Polityka zagraniczna Hiszpanii w latach 1788-1986 Od marginalizacji do integracji

Wspomnienia Mietka Pachtera to niecodzienny dokument. Autor urodził się w Warszawie w 1923 r., w kochającej się żydowskiej rodzinie. W getcie pracował przy rozbiórce domów i jednocześnie zajmował się szmuglem, by wyżywić najbliższych. Po wywiezieniu młodszego brata i rodziców do Treblinki w styczniu 1943 r. przeżył ze starszym bratem Wilkiem powstanie w getcie, następnie zaś wywózkę do Treblinki i Majdanka, skąd przeniesiono ich do obozu HASAG w Skarżysku, a potem w Częstochowie, gdzie doczekali wyzwolenia. Bracia Pachterowie nie zostali w Polsce, wprawdzie na krótko osiedli na Dolnym Śląsku, ale wkrótce wyjechali do Niemiec, do obozu DP. Stamtąd Wilek udał się do Palestyny, a Mietek – chory na gruźlicę – do szwajcarskiego sanatorium. Tam, osamotniony i chory, spisał swoje wspomnienia.

Jego fenomenalna pamięć, niezwykła osobowość i dar opowieści dały w efekcie niepospolitą książkę, bezcenny opis życia i umierania w czasie Zagłady. Wspomnienia Mietka to opowieść o miłości – tej do rodziców, która pomogła mu przeżyć getto, oraz tej do brata Wilka, która pomogła mu przeżyć obozy.

„Bierzemy, powiedzmy, narzędzia stolarskie od pierwszego lepszego fachowca i idziemy na wachę. Dochodzimy do niemca i mówimy, że zostaliśmy przysłani z gminy żydowskiej i mamy mu zrobić szafę lub coś innego w budzie – czy by nie chciał być tak łaskawy i wejść z nami do budki, pokazać nam, co mamy zrobić i w jakim stylu itp. Gdy dodaliśmy jeszcze kilka pochlebnych słów dla niego, zachęcając go tym, ten bez namysłu wchodził do budki. Ja z Wilkiem wchodzimy też, ja trzymam narzędzia i staję przy okienku, by mnie widział, a nie okno, a Wilek pokazuje mu odpowiednie ściany i określamy w fantazji szafę i [co] tam jeszcze dusza zapragnęła. Ja, stojąc przy okienku, słyszę, ile wozów przeszło, tu panuje współpraca. Gdy się bierze na «ścianę» niemca, to mają przejechać wszystkie wozy, wszystko jedno czyje. Wiedząc, że robota nasza skończona, dajemy mu kartkę do podpisania z obstalunkami – pisaną po żydowsku – ten podpisuje i my mamy pójść do gminy po zatwierdzenie […]”.

Wśród wielu pisanych źródeł historycznych doby staropolskiej na pewno do ciekawszych należą te o charakterze epistolograficznym. Ich treść, bardzo często nacechowana dużym subiektywizmem, niesie zazwyczaj wiele informacji, których nie da się odnaleźć w innych źródłach. Do takich interesujących zbiorów należą listy Stanisława Karwowskiego, generalnego plenipotenta Izabeli Branickiej, siostry Stanisława Augusta Poniatowskiego i żony kasztelana krakowskiego Jana Klemensa Branickiego, pisane przez niego w latach 1771–1788. Wydawać by się mogło, że nie znajduje się w nich nic poza zwięzłymi informacjami na temat spraw prawno-majątkowych i gospodarczo-finansowych kasztelanowej krakowskiej. Nic bardziej mylnego. Autor listów barwnym językiem i nierzadko ze swadą, jakiej nie powstydziłby się sam Jan Chryzostom Pasek, rysuje w nich tętniący życiem obraz środowiska białostockiego dworu i latyfundium Izabeli Branickiej, staropolskiej palestry i mechanizmów jej działania, podlaskiej szlachty, w końcu codzienności magnackiego oficjalisty reprezentującego prawno-majątkowe, i nie tylko, interesy królewskiej siostry.

Autorka w publikacji podejmuje jeden z trzech "prądów wewnętrznych" w publicystyce Bolesława Prusa, jakim obok "kwestii chłopskiej" i "kwestii żydowskiej" była "kwestia niemiecka". Na podstawie analizy drukowanych przez niego tekstów publicystycznych autorka dokonuje rozróżnienia między Niemcami a Prusakami, pisze o stereotypie Niemca i myśli politycznej Prusa. Ukazuje, że na tle publicystyki drugiej połowy XIX wieku Prus wyróżniał się swoimi poglądami na temat "problemu niemieckiego".

