O przymierze z Niemcami Wybór pism 1923-1939

Książka dotyczy jednego ze słynniejszych „gdańskich” statków – wielkiej karaweli „Peter von Danzig”. Kiedy latem 1462 r. jednostka ta przybyła do Gdańska z ładunkiem soli na pokładzie, nosiła nazwę „Pierre de La Rochelle”. Nieszczęśliwy wypadek sprawił, że statek długo niszczał na Motławie i w wyniku skomplikowanych okoliczności przeszedł w ręce gdańszczan. W ostatniej chwili uniknął rozbiórki i wyremontowany już jako „Peter von Danzig” ruszył w 1471 r. w morze, na wojnę z Anglią. Dowodzony przez rajcę gdańskiego Berndta Pawesta działał u wybrzeży niderlandzkich, francuskich i angielskich. Po ponad rocznej służbie „szary i stary”, jak o sobie pisał, Berndt Pawest oddał dowodzenie gdańskiemu kaprowi Paulowi Benekemu, który przeprowadził brawurową akcję zajęcia idącej pod burgundzką flagą galery „Św. Mateusz”. Zdobył bogate łupy, wśród nich słynny dziś obraz Hansa Memlinga Sąd ostateczny. W 1475 r. wielka karawela wyruszyła w ostatni rejs, kończąc morską służbę u zachodnich wybrzeży Francji.
W monografii czytelnik znajdzie wiele szczegółów dotyczących spraw morskich., warunków średniowiecznej żeglugi i życia codziennego późnośredniowiecznych marynarzy.

Wśród wielu pisanych źródeł historycznych doby staropolskiej na pewno do ciekawszych należą te o charakterze epistolograficznym. Ich treść, bardzo często nacechowana dużym subiektywizmem, niesie zazwyczaj wiele informacji, których nie da się odnaleźć w innych źródłach. Do takich interesujących zbiorów należą listy Stanisława Karwowskiego, generalnego plenipotenta Izabeli Branickiej, siostry Stanisława Augusta Poniatowskiego i żony kasztelana krakowskiego Jana Klemensa Branickiego, pisane przez niego w latach 1771–1788. Wydawać by się mogło, że nie znajduje się w nich nic poza zwięzłymi informacjami na temat spraw prawno-majątkowych i gospodarczo-finansowych kasztelanowej krakowskiej. Nic bardziej mylnego. Autor listów barwnym językiem i nierzadko ze swadą, jakiej nie powstydziłby się sam Jan Chryzostom Pasek, rysuje w nich tętniący życiem obraz środowiska białostockiego dworu i latyfundium Izabeli Branickiej, staropolskiej palestry i mechanizmów jej działania, podlaskiej szlachty, w końcu codzienności magnackiego oficjalisty reprezentującego prawno-majątkowe, i nie tylko, interesy królewskiej siostry.

Oddany do rąk czytelników tom niniejszego czasopisma zawiera artykuły o zróżnicowanej tematyce związanej z historią regionu. W części pierwszej czasopisma zawarto artykuły, dalsza część to kronika naukowa.

Seria: Studia z Historii Najnowszej (1), ISSN 2956-6959 Książka jest jednym z ogniw dociekań nad uprawianiem badań historycznych w okresie Polski „ludowej” oraz karierami reprezentantów środowiska naukowego i stanowi rodzaj case study funkcjonowania środowiska zwolenników i realizatorów „nauki dworskiej”. Odtworzono w niej przebieg kariery Henryka Rechowicza (urodzonego w Zagłębiu Dąbrowskim historyka i działacza PZPR): uwypuklony został najpierw błyskotliwy awans (m.in. objęcie eksponowanych stanowisk w środowisku naukowym województwa katowickiego), potem degradacja wynikająca z przynależności do grupy skupionej wokół „ekipy Gierka”, a następnie powrót do pracy naukowej i akademickiej, dokonany w rzeczywistości schyłku PRL i początku III RP.

Ukazana w książce: „Wielka lekcja historii”. Prezentacja Tysiąclecia Polski poprzez wystawy w latach 1960-1966/67, „Wielka lekcja historii” to nie tylko historia obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego (1960-1966/67), ale także historia rozwoju polskiej kultury historycznej odniesiona do twórczego potencjału ludzkiego i instytucjonalnego zaplecza, dzięki któremu możliwe stało się umasowienie i popularyzacja wiedzy historycznej, na niespotykaną dotąd skalę i często na dobrym poziomie. Należy jednak pamiętać, iż sukces modernizacyjny polskich instytucji kultury historycznej osiągnięty w okresie obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego miał swoją, ciemną stronę. Ogólnonarodowe uroczystości niosły bowiem ogromny ładunek perswazyjny, służący kształtowaniu socjalistycznej świadomości i pamięci historycznej, zgodnie z wytycznymi władzy.
W związku z Tysiącleciem Państwa Polskiego archeolodzy i historycy rozpoczęli, nie bez cesji na rzecz PZPR, szeroką akcję upowszechniającą, w której wykorzystali niemal wszystkie środki stojące do ich dyspozycji. Ogromną rolę w tym zakresie spełniły wystawy, jako forma przekazu historycznego. Nie bez powodu ekspozycje stały się dominujące w działalności muzeów, archiwów, a nawet bibliotek. Wystawy stanowiły i nadal stanowią ważny przekaźnik wiedzy, a dodatkowo każdy utwór wystawowy, bez względu na swoją treść, łączy w sobie elementy architektoniczne, plastyczne i językowe. Dlatego ekspozycje, jako forma przekazu, świetnie spełniały się i nadal spełniają się w roli, dostępnego dla wszystkich, środka popularyzacji historii, narzędzia popularyzacji myśli naukowej i skutecznego środka kształtowania świadomości społecznej. Nic więc dziwnego, że wszystkie punkty obchodów milenijnych: 1000. rocznica wstąpienia Polski na widownię dziejową; 550. rocznica bitwy pod Grunwaldem; rocznice związane z walką naro¬dowo-wyzwoleńczą narodu polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem powstania styczniowego; 600. lecie Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz 20. lecie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, znalazły odzwierciedlenie na wystawach. Popularne też były wystawy retrospektywne, obejmujące swym zakresie 1000-letnie dzieje narodu i państwa polskiego. Wystawy milenijne charakteryzowały się wysokim poziomem merytorycznym i dydaktycznym, ale też silnym obciążeniem ideowym, zwłaszcza te dotyczące współczesności.

Całość pracy dotyczyć będzie przede wszystkim historii 300 Dywizjonu, który istniał w latach 1940-1947. Pierwszy rozdział ma charakter ogólny i wprowadzi Czytelnika w organizację i strukturę dywizjonu oraz opisze służbę w brytyjskim lotnictwie bombowym tego okresu. Historia jednostki rozpocznie się d drugiego rozdziału, który traktować będzie o jej początkach i pierwszych akcjach bojowych. Działania dywizjonu były ściśle powiązane z kampaniami prowadzonymi przez brytyjskie lotnictwo bombowe, stąd dalsze rozdziały podzielone są według najważniejszych okresów w dziejach ofensywy bombowej RAF.