Pastelowy pamiętnik: z lasu i z pola

Wstęp
Książka jest poświęcona zagadnieniom zastosowania
nietoksycznych metod w grafice
warsztatowej. Od lat 90. XX w. zauważalne jest
duże zainteresowanie ekologicznym aspektem
technologii graficznych, głównie w USA, Kanadzie
i w krajach Europy Zachodniej. W Polsce
zarówno nietoksyczne techniki, jak i materiały
oraz warsztat nie są szerzej znane. Ze względu
na swoje liczne zalety, jak również potencjał
wyrazowy, alternatywne techniki i materiały
zasługują na głębszą analizę, szerszą aplikację
w nowoczesnym warsztacie graficznym oraz
przybliżenie polskiemu czytelnikowi tych zagadnień.
Ze względu na bardzo rozległy obszar
badań różnorodnych działań artystycznych,
w założeniu praca stanowi syntetyczne ujęcie
problemu z analizą poszczególnych metod, technik
i materiałów. Znaczenie pracy zawiera się
w jej podstawowych, równorzędnych aspektach,
określających jej wartość zarówno w zakresie
naukowym, jak i praktycznego zastosowania.
Aspekt naukowy znajduje swoje odzwierciedlenie
w poszerzeniu wiedzy o grafice, istocie współczesnych
rozwiązań warsztatowych, możliwości
i zastosowań nietoksycznych technologii. Oparte
na badaniach rozwiązania, opisane techniki wraz
z podaniem parametrów technologicznych i receptur,
w znacznym stopniu przybliży naukowo-
-artystycznemu środowisku grafików w Polsce,
dynamicznie rozwijający się na Zachodzie obszar
grafiki non-toxic. W upowszechnieniu nowych
kierunków badań w zakresie technologii graficznych,
poszerzeniu wiedzy o grafice artystycznej
i jej współczesnych dokonaniach zawiera się popularyzatorski
aspekt niniejszej pracy. Artyści
graficy znajdą tu charakterystyki nietoksycznych
technik, propozycje receptur oraz opis przeprowadzonych
doświadczeń, wraz z prezentacją
uzyskanych efektów. Mam nadzieję, że przedstawiony
materiał będzie inspiracją dla czytelnika
do indywidualnych poszukiwań twórczych, które
okażą się wartościową artystycznie eksploracją.
Książka powstała z myślą o wszystkich osobach
zajmujących się grafiką lub zainteresowanych
nią, które są skłonne przeżyć twórczą przygodę
i doświadczyć innych, bezpieczniejszych,
współcześnie stosowanych metod i środków bądź
mających potrzebę zaktualizowania swojej dotychczasowej
wiedzy i praktyki artystycznej.
Adresatami niniejszej pracy są głównie graficy
praktycy, pracownicy naukowi wyższych
uczelni, studenci kierunków artystycznych, nauczyciele
i uczniowie liceów plastycznych. Zaprezentowany
w tej publikacji alternatywny
charakter warsztatu graficznego może czynić
ją pomocną w organizacji i prowadzeniu pracowni
plastycznych w placówkach oświatowych
i edukacyjnych. Uwzględniając uniwersalne
przesłanie i praktyczny charakter omawianych
zagadnień, mam nadzieję, że książka będzie interesująca
dla wszystkich osób, którym proekologiczny
wymiar twórczości nie jest obojętny.
Podziękowania
Autorka wyraża wdzięczność Recenzentom
niniejszej monografii: Profesorom Henrykowi
Ożogowi i Andrzejowi Markiewiczowi za wnikliwą
i życzliwą ocenę oraz cenne uwagi niezwykle
pomocne w ukształtowaniu ostatecznej zawartości
i formy książki.
Słowa serdecznego podziękowania kieruję do
prof. Jana Szmatlocha i mgr Barbary Czapor-Zaręby
za przeprowadzenie szeregu doświadczeń
8 Wstęp
z zastosowaniem nietoksycznych środków i materiałów
w technikach druku wklęsłego i wypukłego
oraz za udostępnienie efektów badań i powstałych
wspaniałych grafik.
Składam podziękowania mgr. inż. Stanisławowi
Kamińskiemu za profesjonalne i rzetelne
zaprojektowanie, wykonanie i uruchomienie
stanowisk będących bazą badawczą Pracowni
Ekologicznych Technik Grafiki w Instytucie
Sztuk Pięknych na Wydziale Sztuki Akademii
im. Jana Długosza. Paniom dr Renacie Misztal
i mgr Agnieszce Balińskiej z Wydziału Matematyczno-
Przyrodniczego AJD dziękuję za przystępne
przybliżenie mi i czytelnikom procesów
chemicznych zachodzących podczas trawienia
metalowych matryc.
Chcę również podziękować wszystkim osobom
współpracującym ze mną zarówno w trakcie
realizacji zadań projektu, jak i przy powstawaniu
publikacji. Szczególnie dziękuję mojej Rodzinie,
Monice i Bartkowi oraz bliskiej mi osobie
– dr. hab. inż. Jerzemu Winczkowi – za dużą pomoc
i wsparcie oraz trud włożony w przygotowanie
materiałów monografii do edycji.
Katarzyna Winczek

