Platon i dialog sokratyczny

Aleksy Łosiew (1893–1988), erudyta, filozof banita, objęty przez radziecką władzę dwudziestopięcioletnim zakazem publikacji, człowiek doświadczony przez los, wykładowca akademicki, autor prac z zakresu estetyki antycznej, lingwistyki, muzyki, filozofii i matematyki. Niniejszy tom jest zbiorem wszystkim prac Łosiewa przełożonych na język polski oraz artykułów omawiających jego twórczość.

Jeden z wiodących filozofów umysłu jasno, lecz prowokująco argumentuje na rzecz całkowicie nowej teorii świadomości: panpsychizmu.

Zrozumienie, w jaki sposób mózg wytwarza świadomość, to jedno z największych wyzwań współczesnej nauki. Część filozofów twierdzi, że świadomość to coś nadprogramowego, czego nie da się sprowadzić do fizycznej maszynerii mózgu. Inni uważają, że wyjaśnienie świadomości wymaga jedynie konsekwentnego wykorzystania metod, jakimi naukowcy posługiwali się do tej pory. Jeszcze inni utrzymują, że tej zagadki nie sposób rozwiązać. Nic dziwnego: próbom wyjaśnienia świadomości w ramach obecnego schematu naukowego poświęcono wiele dziesięcioleci badań. Jak dotąd – bez większych sukcesów.

Philip Goff proponuje teorię, która daje nadzieję na rozwikłanie tej zagadki. Wychodząc od namysłu nad filozoficznym zapleczem nowożytnej nauki oraz odwołując się do wydanych na początku XX wieku prac Arthura Eddingtona i Bertranda Russella, Goff argumentuje na rzecz panpsychizmu: teorii, w myśl której świadomość nie ogranicza się wyłącznie do istot biologicznych, lecz stanowi podstawową cechę całej fizycznej materii – od cząstek subatomowych do ludzkiego mózgu. Jego książka to pierwszy krok na nowej drodze, prowadzącej do sformułowania ostatecznej teorii ludzkiej świadomości.

Książka poświęcona jest prezentacji współczesnej dyskusji na temat natury umysłu i w szczególności argumentacji za stanowiskiem panpsychicznym, którego główną tezą jest, że świadomość stanowi powszechną i fundamentalną własność materii, a nie jest tylko związana ze szczególnymi funkcjami wyższych organizmów. Tytułowy błąd Galileusza polegał na promowaniu czysto ilościowego modelu badań naukowych. Paradygmat ten wyrósł z pierwszych sukcesów metod matematycznych w naukach przyrodniczych i umocnił się w ciągu ostatnich wieków, pozostawiając jakościowe aspekty relacji do świata (świadome doświadczenie) w postaci pewnej luki eksplanacyjnej, zagadki. Autor dyskutuje wynikające z tego paradygmatu spory pomiędzy różnymi odmianami materializmu i dualizmu. Przekonuje, że stanowisko panpsychiczne, choć nie jest jeszcze w wielu ważnych punktach wsparte naukowo, jest właściwą ramą pojęciową dla dalszych badań. […]Dla zainteresowanego filozofią umysłu i kognitywistyką czytelnika polskiego książka ta będzie lekturą nową i inspirującą. Napisana jest w popularnym stylu, lecz jej autor odróżnia elementy dobrze ugruntowane naukowo od deklaracji programowych. Tłumacz książki bardzo dobrze poradził sobie z połączeniem lekkiego stylu i rzetelnej naukowej treści. […]
Z recenzji Prof. dr. hab. Roberta Piłata,

Błyskotliwe wprowadzenia w prace kluczowych filozofów i najważniejsze idee filozofii. Autorami poszczególnych tomów serii, wydanej w oryginale przez Oxford University Press, są wybitni specjaliści prezentowanych obszarów. Martin Heidegger – jeden z głównych myślicieli, którzy położyli podwaliny pod myśl drugiej połowy XX w. i wywarli największy wpływ na myśl współczesną. Uznawany za przedstawiciela fenomenologii i egzystencjalizmu, ale znaczenie jego filozofii wykracza poza te dwa nurty. Do najważniejszych elementów jego myśli należą: rozróżnienie między bytami i byciem (różnica ontologiczna) oraz tworzenie ontologii poprzez wyjście od jestestwa (Dasein), istoty ludzkiej i jej egzystencji. Postulował powrót do greckich źródeł filozofii jako sposób na jej odnowienie. Jego teksty odznaczają się legendarną trudnością ze względu na specyficzny, bliski poezji, język. Michael Inwood przekłada w swojej książce Heideggera na język potoczny.

Przeszłość i interpretacje to wyjątkowy zbiór esejów wybitnej filozofki Barbary Skargi, opublikowany po raz pierwszy w 1987 roku. Składają się na niego rozprawy poświęcone filozofii francuskiej wieku XIX oraz początku wieku XX, który to okres do dziś pozostaje mało znany. Skarga z talentem prawdziwej historyczki filozofii śledzi losy kantyzmu we Francji, rekonstruuje spory wokół filozofii pozytywistecznej i przybliża zawiłą problematykę witalizmu w filozofii. Nie są to jednak wyłącznie eseje historyczne – badanie historii filozofii jest dla Skargi okazją, by snuć rozważania o metodologii historii idei oraz o filozoficznym znaczeniu badania przeszłości. Jak podkreśla bowiem, kultura jest niczym innym, jak społeczną pamięcią.

Kalendarium życia i twórczości Władysława Tatarkiewicza,Listy,Wiersze,Teksty,Wspomnienia,Fotografie

Pierwszy z dwóch tomów (nagranych na taśmy i starannie spisanych) słynnych wykładów prowadzonych przez profesora Marka Siemka w ramach zajęć kursowych w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Autor z charakterystyczną swadą i językową elegancją omawia najważniejsze i najtrudniejsze zagadnienia filozofii Kanta, Hegla, Schellinga, Fichtego, Marksa, swobodnie odwołując się do całej europejskiej kultury XVIII-XIX wieku. Niezwykle klarowny język i przejrzysta konstrukcja wykładów czynią z nich niezastąpione narzędzie dydaktyczne, świetny podręcznik do historii filozofii, a zarazem książkę po prostu atrakcyjną w lekturze.



Słowo wstępne napisał Marcin Poręba.