Okaleczony świat

Znakomite romskie portrety Lidii Ostałowskiej po kilkunastu latach od pierwszego wydania wciąż nie tracą na aktualności. Niestety. Mimo upływu lat, zaangażowania prywatnych organizacji i międzynarodowych agend sytuacja Romów wciąż pozostaje zła, nierzadko zmieniła się na gorsze. Żadne z postkomunistycznych państw nie wypracowało dobrego modelu współistnienia z mniejszością romską, która - na co dzień niewidoczna - przypomina o sobie niemal wyłącznie w nagłówkach alarmujących newsów: deportacje z Francji, budowa gett na Słowacji, zakaz żebrania w Polsce. Cygan to Cygan pokazuje złożoność środowiska romskiego, na którą nakładają się mentalność gadziów i tożsamość narodowa państw, w których żyją Limalo, Marika, Ziutek, Badzio, Romek i wielu innych, z paszportem polskim, bułgarskim, serbskim, węgierskim... „Od pierwszego wydania zbioru „Cygan to Cygan” minęło wiele lat. W naszej części Europy sporo się zmieniło. Należymy do społeczności, dla której liczą się prawa człowieka. We wspólnej, pełnej zgiełku przestrzeni publicznej coraz wyraźniej przebija się głos, że to nie my – gadziowie – mamy zadecydować o przyszłości Romów. Sami rozstrzygną, jak łączyć nowoczesność i tradycję. Dajmy im miejsce.” Lidia Ostałowska „Jakże niezwykły jest świat Cyganów, o którym tak przejmująco opowiada Lidia Ostałowska! Ileż tu przewija się losów najdziwniejszych, ileż zdumiewających historii. Te świetne, napisane z pasją i humanizmem reportaże odsłaniają zagadkową i fascynującą rzeczywistość, w którą książka Ostałowskiej wciąga od pierwszej strony.” Ryszard Kapuściński „Szczerze Państwu polecam niezmiernie ciekawą książkę Lidii Ostałowskiej „Cygan to Cygan”. Impresje dotyczące tajemniczego narodu, jego trudnej i tragicznej historii warte są przeczytania.” Jerzy Giedroyc „Cyganów kojarzymy przede wszystkim z problemami socjalnymi i ekonomicznymi. Patrzymy na nich jak na niezintegrowanych ze społeczeństwem outsiderów, jak na niechcianych pariasów. Bardzo rzadko natomiast zauważamy w nich ludzi, współobywateli. Lidia Ostałowska w swojej książce opowiada o ludziach, o ich marzeniach, potrzebach i tragediach. Opowiada o tym niezwykle subtelnie, bez fałszywej sentymentalności, nie uderzając przy tym ani razu w niewłaściwy ton. Mistrzowskie dzieło.” Martin Pollack

Na początku było tak: po wojnie 1939 – 1945 trzej chrześcijańscy demokraci, Francuz, Robert Schuman, Niemiec, Konrad Adenauer i Włoch, Alcide de Gasperi postanawiają budować instytucjonalne bariery, które uchroniłyby zachodni świat i jego duchową kulturę zarówno przed katastrofą wybuchającej do dwadzieścia lat masakry jak przed sowieckim, bolszewickim totalitaryzmem. Co doprowadzi w 1957 roku do aktu fundatorskiego Unii, Traktatu Rzymskiego. Przewodniczący Komisji Europejskiej (1985-1996), Jacques Delors, u podstaw tej Wspólnoty widział trzy czynniki: współzawodnictwo (competition), kooperację, solidarność. Dyskutowano też kwestie mondializacji/globalizacji, a więc stosunek do reszty świata: odciąć się czy współpracować. Co z tego zostało dziś?

We współczesnym świecie bezpieczeństwo staje się pojęciem wielowymiarowym. Przez długi okres czasu tę kategorię odnoszono praktycznie tylko do przeciwdziałania i neutralizacji militarnych zagrożeń. Od czasu zakończenia zimnej wojny zwrócono jednak uwagę na nowe rodzaje i źródła zagrożeń bezpieczeństwa. Rozszerzanie się definicji uwzględniało nowe kategorie istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa narodowego państw. Szczególną rolę w tym kontekście przypisano bezpieczeństwu energetycznemu, rozpatrywanemu przez pryzmat strategicznych i egzystencjonalnych potrzeb stojących przed państwem. To jakże aktualne i ważne zagadnienie stało się tematem przewodnim monografii "Europa Środkowa i Wschodnia wobec wybranych problemów bezpieczeństwa energetycznego" pod redakcją Łukasza Wojcieszaka, w której zarówno teoretycy, jak i praktycy zaprezentowali wyniki swoich badań. Zaprezentowana różnorodność spojrzeń na zagadnienie bezpieczeństwa energetycznego obrazuje w pełni złożoność tego pojęcia. Recenzowana książka stanowi niezwykle fachowe i wartościowe opracowanie, adresowane do szerokiego grona odbiorców. - Prof. UJ dr hab. Łukasz Gacek

Pascal Bruckner, Pierre Rosanvallon, Chantal Delsol, Pierre Manent, Philippe Raynaud, Georges Mink, Rémi Brague, Michel Wieviorka, Éric Fassin, Gilles Kepel, Olivier Roy, Anne-Marie Pel-letier, Olivier Mongin, Roger Chartier, Andrzej Żuławski, Dominique Wolton, Annette Wieviorka, François Godement, Yves Cohen, Alain Besançon – francuscy intelektualiści i wybitni przedstawiciele nauki, kultury i sztuki - w rozmowach z Marcinem Darmasem i Agatonem Kozińskim kreślą rozległy, skomplikowany i niepokojący obraz wyzwań stojących obecnie przed Francją, Europą i światem. Odwołując się do dziedzin, w których są ekspertami – historii, filozofii, socjologii, nauk politycznych, lingwistyki, mediów, literatury - stawiają niełatwe diagnozy dotyczące polityki Francji, kryzysu Europy i jej struktur, modelu państwa, zamachów terrorystycznych, obecności i roli religii, wolności wypowiedzi, stosunku do historii, nowych metod komunikacji, geopolityki, w tym roli Rosji czy Chin… Każda z dwudziestu fascynujących rozmów nie tylko mówi wiele o problemach współczesnego świata, ale też daje wgląd w różnorodność francuskiego życia intelektualnego oraz panujące w nim nastroje.
Część zaprezentowanych rozmów powstała w ramach cyklu "Myśl Francuska XXI wieku", zorganizowanego przez Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Francuski i Ambasadę Francji w Polsce.

