Podręcznik do starogreckiego Tom 1-3

„Błyskotliwa narracja Robina Waterfielda w pełni oddaje wszystkie aspekty tego niezwykłego półwiecza” - Paul Cartledge, autor Aleksandra Wielkiego oraz Spartan.
Porywająca, dramatyczna opowieść. - Tom Holland, autor Perskiego ognia.
W niespełna dziesięć lat Aleksander Wielki zbudował jedno z największych imperiów w dziejach świata. Po niespodziewanej śmierci wielkiego zdobywcy w 323 roku p.n.e. nastało pół wieku zdrad, zmiennych sojuszy, rzezi i morderstw, gdy jego spadkobiercy, diadochowie, rozdzielali między siebie ogromne zdobycze Macedończyka; reperkusje tych burzliwych wydarzeń odczuwalne są do dziś w państwach bałkańskich i nie tylko tam. W tej ze swadą pisanej opowieści genialnie splatają się ze sobą polityka, wojna i kultura.
Oparta na wynikach najnowszych badań i gruntownie udokumentowana […], umiejętnie rozmieszczone przerywniki podsumowujące hellenistyczne osiągnięcia w dziedzinie życia społecznego, literatury, sztuki, gospodarki, filozofii, religii. - Peter Green, „Wall Street Journal”
Znakomite wprowadzenie [...]. Oddaje dramatyzm okresu po śmierci Aleksandra z pasją powieściopisarza. - „Military Times”
Jeśli w ogóle możliwe jest zrozumienie wczesnej epoki hellenistycznej dzięki jednej książce, to prawdopodobnie dzięki tej właśnie. - Janice Gabbert, „Choice”
Nieliczne okresy dziejów były bogatsze w wydarzenia niż epoka diadochów [...]. Robin Waterfield przywraca do życia barwne osobowości tych burzliwych czasów, prezentując również nowe trendy w filozofii i sztuce, które zapowiadały epokę hellenistyczną i potęgę Rzymu. - Lawrence Tritle, autor A New History of the Peloponnesian War.

Trzeci, kolejny tom Historii starożytnych Greków, otwiera opowieść o wyprawie Aleksandra Wielkiego, daleko na wschód rozszerzającej świat, w którym Grecy znaleźli miejsce dla siebie, swoich miast i swojej kultury; narrację zamyka powstanie na jego obszarach nowego, rzymskiego już ładu, kiedy to o losach ludów decydowali nie hellenistyczni władcy, lecz politycy i cesarze przebywający w Rzymie nad Tybrem.
Dwa wielkie tematy powracają w tym tomie nieustannie: relacje między Grekami a ludami Wschodu oraz ich cywilizacjami, a także kolejne starcia z agresywną, ekspansywną i brutalną republiką rzymską. O ile jednak w pierwszym wypadku Grecy odnieśli widoczne zwycięstwo, ponieważ z cywilizacji faraońskiego Egiptu, z cywilizacji Babilonii, Syrii czy Anatolii pozostało niewiele, to konfrontacja z Rzymem tylko pozornie zakończyła się klęską Hellady, w istocie zaś wyszła ona z tego starcia zwycięsko: oto monarchie hellenistyczne wprawdzie nie potrafiły się obronić, ale Rzym wchłonął tę cywilizację i kontynuował jej dorobek aż po kres antycznego świata.

Filologiczno-historyczna zawartość książki opiera się na metafizycznej spekulacji wywodzącej grecką tragedię z metafizyki woli. Tragedia, rodem z dytyrambicznej, "dionizyjskiej" muzyki, miałaby czerpać moc z ponadjednostkowej powszechnej woli i jednoczyć z nią widza, który w ten sposób przekraczałby własne ograniczone ja.

Niniejsza monografia została opracowana w ramach projektu badawczego Ofiara krwawa w Grecji starożytnej w świetle danych filologicznych, zrealizowanego w Instytucie Filologii Klasycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Przedmiotem zawartych w niniejszym tomie komentarzy są wzmianki o rytuałach ofiarniczych w dziełach pochodzących ze zbioru określanego tradycyjnie jako Corpus Platonicum, zawierającego pisma Platona i anonimowych naśladowców jego myśli i stylu.

W pamięci zbiorowej Sparta zapisała się jako obóz wojskowy. W świecie, w którym obywatele poświęcali życie wojnie i innym potrzebom państwa, nie było miejsca na czas wolny. Autor kwestionuje ten zmitologizowany obraz, przyjmując odmienną od dotychczasowych perspektywę: zamiast, jak autorzy antyczni, skupiać się na państwie i jego potrzebach, zwraca uwagę na sferę prywatną, bliższą refleksji nad tytułową schole. Dowodzi, że życie Spartan mogło przypominać życie w obozie wojennym wyłącznie w okresie, kiedy przechodzili sławetne państwowe wychowanie. Po jego zakończeniu mieli dużo czasu na angażowanie się w różnorodne aktywności. Analiza form spędzania czasu wolnego przez mężczyzn pokazuje, że Sparta w wielu aspektach była podobna do innych greckich państw. Nieco inaczej było w przypadku kobiet: Greków dziwiły nie tylko aktywności, do których zostały zobowiązane przez wspólnotę, ale także sposób, w jaki niektóre z nich spędzały czas wolny, przekraczając granice między tym, co uznawano za „męskie” i „żeńskie”.

Schole. Leisure in Classical Sparta
In collective memory, the image of Sparta is that of a military encampment. In a world where the citizens devoted their lives to war and other needs of the state, there was no place for leisure. The author calls into question this mythologised perception, adopting a new perspective: instead of focusing, following the ancient authors, on the state and its needs, he pays special attention to the private sphere, which is more befitting for a reflection on the titular schole. He demonstrates that the life of Spartans might have resembled life in a military camp only during the period of the famed state education. Once the education was complete, the citizens had abundant leisure time to engage in various activities, including: family life, extramarital unions, pederasty, entertainment during feasts, sport, hunting, and horse and hound breeding.

Keywords: Sparta, classical period, leisure, schole, private time

Jak kształtowała się grecka demokracja? Czym było polis? Dlaczego Partenon jest tak niezwykły?

Historia starożytnej Grecji zawiera ogrom fascynujących wątków, które Thomas R. Martin przywołuje i intrygująco zestawia, tchnąc nowe życie w spojrzenie na tę cywilizację. Barwnie i bezkompromisowo opisuje jej dzieje, poczynając od prapoczątków w epoce kamiennej, przez pierwsze wielkie kultury: mykeńską i minojską, czasy wojen perskich i imperium ateńskiego, aż po podboje Aleksandra Wielkiego. Skupiając się na rozwoju greckiego państwa-miasta oraz kulturze Aten i Sparty w ich klasycznym okresie, autor tworzy panoramę świata Hellenów. Dzięki temu otrzymujemy solidną dawkę wiedzy o funkcjonowaniu greckiej demokracji i monarchii, wojnach i dyplomacji, a także o życiu codziennym, kulturze wysokiej i nauce. Dzięki tej lekturze – którą dopełniają porządkujące kalendaria, mapy i fotografie – świat dawnych Greków staje się nam bliższy.
„Starożytna Grecja. Od prehistorii do czasów hellenistycznych” to książka dla wszystkich, którzy chcą się dowiedzieć, jak i dlaczego starożytni Grecy stali się protoplastami cywilizacji europejskiej.