeby ze sztampy i zakłamania. Opisuje najbardziej zaskakujące zlecenia: prośbę o zniszczenie pokoju do zabaw erotycznych, spalenie testamentu, odczytanie listu, w którym członek motocyklowego gangu przyznaje się do zakazanej miłości, a milioner tłumaczy, dlaczego przez całe życie udawał zwykłego człowieka.
Ostatnie życzenia są niepowtarzalne, jak odcisk palca, i stanowią część wyjątkowych historii przedstawionych w tej książce, i bynajmniej nie jest to książka o umieraniu. Jak bowiem pisze autor: „Nie wierzę w życie pozagrobowe, ale wierzę w życie i wiem, że to ono jest najważniejsze”.
W odpowiednim momencie wstałem i przedstawiłem się żałobnikom.
– Przepraszam, ale muszę pana prosić, żeby pan usiadł, zamknął się albo stąd spieprzał. Człowiek leżący w trumnie ma do powiedzenia kilka rzeczy. Nazywam się Bill Edgar i jestem tutaj w imieniu zmarłego, który ma wiadomość dla was wszystkich.
W kościele panowała taka cisza, że szelest kartek zdawał się odbijać echem od kamiennych ścian. Rozłożyłem kartkę i zacząłem czytać.
– John, tu Graham Robertson. Wynająłem Billa, żeby przerwał twoją mowę, bo chcę ci powiedzieć, że kilka razy widziałem, jak próbujesz dobrać się do mojej żony. Ona, na szczęście, odrzucała twoje awanse. To jednak nie zmienia faktu, że najlepszy kumpel nie robi czegoś takiego. Zwłaszcza przyjacielowi, który leży na łożu śmierci. Nienawidzę cię za to, co zrobiłeś i co próbowałeś zrobić. Moim ostatnim życzeniem jest, żebyś stąd wypierdalał. Nie jesteś mile widziany na moim pogrzebie, a już na pewno nie będziesz przemawiał w moim imieniu.






Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

Ks. Wojciech Szychowski, psycholog, psychoterapeuta i duszpasterz, krok po kroku przeprowadza rodziców przez kolejne etapy żałoby po stracie, wskazując na to, co ułatwia ich domykanie, i chroniąc przed błędami, które mogą potęgować ból i tęsknotę. Pomaga pożegnać się z dzieckiem i ze spokojem otworzyć się na nowe życie. Uczy mądrego wspierania bliskich trwających w żałobie. Umacnia wiarę, pomaga uratować miłość, przywraca nadzieję.

Ta książka to klucz do świata emocji rodziców, którzy doświadczyli śmierci dziecka przed narodzeniem lub w okresie okołourodzeniowym. Jako mama po stracie polecam tę publikację osieroconym matkom i ojcom, bo choć każda historia utraty dziecka jest inna, a przeżywanie żałoby jest rzeczą indywidualną, to jednak świat przeżyć, emocji i tęsknoty jest dla wszystkich wspólny. Dzięki autorowi ten świat ludzkiego doświadczenia utraty staje się bardziej „oswojony”. Ks. Wojciech uświadamia rodzicom, że w tym, co przeżywają, nie są odosobnieni, że mają prawo do żałoby i że poronienie nigdy nie jest powodem do wstydu.

Agnieszka Wodzyńska, Fundacja Donum Vitae

Znakomite wsparcie dla rodziców, którzy utracili swoje dziecko jeszcze przed narodzinami. Temat trudny i bolesny, ale ogromnie ważny także z perspektywy budowania społecznej świadomości, czym jest szacunek wobec życia nienarodzonego człowieka.

Tomasz Kancelarczyk, Fundacja Małych Stópek

Publikacja zbiera w całość wiele zagadnień dotyczących kwestii utraty dziecka, a jej ogromna wartość związana jest przede wszystkim z terapeutycznym i duszpasterskim doświadczeniem autora.

dr Janusz Kościelniak, duszpasterz rodzin dzieci utraconych

Ks. Wojciech Szychowski – kapłan archidiecezji warszawskiej, absolwent psychologii na UKSW, psychoterapeuta, rekolekcjonista. Interesuje się patologią duchowości oraz hagioterapią. Organizuje m.in. rekolekcje połączone z warsztatami dla par, które doświadczyły straty dziecka. Duszpasterz wspólnoty „Do Tańca i do Różańca”.

Historie o życiu, umieraniu i śmierci. Dające nadzieję na lepsze życie i lepszą śmierć. Umieranie i śmierć to naturalna część egzystencji. Czy nasze życie może stać się lepsze, jeśli zaakceptujemy fakt, że jesteśmy śmiertelni? Jeśli przyjmiemy koniec życia w taki sam naturalny sposób, jak przyjmujemy jego początek? Wszyscy wiemy, jak to się kończy to książka o życiu, umieraniu i śmierci. To refleksja nad pięknem życia, jego cudami i tragediami oraz nad kruchością wszystkiego, co jest nam drogie. Nad wszystkim, co jednocześnie takie proste i tak skomplikowane. Doula umierania Anna Lyons i przedsiębiorczyni pogrzebowa Louise Winter każdego dnia spotykają się z żywymi, umierającymi, umarłymi i pogrążonymi w żałobie. W książce Wszyscy wiemy, jak to się kończy dzielą się zaskakującymi, poruszającymi i podnoszącymi na duchu historiami, a także tym wszystkim, czego nauczyły się o życiu, śmierci, miłości i stracie. To książka dla wszystkich. Bo wszyscy wiemy, jak to się kończy… Anna Lyons Doula umierania i współtwórczyni projektu Life. Death. Whatever. Wspiera przewlekle chorych, ich rodzinę i przyjaciół. Jej celem jest pomoc ludziom w prowadzeniu jak najlepszego życia aż do samego końca. Louise Winter Do 25. roku życia nigdy nie była na pogrzebie. Przez pięć kolejnych lat uczestniczyła w ponad trzystu uroczystościach pogrzebowych. Współtwórczyni projektu Life. Death. Whatever. Założycielka i dyrektorka nowoczesnego zakładu pogrzebowego z siedzibą w Forest Hill w Londynie. Jest przekonana, że dobry pogrzeb może mieć wpływ na nasze życie po śmierci bliskiej osoby.