Polak nierdzennie polski

...Praca adwokatura Wrocławska w latach 1946-1958 autorstwa Tomasza Chłopeckiego jest wyjątkowym i interesującym ujęciem tytułowego zagadnienia. Została napisana z wykorzystaniem bardzo bogatego materiału źródłowego. Na jego podstawie autor dokonał dokładnej i wartościowej poznawczo analizy działalności Rady Adwokackiej we Wrocławiu w szczególnym okresie jej funkcjonowania...

W serii wydawniczej "Media początku XXI wieku" ukazały się:

Tom 1 - Mechanizmy propagandy. Wizerunek konfliktu kosowskiego w publicystyce, Ł. Szurmiński
Tom 2 - Etyka w polskim public relations. Refleksje badawcze, J. Olędzki
Tom 3 - Media masowe wobec przemocy i terroryzmu, A. Kozieł, K. Gajlewicz
Tom 4 - Komunikacja sieciowa. Uwarunkowania, kategorie i paradoksy, W. Gogołek
Tom 5 - Model zinstytucjonalizowanych działań lobbingowych firm telewizyjnych wobec instytucji Unii Europejskiej, P. Stępka
Tom 6 - Aparat represji wobec inteligencji w latach 1945-1956, R. Habielski, D. Rafalska
Tom 7 - Public relations w komunikowaniu społecznym i marketingu, J. Olędzki
Tom 8 - Media a rok 1989. Obraz przemian i nowe zjawiska na rynku, Ł. Szurmiński
Tom 9 - Polityka informacyjna Polskiego Stronnictwa Ludowego (1945-1947), P. Swacha
Tom 10 – Zawartość mediów czyli rozważania nad metodologią badań medioznawczych, T. Gackowski
Tom 11 – Obraz muzułmanów we Francji w tamtejszych tygodnikach opinii, K. Gajlewicz-Korab

Artykuły zebrane w tomie ilustrują na wybranych przykładach, jak kształtujący się po 1945 r. aparat represji nowego państwa i ustroju w Polsce służył władzy i jej ideologii, której ważnym celem było zbudowanie nowego społeczeństwa. W tymże społeczeństwie inteligencja nie miała już "podążać za rydwanem kapitału i obsługiwać interesów klas posiadających", ale służyć ludowi. Ta formuła została dopracowana, czy raczej przejęta ze Wschodu na początku lat 50., gdy Polska została poddana bezwzględnej stalinizacji, ale wyłaniała się wcześniej, już w latach 1945-1948, gdy w ofensywnej propagandzie i publicystyce marksistowskiej, i nie tylko, poddano zasadniczej krytyce polską kulturę i historię.


Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Ja tej wojny nie wywołałem, ba, pewnie byłbym jej przeciwny! Robiłem, co mogłem: urodziłem się, gdy zdawało się, że jest już po wszystkim, w kwietniu 1947 roku, więc było dosyć czasu, żeby ruiny uprzątnąć, poległych pochować, a winnych złapać i ukarać. Byłem jedynakiem, moi poprzednicy, czy może poprzedniczki zostały usunięte, bo mamie­‑Różyczce ciąża wciąż groziła śmiercią. Lekarze odradzali, zresztą mama­‑Różyczka dobrze wiedziała, że po getcie krakowskim, obozie w Płaszowie, Auschwitzu, Ravensbrücku i Malhoffie noszenie ciąży mogłoby mieć tragiczne konsekwencje. Dopiero dr Konstantynowicz, ginekolog­‑legenda krakowska, człowiek głębokiej wiary i dobroci, którego miałem poznać dużo później i grać z nim w brydża, dał, nie bez wahania, zielone światło, by zachować ciążę. Czyli mnie. Ułożony byłem poprzecznie, poród był trudny, za to los obdarzył mnie czepkiem. Na krótko, rzecz jasna, i bez spodziewanych przywilejów losu.
[fragment]

15 opowieści o przedmiotach, które w PRL wywoływały gorące emocje nie tylko dorastającego w tamtym czasie Autora. Popularność wzornictwa z epoki PRL-u wybuchła niespodziewanie. Powstało już sporo książek o tym, jak WYGLĄDAŁ świat sprzed epoki transformacji. Ale Wojciech Grabowski robi coś jeszcze: do wspomnień o minionych kształtach dorzuca opowieści o tym, co się między nimi działo. O tamtym życiu, które - jak mi się wydaje - jest z roku na rok coraz mniej zrozumiałe. To rzecz, którą koniecznie powinni Państwo przeczytać! - napisał Jerzy Sosnowski.