Autor analizuje zagadnienia z dziejów codzienności, przede wszystkim w państwie pruskim. Jest to pierwsza książka w Polsce poświęcona tej tematyce w ujęciu historycznym w odniesieniu do naszego najważniejszego, zachodniego sąsiada. Wnikliwemu oglądowi poddane zostało zjawisko dzieciobójstwa. Problem wprawdzie nośny i makabryczny, ale przede wszystkim ważny, jako element dawnej regulacji urodzeń w świecie bez antykoncepcji. Autor podejmuje też nowatorską i kluczową dla dzisiejszej Polski tematykę dziejów bezpieczeństwa w różnych aspektach – socjalnym, zdrowotnym, edukacyjnym, rodzinnym, mieszkaniowym. Interesuje się kwestią mentalności i stereotypów etnicznych oraz coraz częściej dyskutowaną w przestrzeni publicznej ważną tematyką historii kobiet. Publikacja zawiera rozdział o dziejach chłopów, która to problematyka po 1989 r. w polskiej historiografii się prawie nie pojawia oraz obszernie omawia rolę warstw niższych w powstaniu 1794 r. Książka jest tak skonstruowana, że każdy rozdział może stanowić odrębną całość.

Monografia „500 lat Reformacji na Górnym Śląsku” pod redakcją Wacława Gojniczka i Ryszarda Kaczmarka daje współczesnemu czytelnikowi sposobność zapoznania się z dziejami luteranizmu w regionie, ale nade
wszystko stanowi znaczący wkład w historyczną debatę naukową na temat
reformacyjnych wpływów na terenie śląskiej ziemi.

W historii Ameryki tylko czterech oficerów awansowano do stopnia pięciogwiazdkowych admirałów floty: Williama Leahy’ego, Ernesta Kinga, Chestera Nimitza i Williama Halseya. Byli to najlepsi, najwybitniejsi synowie Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych i wspólnie poprowadzili ją do triumfu w II wojnie światowej, zapewniając jej status najpotężniejszej floty na świecie.

W niniejszej książce wielokrotnie nagradzany historyk Walter R. Borneman po raz pierwszy szczegółowo opisuje ich losy. Korzystając z czasopism, dzienników okrętowych oraz innych źródeł ożywia niesłychane, przełomowe momenty dziejów, pokazuje nam jak tych czterech admirałów na zawsze zrewolucjonizowało wojnę morską, dzięki wykorzystaniu okrętów podwodny i lotniskowców. Opisuje, jak ci czterej mężczyźni – przyjaciele, ale także rywale – współpracowali, aby posłać na dno floty Państw Osi i zapewnić Aliantom zwycięstwo w II wojnie światowej.

Recenzje
„To pierwsza książka, która zajmuje się całą czwórką [admirałów] na raz, skupiając się na ich wzajemnie przeplatających się losach, przyjaźniach, a także rywalizacji… Kunsztownie napisana pozycja”.
John Lehman, Washington Post

„Walter R. Bornem w swojej znakomicie przyjętej, nowej książce zmaga się z kluczowym problemem przywództwa wojskowego: co sprawia, że niektórzy oficerowie potrafią odpowiednio umotywować siły bojowe do walki, a inni nie?”.
Tony Perry, Los Angeles Times

„Wciągająca i oparta na gruntownych badaniach książka… Borneman potrafi przystępnie objaśnić skomplikowane manewry i kontrmanewry w toku bitwy w zatoce Leyte… co w przypadku opisów tej bitwy nie zawsze się udaje”.
Andrew Roberts, Wall Street Journal

„Admirałowie Waltera Bornemana to monumentalny portret Leahy’ego, Kinga, Nimitza i Halseya. Żaden historyk od czasów Samuela Eliota Morisona nie potrafił roztoczyć przed czytelnikiem tak znakomitego obrazu pięciogwiazdkowych admirałów, którzy podczas II wojny światowej pomogli rzucić Japonię na kolana. Polecam!”.
Douglas Brinkley, profesor historii na Rice University

„Czterej pięciogwiazdkowi admirałowie amerykańskiej marynarki z czasów II wojny światowej kompletnie różnili się temperamentem i osobowością, ale łączyły ich wizja, poświęcenie i odwaga. Walter Borneman stworzył porywającą opowieść o zwycięstwie na morzu”.
Evan Thomas, autor The War Lovers

„Oto Walter Borneman w szczytowej formie. Portret zapomnianego admirała, Williama Leahy’ego, jest godny osobnej książki. W Admirałach czytelnika na niemal każdej stronie spotyka coś nieoczekiwanego, a nierzadko i wstrząsającego”.
Thomas Fleming, autor Time and Tide

Walter Borneman jest autorem siedmiu książek, między innymi 1812, The French and Indian War czy Polk. Posiada tytuły naukowe z historii i prawa. Mieszka w Kolorado.