Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych

Kluczowym aspektem pracy laboratorium badawczego jest zapewnienie akceptowalnej jakości
uzyskiwanych wyników pomiarów. Skuteczna realizacja tego zadania wymaga wdrożenia systemu zarządzania jakością badań w laboratorium i starannego doboru narzędzi statystycznych.
Książka Analiza statystyczna w laboratorium badawczym jest odpowiedzią na rosnące wymagania w tym zakresie. Przedstawia podstawowe i zaawansowane narzędzia analizy statystycznej, niezbędne do prowadzenia kontroli jakości pomiarów w laboratorium. Ważne zagadnienia teoretyczne są bogato zilustrowane przykładami oraz studiami przypadków z działalności laboratoriów funkcjonujących w różnych obszarach gospodarki.
Szczególny nacisk położony jest na przedstawienie praktycznych aspektów analizy statystycznej powiązanych z takimi zagadnieniami jak:
szacowanie niepewności pomiaru i konstruowanie budżetów niepewności metod badawczych, walidacja lub weryfikacja metod badawczych, prowadzenie bieżącej kontroli jakości pomiarów za pomocą kart kontrolnych, podstawy chemometrii. Szybko rosnąca liczba wykonywanych pomiarów w ramach badań podstawowych i aplikacyjnych wymusza konieczność zautomatyzowania procesu rutynowej kontroli jakości pomiarów w laboratorium. W tym kierunku idzie zaprezentowana w książce autorska usługa e-stat – analiza statystyczna online, pozwalająca na prowadzenie (często bardzo złożonych) obliczeń statystycznych przez internet (w chmurze). W usłudze e-stat zostały zaimplementowane użyteczne metody analizy statystycznej obejmujące: testowanie statystyczne, metody oparte na regresji liniowej, analizę błędu losowego, analizę błędu systematycznego, szacowanie niepewności pomiaru metodą propagacji niepewności standardowych oraz symulacji Monte Carlo, konstruowanie kart kontrolnych oraz szeregów czasowych.
Książka Analiza statystyczna w laboratorium badawczym łączy dwie istotne funkcje: podręcznika systematyzującego wiedzę w zakresie analizy statystycznej zbiorów danych eksperymentalnych oraz przewodnika w prowadzeniu kontroli jakości pomiarów w laboratorium badawczym. Ukazuje czytelnikowi wszystkie istotne ogniwa procesu oceny jakości wyników pomiarów poczynając od sformułowania problemu, poprzez wybór właściwego narzędzia służącego do jego rozwiązania, przeprowadzenie obliczeń numerycznych, a kończąc na interpretacji uzyskanych wyników. Z książki skorzystają niewątpliwie pracownicy instytutów naukowo-badawczych, laboratoriów przemysłowych, analitycznych, medycznych i ochrony środowiska, inspektoratów weterynaryjnych i higieny, stacji sanitarno-epidemiologicznych, uczelni wyższych, a także studenci.

W książce omówiono podstawowe zagadnienia dotyczące chemii klinicznej i medycyny laboratoryjnej. Niezwykle istotny jest tu trafny wybór podstawowych i aktualnych informacji. Autorzy dokonali bardzo surowej selekcji materiału, koncentrując się na opisie praktycznej przydatności omawianych zagadnień chemicznych w medycynie. Szczególny nacisk położono na wybór i interpretację wyników testów laboratoryjnych w porównaniu z innymi badaniami klinicznymi.
Książka polecana studentom medycyny i analityki medycznej oraz lekarzom, diagnostom laboratoryjnym, a także studentom innych kierunków uczelni medycznych, takich jak pielęgniarstwo czy ratownictwo medyczne.

W książce omówiono zagadnienia ogólnoanalityczne dotyczące metod chemicznych i instrumentalnych, teorię i praktykę analizy wagowej i miareczkowej oraz metody zagęszczania i rozdzielania, w tym ekstrakcję i wymianę jonową.

W każdym rozdziale zamieszczono podstawy teoretyczne metody, opisy wykonania najczęściej stosowanych ćwiczeń laboratoryjnych, ćwiczenia rachunkowe przeznaczone do samodzielnego rozwiązywania oraz pytania kontrolne. Na końcu książki podano wyniki ćwiczeń rachunkowych.

W nowym wydaniu rozszerzono rozdziały omawiające analizę procesową, rodzaje próbek pobieranych do analizy chemicznej, ekstrakcyjne metody rozdzielania substancji, a także dodano rozdział, w którym przedstawiono kierunki rozwojowe współczesnej chemii analitycznej ze wskazaniem na metody analizy śladowej, specjację i analizę specjacyjną oraz analizę środowiska.

Podręcznik jest przeznaczony dla studentów wydziałów chemii, farmacji i medycyny. Mogą z niego korzystać uczniowie szkół technicznych o profilu chemicznym.

Książka zawiera przegląd aktualnych dokonań w dziedzinie chromatografii preparatywnej, stosowanej do rozdzielania różnych związków, począwszy od substancji chemicznych o stosunkowo prostej budowie, poprzez związki izomeryczne i optycznie czynne aż po cukry i białka. W pracy szczegółowo omówiono takie zagadnienia, jak:
podstawy teoretyczne procesu chromatograficznego rozdzielania substancji
termodynamika adsorpcji
modelowanie procesu chromatografii kolumnowej
powiększanie skali procesu rozdzielaia chromatograficznego
zintegrowany proces chromatografii reaktywnej i charakterystyka reaktorów chromatograficznych
adsorpcyjne metody rozdzielania białek

Chromatografia jest jedną z najważniejszych dziedzin nauk chemicznych i najważniejszą metodą analizy związków organicznych. Chromatografy są używane we wszystkich laboratoriach analitycznych na świecie. Jest to dziedzina wiedzy, która jest wciąż rozwijana, tak w zakresie aparatury jak i jej zastosowań.
Niniejsza książka jest szóstym wydaniem publikacji noszącej najpierw tytuł „Podstawy Chromatografii” a od czwartego wydania „Podstawy Chromatografii i Technik Elektromigracyjnych”. Każda edycja, oprócz wiedzy niezmiennej, stanowiącej istotę rozdzielania chromatograficznego i zawierającej opis charakterystyki tego rozdzielania, prezentuje również wiedzę najnowszą.
Książka jest przeznaczona dla studentów kierunków chemicznych, farmaceutycznych, biologicznych, biochemicznych, biotechnologicznych, kosmetycznych i ochrony środowiska, którzy uczą się chromatografii od początku i dla pracowników laboratoriów przemysłowych i naukowych, którzy chcą pogłębiać, poszerzać i uaktualniać swoją wiedzę. Zawiera wiadomości teoretyczne oraz elementy poradnika ułatwiającego pracę w laboratorium chromatograficznym i pozwalającego unikać błędów podczas analizy chromatograficznej.

Autor opisuje podstawy i zastosowania praktyczne spektrometrii mas oraz technik sprzężonych, w których spektrometr mas współpracuje bezpośrednio z chromatografem gazowym lub cieczowym, w chemii organicznej, biochemii i innych dziedzinach nauki. Pokazuje rolę, jaką odgrywa ta metoda analityczna we współczesnej nauce i działalności gospodarczej, przede wszystkim w przemyśle farmaceutycznym.