Książka powstała w związku z obchodami 400-lecia urodzin Jana Heweliusza w roku 2011, ogłoszonym w Polsce Rokiem Jana Heweliusza. Jej autorami są przedstawiciele różnych dziedzin, wywodzący się też z różnych środowisk, których łączy jedno – zainteresowanie i inspiracja osobą i dziełem wielkiego gdańskiego astronoma. Swoimi tekstami dowodzą oni, że współtworzymy kulturę heweliuszowską, której koncepcja na łamach niniejszej publikacji została przybliżona. Książka stanowi zatem wyraz tej inspiracji Heweliuszem i ukształtowanym przez niego modelem kultury, jest też w pewnym sensie odzwierciedleniem dzieł wydawanych przez samego Heweliusza. W koncepcji edytorskiej zamierzeniem wydawców było bowiem zbliżenie się do sposobu, w jaki swe książki wydawał Jan Heweliusz. Stąd jego osoba pojawia się nie tylko w warstwie naukowej, historycznej, społecznej, w warstwie myśli, ale też w warstwie ilustracyjnej.

Nadrzędnym celem autorów Leksykonu było uporządkowanie i zebranie w jednym miejscu terminologii oprawoznawczej, dotyczącej wytworów takich rzemiosł, jak introligatorstwo, złotnictwo i papiernictwo, a w mniejszym stopniu też garbarstwo czy stolarstwo. W publikacji pominięto zaś rozległą i skomplikowaną problematykę introligatorstwa przemysłowego, w tym produkcji papierowych okładek, z wyjątkiem zagadnień niezbędnych dla zrozumienia zjawisk w rzemiośle introligatorskim.

Rezultatem prac stała się niniejsza księga, zawierająca blisko 900 haseł opracowanych w oparciu o indywidualne analizy, konsultacje z gronem specjalistów oraz studia nad fachową literaturą. Warto w tym miejscu nadmienić, że bibliografia uwzględniona w Leksykonie objęła ponad 800 pozycji polsko- i obcojęzycznych. (…)

Niezwykle ważnym elementem struktury merytorycznej Leksykonu są fotografie prezentujące dzieła introligatorskie i ich detale, ponadto narzędzia, materiały i czynności introligatorskie. Zdjęcia te pochodzą z archiwów współautorów publikacji bądź też użyczone zostały przez biblioteki, muzea i prywatnych właścicieli. Co ważne, materiał ilustracyjny dopełniają rysunki poglądowe wykonane specjalnie na potrzeby Leksykonu. W efekcie zawiera on kilkaset ilustracji, z których zdecydowana większość nie była dotąd nigdzie prezentowana.

Fotograficzna historia Szkoły Podstawowej w Czerwiennem

Malując mikroświat, odnoszę się do obiektów i zjawisk, które są niedostrzegane ludzkim okiem bez specjalistycznych przyrządów, a które są również składową naszego żyjącego świata. Przedstawiam tu przejawy życia, które było mi dane obserwować w trakcie moich wieloletnich badań z zakresu cytofizjologii (dla mniej wtajemniczonych – fizjologii komórki). (fragment tekstu "OD AUTORA")

Publikacja jest owocem fakultetu, którego głównym celem było utrwalenie na fotografiach wybranych przez studentów dzieł street artu z terenu Trójmiasta. Ma zatem charakter inwentaryzacyjny służący przyszłym pokoleniom. Zgromadzony w niej materiał ilustracyjny wkrótce stanowić będzie jedyny zapis utrwalonych tu dzieł, jako że naturą tej dziedziny sztuki jest jej nietrwałość... Z czasem stanie się zatem podstawą do badan nad rozwojem trójmiejskiego street artu. Omawiane prace są zlokalizowane w Gdańsku:
• Śródmieściu, • Chełmie, • Suchaninie, • Wrzeszczu, • Zaspie, • Przymorzu,
oraz wzdłuż trasy SKM Gdańsk–Sopot–Gdynia.