Agaton Koziński - absolwent dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Redaktor dziennika „Polska The Times”, zastępca redaktora naczelnego miesięcznika „Nasza Historia”. Wcześniej pracował w redakcji zagranicznej Polskiej Agencji Prasowej (PAP) oraz dziale Świat tygodnika „Wprost”. Były redaktor naczelny „Almanachu Energetycznego” i „Monitora Unii Europejskiej”.

Marcin Darmas - socjolog kultury i dziennikarz. Adiunkt w Ośrodku Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich UW. Opublikował wiele prac o literaturze Michela Houellebecqa, m.in. w „Odrze”, „Znaku” oraz „Rzeczpospolitej”. Pracę doktorską poświęcił etosowi rycerskiemu. W 2014 r. wydał Obywatela rycerza. Zarys socjologii filmu nakładem Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie pisze książkę na temat boksu.

Prezentowana Czytelnikowi książka jest kroniką wyprawy. Głównym zadaniem niniejszej pozycji była chęć przekazania polskiemu czytelnikowi rzetelnej relacji na temat państwa włoskiego lat trzydziestych ubiegłego wieku. Tutaj natrafiamy na pierwszy „problem”. A mianowicie Włochy opisane przez Autora są krajem Faszystowskim. Autor wielokrotnie używa zamiennie określenia „państwo Włoskie” i „państwo Faszystowskie”. Dla autora te dwa słowa są synonimami. „Amica Italia”, jak pisał senator Jabłonowski, jest dla autora jednym doskonałym tworem, w którym świat duchowy i materialny, historyczny i teraźniejszy łączy się w jednym punkcie: Włochy = Faszyzm = Mussolini. Drogi Czytelniku, zwracam się do Ciebie z prośbą. Nie oceniaj autora i nie skazuj go na potępienie za wypowiedziane niegdyś słowa. Usiądź wygodnie w fotelu. Daj się ponieść Stefanowi Niebudkowi w wędrówkę przez historię Polski, Europy i Kościoła. Odkryj ten odległy nam współczesnym świat. Z fascynacją równą autorowi tej książki poczuj „ducha Europy”. Odkryj „Wartości Ducha”, które kształtowały łacińską Europę. Daj unieść się porywom serca i w ciszy przeżyj refleksje z podróży do ojczyzny Dantego. Mateusz Kotas Stefan Niebudek (ur. 13 marca 1910, zm. 14 stycznia 1943 w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau) – polski adwokat, publicysta, działacz Narodowej Demokracji w Częstochowie i Warszawie, członek Zarządu Głównego Konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego „Kwadrat”. Członek Narodowego Zrzeszenia Adwokatów. W szkole średniej należał do Narodowej Organizacji Gimnazjalnej. W czasie studiów związał się z Młodzieżą Wszechpolską, Obozem Wielkiej Polski, Bratnią Pomocą Studencką oraz katolickim stowarzyszeniem świeckim – Sodalicją Mariańską. Od 1934 r., był członkiem władz Stronnictwa Narodowego, gdzie pełnił między innymi funkcję kierownika Wydziału Propagandy Zarządu Głównego SN. Podczas II wojny światowej działacz konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego oraz Rady Głównej Opiekuńczej. Aresztowany 18 maja 1941 r., i wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Uczestnik obozowego ruchu oporu. Rozstrzelany w obozie 14 stycznia 1943 r.

Niewtajemniczonych przybyszy Południe Włoch zadziwia, doprowadza do śmiechu i oburza. Życie tu można porównać do poruszania się w labiryncie pełnym niespodzianek, ale i jakże ciekawych konwenansów. A gdyby tak dać się przez niego poprowadzić Polce dzielącej życie od wielu lat między Neapolem i Palermo? Na szlaku pojawią się zabytkowe dzielnice oraz miejsca charakterystyczne dla obu miast, poznamy mieszkańców i ich codzienność niedostępną dla oczu turystów, odwiedzimy miejsca, których nie znajdziemy w przewodnikach, zajrzymy do szpitali, szkół, więzienia, urzędu, zakładu fryzjerskiego oraz do domów zwykłych ludzi. Na ścieżkach labiryntu pojawią się sąsiedzi grillujący na klatce schodowej, karabinierzy podsłuchujący rozmowy telefoniczne, dziewczyna, która „wypłakała” prawo jazdy, żołnierze chroniący sędziów walczących z mafią, uczniowie okupujący szkoły, uliczni oszuści, lekarze, „zamawiający” oliwę przy stole operacyjnym czy uwielbiający gotowanie skrzypek słynnej orkiestry. Zaglądając w zakamarki ciasnych uliczek i mieszkań, usłyszymy kłótnie włoskich rodzin, zobaczymy eksplozję fajerwerków puszczanych przez cały rok i o każdej porze, przekonamy się, czy Włosi rozmawiają z duchami i czy nie obrażamy ich, mówiąc „pan” lub „pani”. Zatopione w słońcu Włochy zapraszają.