Piętno Zagłady

„Płonęli gniewem” to napisana w 1934 roku autobiografia i zarazem dziennik żydowskiego nastolatka z Bielska Podlaskiego, ukrywającego się pod pseudonimem „Beniamin R”. W tomie znalazł się też napisany w 1935 roku przez tego samego autora list do wybitnego filologa i językoznawcy Maksa Weinreicha.
W prezentowanych tekstach Czytelnik znajdzie fascynujący opis dzieciństwa i dorastania. Przedstawiona została w nich międzywojenna żydowska kultura młodzieżowa, a także syjonizm, socjalizm, komunizm i ostra rywalizacja między nimi. W tomie znajdują się też opisy katastrofy humanitarnej okresu pierwszej wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej czy też przemocy antyżydowskiej na podlaskiej prowincji w połowie lat trzydziestych XX wieku.
„Płonęli gniewem” jest też zapisem burzliwego procesu dorastania i konfliktów międzypokoleniowych, napięć między światem żydowskiej tradycji a procesami sekularyzacji. Na stronach autobiografii i listu Beniamina R. Czytelnik spotka też takie postaci, jak przyszły premier Państwa Izrael Menachem Begin czy też odwiedzający Polskę w 1931 roku największy hebrajski poeta XX wieku Chaim Nachman Bialik.
W serii ukazały się:
Ludwig Kalisch, Obrazki z moich lat chłopięcych Jecheskiel Kotik, Moje wspomnienia, TOM I Najstarsze pamiętniki Żydów krakowskich: Meir ben Jechiel Kadosz z Brodu, Zwój pana Meira, Jom Tow Lipmann Heller, Zwój nienawiści Jecheskiel Kotik, Moje wspomnienia, TOM II Estera Rachela Kamińska, Boso przez ciernie i kwiaty. Memuary „matki teatru żydowskiego” Mordechaj Aron Gincburg, Awiezer. Wyznania maskila

Jedna z najważniejszych książek XX wieku napisana przez nastolatkę. Trwa druga wojna światowa. W centrum Amsterdamu, w niewielkim mieszkaniu ukrywają się Żydzi. Wśród nich trzynastoletnia Anne Frank, która pisze dziennik. O codziennym życiu swojej rodziny i znajomych opowiada wyimaginowanej przyjaciółce Kitty. Z pozoru niewiele znaczące notatki dziewczynki stają się przejmującym zapisem ponad dwóch lat życia w ukryciu. Strach przed ujawnieniem kryjówki przeplata się z próbą prowadzenia normalnego życia, w którym nie brakuje sporów, ale i drobnych radości. Ostatni list do Kitty został opatrzony datą 1 sierpnia 1944 roku. Trzy dni później mieszkańcy kryjówki zostają aresztowani, a następnie przetransportowani do obozu koncentracyjnego. Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

This volume contains a selection of articles from Holocaust. Studies and Materials published by the Centre for Holocaust Research during 2014–2016. This is already the fourth English volume intended to familiarise the foreign reader with the newest Polish research on the Holocaust and also introducing unknown documents from Polish archives into scholarly circulation. The previous editions were published in 2008, 2010, and 2013.

Table of contents

Introduction from the editors

STUDIES
Jan Grabowski, Hunting down Emanuel Ringelblum. The Participation of the Polish Kriminalpolizei in the ‘Final Solution of the Jewish Issue’
Dariusz Libionka, The Fighting and the Propaganda: The Uprising in the Warsaw Ghetto from the Perspective of “Polish London”
Barbara Engelking, Labyrinths and tangled paths. The story of a Righteous One.
Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, Qualified Looter. The Looting Activity of Pieter Nicolaas Menten (1899–1987)
Karolina Panz, “Why Did They, Who Had Suffered So Much and Endured, Have to Die?” : The Jewish victims of armed violence in Podhale (1945-1947)
Elżbieta Janicka, Instead of Negationism. Symbolic typography of the area of the former Warsaw Ghetto and narratives about the Holocaust

RESEARCH WORKSHOPS
Anna Bikont, “A young boy attacked us once and started shooting; we didn’t even run any more.” Murders committed on Jews from the village of Strzegom by AK and BCh members
Ewa Cuber-Strutyńska, Witold Pilecki. Confronting the legend of the “volunteer to Auschwitz”
Ewa Wiatr, ‘Turning Jews Over’ — the Participation of ‘Blue’ Policemen in Deportations of Jews Illustrated with the Example of the Radomsko County

POINTS OF VIEW
Przemysław Czapliński, The Auschwitz Virus
Piotr Forecki, Anna Zawadzka, The Golden Mean Principle. A Handful of Comments on the Currently Dominant Discourse on ‘Polish-Jewish Relations’
Bartłomiej Krupa, Critical History and its ‘Shadow Cabinet’. Polish Historiography and the Holocaust During 2003–2013

MATERIALS
“Germans killed our Jews, so we’re getting rid of them”. The case of Edward Toniakiewicz [Barbara Engelking]
Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Reports of the Praga Area of the Polish Police Regarding Apprehension of Jews in Warsaw during May–July 1943
Marcin Zaremba, “That load of Jews is finally dead”. Extermination of Jews in German soldiers’ letters of 1942
The Memoir of Doctor Chaim Einhorn, a Physician from a Warsaw Ghetto Hospital [Barbara Engelking]

