O świadomości Fenomenologia zjawisk umysłowych

W niniejszym tomie „Chowanny” autorzy artykułów podejmują problematykę innowacyjności, niezwykle istotnej we współczesnej gospodarce. Omawiane są psychologiczne uwarunkowania innowacyjności, ważne dla praktyki gospodarczej, ekonomii jako nauki, jak również dla sfery edukacji oraz związanej z nią roli technologii i przepływu informacji we współczesnym świecie.
Tom adresowany jest do studentów i pracowników naukowych zainteresowanych problematyką innowacji, pokonywania barier i oporów wobec zmian oraz do przedstawicieli praktyki zarządzania innowacjami i zmianami.

Krzywdzenie dzieci stanowi jeden z żywo dyskutowanych oraz naukowo i praktycznie podejmowanych tematów. Badania ujawniające rozmiar zjawiska uderzyły społeczność międzynarodową zakresem i formami zaniedbania i przemocy, jakim podlegają dzieci w wielu regionach świata. Od wielu lat obserwuje się podejmowanie licznych inicjatyw mających na celu ograniczenie występowania zachowań, sytuacji i warunków, jakie uznawane są za krzywdzenie dzieci. Zarysowuje się potrzeba ukazania zjawiska jako problemu o wielu obliczach, potrzeba przełamania społecznego stereotypu, w świetle którego przemoc wobec dzieci to jedynie problem kryminalny i prawny, a w dodatku występujący w ograniczonych społecznie przestrzeniach. Z tego też względu swój udział w badaniach zaznaczają specjaliści z zakresu medycyny, socjologii, psychologii, prawa czy pedagogiki, a na istniejące zapotrzebowanie starali się odpowiedzieć autorzy tekstów pomieszczonych w niniejszym tomie.
Poszczególne opracowania pozwalają naświetlić zjawisko jako mające miejsce zarówno w teraźniejszości, jak i przeszłości, w różnych rejonach świata, różnych środowiskach i rodzinnych, i szkolnych, ukazując krzywdę wyrządzaną świadomie, krzywdę przez zaniedbanie (np. dziecka chorego czy dziecka wybitnie uzdolnionego), a także krzywdę przez niepodjęcie działań pomocowych. W tomie prócz recenzji prac z zakresu prezentowanej problematyki pomieszczono – między poszczególnymi tekstami – wstrząsające fragmenty autobiograficznej książki osoby w dzieciństwie maltretowanej, wykorzystywanej seksualnie i zaniedbywanej.

Carlos Castaneda (1925-98) - amerykański (urodzony w Peru) antropolog, psycholog, autor bestsellerów takich jak "Nauki Don Juana", "Podróż do Ixtlan", "Odrębna rzeczywistość", w sumie wiele milionów sprzedanych egzemplarzy, przełożonych na 17 języków. Ale też mag, używający środków odurzających, piszący o nich, mający swoich wyznawców, wielbicieli ale też i fanatycznych wrogów. W 1960 miał on spotkać szamana z plemienia Yaqui o imieniu don Juan Matus. Jego doświadczenia z don Juanem stały się dlań bodaj najważniejszą życiową inspiracją. W książce "Aktywna strona nieskończoności" została napisana po 13 latach od tego pierwszego spotkania. Jest to w zasadzie ostatnia (kolejne to już w pewnym sensie rekonstrukcje jak "Koło czasu") i bodaj najbardziej osobista opowieść Carlosa Castanedy, wydana zresztą dopiero po jego śmierci. Czy Don Juan w ogóle istniał, czy był tylko niezwykłym wytworem wyobraźni autora - właśnie w tej książce znajdziemy szereg wyjaśnień.

Publikacja dotyczy przystosowania chorych do wybranych przewlekłych chorób somatycznych, takich jak cukrzyca, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, przewlekła choroba nerek. Autorka wyodrębnia trzy grupy zmiennych konstytuujących proces przystosowania do choroby z uwzględnieniem jego uwarunkowań i efektu końcowego: zmienne wyjaśniające (subiektywne znaczenie choroby dla osoby chorej, wiedza na temat choroby), procesy pośredniczące (mediatory – sens życia, strategie radzenia sobie, korzyści związane z chorobą oraz moderatory – typ choroby, czas jej trwania) oraz zmienne wyjaśniane (akceptacja choroby i życia z nią, zdrowie psychiczne, bilans emocjonalny, zadowolenie z życia). Adaptacja rozumiana jako proces oraz przystosowanie jako efekt owego procesu zostały przeanalizowane z perspektywy psychologii pozytywnej, podkreślającej mocne strony osoby chorej, oraz psychologii poznawczej, ukazującej znaczenie procesów poznawczych w rozumieniu, a także przystosowaniu do choroby i związanych z nią uciążliwości i ograniczeń.
„Monografia ma charakter nowatorski, zawiera analizę złożonego procesu przystosowania do przewlekłych chorób somatycznych. Wypełnia lukę w polskim piśmiennictwie psychologicznym, ponieważ nie dotyczy jedynie radzenia sobie z chorobą i jego uwarunkowań, ale złożonego procesu adaptacji, którego efektem jest określony sposób przystosowania do choroby. Autorka prezentuje też propozycję wsparcia psychologicznego w tym procesie. Istotne znaczenie mają tutaj perspektywa psychologii pozytywnej – bazująca na zasobach osoby chorej i perspektywa poznawczo-behawioralna – odwołująca się do poznawczego wymiaru choroby.
Z recenzji prof. dr hab. Stanisławy Steuden (KUL)