Kontrwywiad radziecki SMIERSZ w 1944 roku i wcześniej prowadził na zajętych po Wisłę i Narew terenach, aktywną akcję przeciwko żołnierzom Armii Krajowej. Zaczęły się masowe aresztowania, szczególnie intensywne w październiku 1944 roku. Dotyczyły one przede wszystkim działaczy konspiracyjnych. Widocznie organia aresztujące i następnie deportujące byłych bojowników na Wschód stały na stanowisku, że skoro byli oni niebezpieczni dla okupanta niemieckiego, to mogą też być niebezpieczni dla nich. Lepiej więc mieć ich pod kluczem jako internowanych lub skazanych.

Dziwne jest serce kobiece… tom 3 Wspomnienia z Ząbkowic i Krakowa Zofii z Odrowąż- Pieniążków Skąpskiej kończy niezwykłą sagę rodzinną spisywaną przez sześćdziesiąt lat. Autorka, w powojennej sytuacji politycznej kraju, podejmuje z mężem raz jeszcze wyzwanie pracy zawodowej, tym razem w Ząbkowicach Śląskich. Po śmierci męża ostatnie dziesięć lat życia spędza w Krakowie. Bohaterami, jak w całej trylogii, są prawdziwe osoby, a tłem autentyczne wydarzenia.
 

Teatr Polskiego Radia zrealizował dwa słuchowiska na kanwie poprzednich tomów.
 

Po maszynopis tomu pierwszego wspomnień pani Skąpskiej sięgałem z pewną obawą, ale na następne czekałem już niecierpliwie i z nadzieją. Nie zawiodłem się. Pisarstwo narracyjne, obserwacyjne i emocjonalne to walory tych wspomnień ? prawdziwej ? nie wymyślonej sagi rodzinnej. Dla współczesnego czytelnika walorem winna być autentyczność i obiektywizm zapisów z pierwszych lat powojennych, niezafałszowanych dyktowaną dziś interpretacją tamtego okresu. Autorka nie jest apologetką nowych czasów, ale rozumie, że innych nie może być i nie będzie. Trzeba żyć, pracować i dbać o właściwe ukształtowanie postaw wnuków. Zachęcam do lektury.

Józef Hen
 

Tom ten mógłby nazywać się „Kres ziemiaństwa”, ale dla Autorki emocjonalnie i duchowo kresem tym nie jest. Jest świadoma, co niosą, dla niej i jej najbliższych, przemiany lat 1944/1945. Pomimo to i mimo podeszłego już wieku imperatyw pracy na rzecz ziemi i jej płodów, któremu wraz z mężem byli całe życie wierni, nie gaśnie. To jeszcze nie czas odpoczynku ? obejmują prowadzenie zakładu ogrodniczego na ziemiach zachodnich. Starają się przekazać wnukom wszystkie wartości, które były dla nich tak ważne w czasie zaborów i odrodzonej II Rzeczpospolitej. Zarówno dwa tomy poprzednie, jak i ten wciąga czytelnika w prawdziwą historię prawdziwych ludzi, opisaną w dobrym literackim stylu. Warto czytać, warto zekranizować.

Wiesław Myśliwski
 

Dwa poprzednie tomy interesujących wspomnień Zofii Skąpskiej to samo życie. Pracowite, radosne, naturalne, niewolne od kłopotów, od czasu do czasu nieoszczędzające autorce osobistych tragedii, nie licząc narodowych. Tom trzeci nie mniej ciekawy, poza komponentem dolnośląskim, a więc czasem niedostatku i konfrontowania się z nieustanną polityczną opresją, to rekapitulacja tego życia. To namysł nad starością, przemijaniem, odchodzeniem własnym i najbliższych. Pani Zofia, wyzwolona już z nieuchronnych, lecz często banalnych obowiązków, oddaje się temu, co jest istotą natury jej i każdego wrażliwego, inteligentnego człowieka - rozmyślaniom. Namawiam czytelników, by spróbowali asystować autorce w tych rozmyślaniach. Naprawdę warto.

Eustachy Rylski