Museum of the History of Polish Jews POLIN
Nawojka Cieslińska-Lobkowicz, The Jewish Biblia Pauperum
Małgorzata Szpakowska, On the Museum of the History of Polish Jews
Jacek Leociak, The Holocaust in a “Museum of life” (the Polin Museum and its trouble with the genius loci of the Muranów district)
Barbara Korshenblatt-Gimblett, The POLIN Museum’s Core Exhibition: A Response
Natalia Sineaeva-Pankowska, Visitors Reactions to the Holocaust Gallery: From the notes of a guide

CURIOSA
Agnieszka Haska, The Righteous Are Among Us
Justyna Kowalska-Leder, Omnipresence of the Righteous

Pasjonująca opowieść o państwie Izrael. W dwudziestu kilku znakomitych reportażach Paweł Smoleński prowadzi nas po zaułkach izraelskich miast, po miasteczkach i kibucach, po plażach, knajpach i świątyniach. Wszędzie, gdzie się da, w salonach i na bazarach, rozmawia z ludźmi. Słucha ich opowieści. I pisze: o Fatimie i innych kobietach ze stowarzyszenia Sziruk jadących z misją do kobiet izraelskich, o życiu osadników w Strefie Gazy i o likwidacji żydowskich osiedli, o chorobie zwanej „syndromem Jerozolimy”, o rozpaczy i nadziei, o kibucu Beverly Hills na pustyni Negew, o murze oddzielającym Izrael od terytoriów palestyńskich i powszednim życiu po obu jego stronach, o rabinach i sprzedawcach marihuany, o chasydach i tych, którzy przyjechali budować nowe państwo, o wierze i odchodzeniu od wiary, o polityce i codziennym życiu, o lęku i jego przełamywaniu, o konfliktach i podziałach, o Izraelu Amosa Oza i Etgara Kereta, o zapachach i kolorach, o Żydach z Polski, Maroka, Rumunii, Jemenu, Ukrainy, Etiopii, o tym niezwykłym, wyjątkowym tyglu kultur, religii, czasów, obyczajów. Pisze o „idei, która była najpierw” i o ziemi, na której przyszło ją urzeczywistnić.

„Paweł Smoleński ma oko reportera, umysł naukowca i serce poety. Ta specyficzna anatomia rodzi wyjątkowe teksty, które wykraczają daleko poza dziennikarstwo.” Etgar Keret

„Smoleński nie pisze o zmyślonym Izraelu z pierwszych stron gazet, w którym tylko terroryzm i okupacja. Nie pisze też o wyobrażonym Izraelu politycznych ideologów, wcieleniu prawicowej czy lewicowej utopii. Pisze o Izraelu ze straganu z falafelem. Z nocnej rozmowy. Z przystanku autobusu. Bo przecież tylko taki Izrael istnieje.” Konstanty Gebert

„W 1983 roku Amos Oz napisał „Na ziemi Izraela” — świetny zbiór reportaży o ówczesnym Izraelu. Książka Pawła Smoleńskiego w zadziwiający sposób przypomina dzieło Oza. Dwadzieścia trzy reportaże, eseje i rozmowy Smoleńskiego, jakże bystrego obserwatora, to kwintesencja współczesnego Izraela. Intifada, konflikt między religijnym a świeckim, przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Izraela, syndrom świętych miejsc... Jerozolima, Tel Awiw, Aszdod, Gaza, Ramallah, kibuce są areną akcji tej jakże pięknej i mądrej książki.” Michał Sobelman

„Reportaże autora „Pokolenia kryzysu” powstały z miłości do Jerozolimy, Tel Awiwu, z podziwu dla determinacji Izraelczyków, żeby urzeczywistnić mit. Martin Pollack, austriacki eseista, który przygotował i przełożył na niemiecki antologię polskiego reportażu, podkreśla, że Polacy mają najlepszy reportaż na świecie. Ta książka tylko to potwierdza.” Agnieszka Wolny-Hamkało

Jak dotąd jedyna syntetyczna i oparta na rzetelnych badaniach źródłowych monografia konspiracyjnej Rady Pomocy Żydom i jej działalności w Warszawie. Praca powstała u początku lat 80 XX wieku – do dzisiaj aktualna. Drugie wydanie dr Aleksandra Namysło uzupełniła o przedstawienie dorobku badawczego polskiej historiografii w ostatnich 40 latach oraz dodała po raz pierwszy opracowany życiorys samej Teresy Prekerowej.
Podstawowa książka do dziejów polskiego państwa podziemnego i stosunków polsko-żydowskich w trakcie II wojny światowej.

To pierwszy polski przekład książki Oltre la Bibbia. Storia antica di Israele Mario Liveraniego, wybitnego włoskiego historyka dziejów starożytnego Bliskiego Wschodu. Autori proponuje fundamentalnie nowe pojmowanie dziejów Izraela, zgodnie z którym rozgranicza dzieje Hebrajczyków (historia "zwyczajna"), dające się rekonstruować na podstawie źródeł biblijnych i pozabiblijnych, oraz dzieje mityczne, które - choć opisane w Biblii - nie stanowią opisu rzeczywistości, lecz są kreacją biblijnych pisarzy (historia "wymyślona").
Wykład Liveraniego, w części dotyczącej dziejów starożytnej Palestyny, opiera się na obfitym materiale archeologicznym oraz bogatym korpusie źródeł pozabiblijnych, które konfrontowane są z narracją biblijną. Mityczne dzieje Izraela, czyli te, które są oświetlone w Biblii, lecz nie odpowiadają rekonstruowanej przez badaczy przeszłości Hebrajczyków, analizowane są przez pryzmat ich roli w formowaniu się wspólnoty religijno-narodowej Żydów w starożytności.