Jak dorastać w ekstrawertycznym świecie?
Pamiętaj, że spokojny temperament to ukryta supermoc!
Introwertycy dokonują niewiarygodnych wyczynów z powodu swojego spokojnego temperamentu, a nie wbrew niemu. Akceptuj i ceń siebie – takim, jakim jesteś. Świat cię potrzebuje. Istnieje mnóstwo sposobów, na jakie twój spokojny styl może się w pełni wyrażać, trafiać i przemawiać do innych. Niech ta książka będzie dla ciebie rodzajem podręcznika, który pomoże ci lepiej wykorzystywać cudowne właściwości i zdolności, jakie posiadasz.
***
„W gimnazjum wpadałam w przerażenie za każdym razem, kiedy musiałam zabierać głos przed całą klasą. Kiedy miałam omówić treść jakiejś książki, w nocy nie mogłam spać ze zdenerwowania. Pewnego razu byłam tak przestraszona, że stanąwszy przed klasą zamarłam w bezruchu i nie potrafiłam wydobyć z siebie ani słowa. Tymczasem dziś, występując w roli adwokata wszystkich introwertyków, pojawiam się na ekranach telewizorów i komputerów, a także na scenach i estradach w różnych miejscach na całym świecie, wygłaszając wykłady i przemawiając do tysięcy osób zgromadzonych w wielkich salach.
(…) Różni ludzie często pytają mnie, czy stałam się ekstrawertykiem, teraz, kiedy już czuję się tak swobodna i pewna siebie podczas publicznych wystąpień i udzielania komentarzy w mediach. Ja jednak przez te wszystkie lata wcale nie zmieniłam się w jakiś fundamentalny sposób. Nadal czuję się czasami skrępowana i onieśmielona. No i niezmiennie uwielbiam swoje ciche i spokojne, refleksyjne ja. Udało mi się odkryć w sobie, uwolnić i wykorzystywać moc bycia cichym i spokojnym. Ty też możesz tego dokonać!”
[fragment]
***
SUSAN CAIN woli słuchać niż mówić, a nad grupowe posiedzenia przedkłada pogawędki w wąskim gronie. Realizuje jednak wielkie marzenia i stawia przed sobą bardzo śmiałe cele, nie widząc żadnej sprzeczności między nimi a swoją cichą i spokojną naturą.
Absolwentka Princeton University i Harvard Law School, Cain jest współzałożycielką firmy Quiet Revolution oraz autorką Ciszej proszę…, książki, która została już przełożona na czterdzieści języków i od ponad czterech lat utrzymuje się na liście bestsellerów „New York Timesa”. Jej wystąpienie na forum TED obejrzało w internecie już ponad 12 milionów osób.

Książka w systematyczny sposób przedstawia psychologiczne aspekty politycznego myślenia i działania. Analizuje źródła preferencji i niechęci wobec różnych politycznych opcji, motywy aktywności politycznej oraz związki między przekonaniami, rodzajem przeżywanych emocji i stałymi właściwościami psychologicznymi, a stylem uprawiania polityki (sposobem funkcjonowania w konflikcie, stosunkiem do opozycji, skłonnością do współpracy międzynarodowej lub eskalowania sporów, konformizmem vs. niezależnością wobec własnej grupy partyjnej itp.). Autorka ukazuje także wpływ najbliższego otoczenia (rodziny, bliskich znajomych, środowiska pracy) i szerszego klimatu społecznego, w jakim żyje człowiek (m.in. tradycji kulturowych, systemu politycznego) oraz mediów na przekonania, postawy i zachowania polityczne, zwłaszcza na akceptowane kryteria sprawiedliwości, oczekiwania wobec państwa i wagę różnych spraw w polityce państwa. Omawiane pojęcia i prawidłowości myślenia oraz działania w świecie polityki są odnoszone do aktualnych wydarzeń politycznych tak krajowych, jak i międzynarodowych. Książka adresowana jest przede wszystkim do studentów nauk społecznych i humanistycznych, choć każdy, kto chce zrozumieć skąd się biorą różnice w politycznym myśleniu i działaniu – znajdzie coś dla siebie.