Po prostu mów! Język niemiecki bez gramatyki Język niemiecki bez gramatyki

„Logopedia Silesiana”, oprócz swojej nadrzędnej, naukowej funkcji, pragnie także pomagać osobom z zaburzeniami mowy. W trzecim tomie czasopisma logopedzi przedstawiają koncepcje, pomocne narzędzia oraz modele diagnozy i drogi terapii. Rzetelna, najnowsza wiedza po raz kolejny łączy się z praktyką. Prezentujemy prace autorów, którzy na wiele sposobów omawiają programowanie postępowania logopedycznego. Obserwacja słowa w jego różnych realizacjach, odkrywanie przyczyn sprawiających, że człowiek zaczyna używać języka, znajdują swoje odzwierciedlenie w logopedycznej debacie nad naturą ludzkiego porozumiewania się. Zaprezentowane tutaj rozważania teoretyczne i praktyczne, częstokroć podejmujące także zagadnienia moralne, przyczynią się – mamy taką nadzieję – do doskonalenia warsztatu terapeutycznego i otworzą przestrzeń dla nowo odkrywanych tajemnic języka i zachowań językowych. (Prof. dr hab. Marian Kisiel, Przewodniczący Rady Naukowej „Logopedii Silesiany”)

Tom zawiera prace z wybranych dziedzin językoznawstwa. Pierwsze trzy artykuły poruszają problematykę reguł językowych i zakresów ich obowiązywania, a także interpretację niemieckich zdań wykrzyknikowych przez uczących się języka niemieckiego oraz parametry syntaktyczne w języku jidysz. Kolejny blok prac podejmuje zagadnienia z zakresu pragmatyki lingwistycznej. Przedmiotem analizy są niemieckie frazeologizmy pragmatyczne i ich przekładalność na język polski, strategie wartościowania Polaków w niemieckich komentarzach internetowych oraz sposoby wyrażania aprobaty i dezaprobaty w niemieckich replikach. Autorzy kolejnych trzech artykułów omawiają różnice w zakresie motywacji terminologii oraz stałych związków wyrazowych w polskim i niemieckim języku prawniczym, interlingwalne aspekty ich przekładu oraz czytelność decyzji administracyjnych. Prace leksykograficzne stanowią omówienie: internacjonalizmów w kontekście rozwoju świadomości językowej, metaforycznie używanych nazw geograficznych występujących w polskich tekstach prasowych oraz przezwisk motywowanych nazwami zwierząt występujących w językach: polskim, niemieckim i hiszpańskim. Tom zamykają artykuły poświęcone funkcjom tekstów zewnętrznych w słownikach językowych oraz stereotypom kobiety i mężczyzny we współczesnych tekstach z perspektywy rozważań genderowych.

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

Le Bulletin est l'organe de la Société Polonaise de Linguistique. Il paraît en fascicules libres. Les articles peuvent etre rédigés en polonais, anglais, français, russe ou allemand.

Monografia zawiera klasyfikację najczęściej popełnianych przez Niemców błędów w języku polskim oraz szczegółową ich analizę językową prowadzącą do ustalenia błędów reprezentatywnych dla osób niemieckojęzycznych, które w latach 2005–2010 zdały państwowy egzamin certyfikatowy z języka polskiego jako obcego. W trakcie analizy wysunięto hipotezy dotyczące źródeł błędów oraz zbadano
zależności między poziomem opanowania języka polskiego a typem i/lub źródłem błędów. Autorka wskazała tzw. trudne miejsca w polszczyźnie dla osób niemieckojęzycznych i zaproponowała listę zagadnień, które powinny zostać włączone do treści nauczania języka polskiego jako obcego dla tej grupy. Uwzględnienie wniosków przedstawionych w monografii może przyczynić się do zmniejszenia liczby błędów językowych popełnianych
przez Niemców, a tym samym przełożyć się na większą skuteczność nauczania języka polskiego jako obcego.

