Platformizacja gospodarki cyfrowej. Nowe wyzwania dla regulacji

Biznes Nowe technologie Prawo

Rozwój wiedzy i technologii tworzy nowe rodzaje niepewności i ryzyka, które wymagają nowego podejścia do prawa. Regulacja technologii i optymalne projektowanie instytucji prawnych w środowisku niepewności i ryzyka to dwa najważniejsze wyzwania polityczne XXI wieku. Wiadomo, że innowacje mają kluczowe znaczenie dla wzrostu gospodarczego. Jednak decyzje regulacyjne, zwłaszcza te dotyczące konkurencji i własności intelektualnej, także mogą mieć głębokie konsekwencje dla wzrostu gospodarczego.

Istniejące modele regulacji są zbyt powolne i nie reagują dostatecznie szybko na błyskawicznie zmieniający się świat innowacji cyfrowych. Nie jest to nowa sytuacja: organy regulacyjne zawsze stawały przed nieuniknionym dylematem czasu. Jednak obecne tempo zmian stwarza zupełnie nowe wyzwania. Zbyt wczesne działanie w celu uregulowania nowej technologii lub innowacji może opóźnić, zniszczyć lub zamrozić innowacyjne modele biznesowe. Z kolei zbyt późne działanie może narazić konsumentów na krzywdę lub umożliwić utrwalenie się nowych monopoli. Ponadto często pojawiają się sprzeczne oczekiwania dotyczące regulacji. Z jednej strony mówi się, że prawo nie nadąża za technologią. Z drugiej strony pojawia się postulat, aby ustawodawca był powściągliwy i nie ingerował w nową technologię zbyt wcześnie, aby nie hamować postępu technicznego i rozwoju rynku.

Wyzwania dla regulacji wynikają z coraz szerszej i częstszej interakcji między człowiekiem a maszyną. Celem książki jest zbadanie zmieniającej się roli regulacji (a w szczególności prawa nowych technologii) w cyfrowej gospodarce opartej na danych. Przemysł 5.0 będzie erą uczenia maszynowego, sztucznej inteligencji, internetu rzeczy i konkurencji platform cyfrowych. Postęp technologiczny umożliwia tworzenie systemów, które nie tyle korzystają z klasycznych baz danych, ile wykorzystują łączące się ze sobą obiekty. Systemy te zdefiniują połączenia, które mogą być przechowywane przy użyciu technologii blockchain.

Autor wykorzystuje dorobek teoretyczny i praktyczny z zakresu prawa i ekonomii, interdyscyplinarnej analizy prawa, orzecznictwa i praktyki compliance oraz innowacji regulacyjnych w wiodących technologicznie krajach świata. Głównym przedmiotem badań są ekosystemy platform cyfrowych. Nacisk kładziony jest również na ocenę skutków regulacji, eksperymenty (takie jak piaskownice regulacyjne lub huby technologiczne) często poprzedzające głębsze reformy regulacyjne, a także w szczególności na regulacje dotyczące konkurencji. Autor omawia również podejmowane próby regulacji BigTechów. Inne ważne wątki to operacyjna odporność cyfrowa sektora finansowego, rynek kryptoaktywów opartych na technologii blockchain oraz systemy płatności (pakiet regulacji finansów cyfrowych), a także zarządzanie datafikacją (regulacja dostępu do danych w kontekście ochrony prywatności).

Książka nawiązuje do poprzednich publikacji autora dotyczących FinTechów, technologii blockchain, zarządzania przez algorytmy oraz gospodarki współdzielenia i platform cyfrowych.