Monografia Marty Skury stanowi szczegółową, wnikliwą analizę blisko dwóch tysięcy błędów językowych popełnionych przez Niemców w części pisemnej państwowego egzaminu certyfikatowego z języka polskiego. […] Autorce udało się trafnie i kompetentnie ukazać specyfikę języka polskiego w odniesieniu do języka niemieckiego i tym samym zwrócić uwagę na to, jakie problemy występują najczęściej, na co należy położyć szczególny nacisk w procesie nauczania i uczenia się. Praca zawiera dużo naukowo trafnych oraz kompetentnych obserwacji i […] będzie pożyteczną publikacją z zakresu typologii potencjalnych błędów w języku polskim u uczących się z wyjściowym językiem niemieckim. (Prof. dr hab. Danuta Rytel-Schwarz, Uniwersytet Lipski)

Badacz podejmujący się analizy błędów językowych musi mieć zaufanie do swojej wiedzy językoznawczej, ponieważ tego rodzaju analiza wymaga wielowymiarowego spojrzenia na mechanizmy błędotwórcze. Autorka tej monografii potwierdza swoje wysokie kompetencje merytoryczne w każdym z rozdziałów: wtedy, gdy omawia literaturę przedmiotu związaną z badaniem polszczyzny Niemców, przedstawia koncepcje badawcze związane z analizą błędów, charakteryzuje i opatruje niezwykle ciekawymi i wartościowymi komentarzami błędy fleksyjne, składniowe, leksykalne, frazeologiczne, stylistyczne (w tym wynikające z braku wiedzy o kulturze) pojawiające się w zebranym materiale. […] Pracą Marty Skury mogą być zainteresowani nie tylko glottodydaktycy badacze i uczestnicy kierunkowych studiów lub specjalizacji „Nauczanie języka polskiego jako obcego”, ale także egzaminatorzy oraz glottodydaktycy praktycy. A jest nas coraz więcej… (Dr hab. Grażyna Zarzycka, prof. Uniwersytetu Łódzkiego)

*********

Errors Made by the Germans Learning Polish. The Language Analysis for Glottodidactics

The monograph presents the classification of the most common errors made by the Germans in Polish and their detailed analysis in order to determine errors characteristic of this group. The analysis allows to form hypotheses regarding the sources of the errors, which are investigated using a list of interdependencies between the level of Polish language fluency and the type and/or source of the errors. The author also provides a list of issues which should be included in Polish language teaching programmes for German native speakers.

Praca jest tomem z nowej edycji serii Czytaj po polsku. Przeznaczona jest przede wszystkim dla zagraniczynych slawistów i polonistów, aczkolwiek mogą z niej korzystać również inne osoby uczące się języka polskiego i poznające kulturę polską, np. uczniowie polonijnych szkół. Niektóre części publikacji przydadzą się także w krajowych szkołach – uczniom zainteresowanym tradycją kolędową. Zasadniczym celem tomu jest zapoznanie z polskimi kolędami religijnymi jako reprezentatywnymi tekstami kultury polskiej oraz z ważnymi w tradycji literackiej kolędami poetyckimi. To także pomoc w edukacji językowej i kulturowej w takim zakresie, jaki wyznacza zebrany materiał. Tom jest podzielony na dwie części – materiałową i ćwiczeniową, a całość obejmuje trzy działy: a) kolędy religijne, b) pieśni O narodzeniu Pańskim (Bóg się rodzi), c) kolędy poetyckie.

Część pierwsza to obrzędowe pieśni, których tematem są wydarzenia związane z przyjściem Boga na Ziemię. Są powszechnie wykonywane w czasie świąt Bożego Narodzenia. Mają rozległą historię i stanowią ważny element kultury polskiej. W istotnych dla narodu polskiego okresach historycznych miały rangę pieśni patriotycznej, były symbolem polskości. Narodowy i ludowy polski charakter jest widoczny także w budowie utworów. Kolędy polskie cechują się również bogactwem zjawisk językowych i przechowują formy archaiczne.

Wśród utworów kolędowych za królową kolęd polskich uchodzi pieśń O narodzeniu Pańskim znana powszechnie jako Bóg się rodzi. Jej twórcą jest Franciszek Karpiński, poeta reprezentujący polski sentymentalizm. Kolęda ma wyraźne elementy narodowe i społeczne związane z postulatami równości wśród ludzi.

Kolędy możemy odnaleźć także w polskiej poezji. Były tworzone najczęściej w czasach wojen, zagrożenia narodowego i walk wolnościowych. Poeci pisali wiersze stylizowane na pieśni kolędowe, kwestionując często stosowane w nich konwencje (antykolędy) i sytuując moment narodzin w tu i teraz aktualnej rzeczywistości (metakolędy).



Seria „Czytam po polsku” przeznaczona jest przede wszystkim dla zagraniczynych slawistów i polonistów, aczkolwiek mogą z niej korzystać również inne osoby uczące się języka polskiego i poznające kulturę polską, np. uczniowie polonijnych szkół. Niektóre części publikacji przydadzą się także w krajowych szkołach – uczniom zainteresowanym literaturą polską i polskimi tekstami kultury. To także pomoc w edukacji językowej i kulturowej w takim zakresie, jaki wyznacza materiał danego tomu.