Poza Kanonem Wyspiański

Ballady i romanse

Pierwiosnek
Romantyczność
Świteź. Ballada (Do Michała Wereszczaki)
Świtezianka. Ballada
Rybka. Ballada (ze śpiewu gminnego)
Powrót taty. Ballada
Kurhanek Maryli. Romans (Myśl ze śpiewu litewskiego)
Do przyjaciół. Posyłając im balladę „To lubię”
To Lubię. Ballada
Rękawiczka. Powiastka (Z Szyllera)
Pani Twardowska. Ballada
Tukaj albo próby przyjaźni. Ballada we czterech częściach
Lilije. Ballada (z pieśni gminnej)
Dudarz. Romans (Myśl z pieśni gminnej)

Opracowanie
Biografia Adama Mickiewicza
Kalendarium życia i twórczości
Tło polskiego przełomu romantycznego. Walka klasyków z romantykami
Okoliczności powstania i wydania I tomu Poezyj
Streszczenie ballad i ich myśli przewodnie
Ballada jako gatunek literacki
Ballady i romanse jako manifest ideowy i artystyczny polskiego romantyzmu
Co to jest ludowość?
Ludowość - normy moralne
Historyzm
Cytaty, które mogą się przydać
Indeks komentarzy do tekstu

Szczegółowe i obszerne streszczenie
Dokładna analiza
Charakterystyka bohaterów
Przykładowe zagadnienia
Testy z kluczem
Pomoc w przygotowaniu do lekcji, testów
Model wypracowania maturalnego

Spotkanie z poezją Kniaźnina zyskało w książce formułę otwartą. Albowiem jest ona odzwierciedleniem, niejako kontynuacją specjalistycznej konferencji naukowej, zarazem jednak projektuje nowy, poszerzony czytelniczo poziom lektury. Każdy z czytelników tego tomu wkroczy do wspólnoty czytających poezję "śpiewaka Temiry". W koncepcji Redaktorów i Autorów tomu mieści się stworzenie realnych możliwości szerokiego czytania poety. Ten rodzaj projektu zapewnia przywrócenie osiemnastowiecznych wierszy do współczesnego obiegu czytelniczego. Irena Kadulska

Sto trzydzieści lat temu w miasteczku pod Lwowem urodził się pisarz, którego przeznaczeniem była egzystencja w cieniu i na pograniczach: w cieniu grozy i śmierci, na pograniczu jawy i snu; w cieniu gwiazd literackich, na pograniczu epok, prądów i stylów; w cieniu Wielkiej Wojny, która ujawniła groźne oblicze nowoczesności, i na pograniczu upadających Austro-Węgier, potem zaś odrodzonej Rzeczypospolitej.

Stefan Grabiński, bo o nim tu mowa, nigdy nie przestał być pisarzem drugorzędnym, choć wciąż aspirował do pierwszorzędności. Ów klasyk polskiej fantastyki inspirował innych twórców tego obszaru, choćby Stanisława Lema. Uwięziony w stereotypowych formułach („polski Poe”, „polski Lovecraft”, „polski Meyrink”), dziś okazuje się pisarzem wyjątkowym, wartym czegoś więcej niż konwencjonalne wzmianki w historycznoliterackich syntezach.

Joanna Majewska próbuje odtworzyć jego świat, którego centrum stanowił Lwów. Przypomina miejsca, ludzi, zdarzenia kształtujące wyobraźnię i talent pisarza. Potwierdzenia swoich hipotez oraz intuicji szuka w jego twórczości. Dzieło Grabińskiego ukazuje jako zjawisko oryginalne, uformowane przez osobiste doświadczenie i prowincjonalny mikrokosmos, a zarazem wpisujące się – świadomie lub nie – w przemiany zachodzące w makrokosmosie literatury i kultury europejskiej.

Drugi tom bibliografii Gdańsk w literaturze obejmuje siedemnastowiecz­ne dzieła, w których został utrwalony obraz miasta budzącego podziw wspaniałością i urodą, ale także zazdrość swoim bogactwem. Przeka­zują one wyidealizowany obraz Gdańska, ale również rzetelnie opisują miasto i jego mieszkańców; nie brak też utworów o wysoce krytycznym charakterze. Literatura piękna dokumentuje wydarzenia historyczne i społeczne dziejące się wmieście oraz próby wyjaśnienia etymologii jego nazwy czy eksplikacji herbu. Najliczniej uwzględniona została gdańska poezja okolicznościowa, odnotowująca w panegirycznej formie koleje życia i kariery gdańszczan (burmistrzów, rajców, profesorów Gimnazjum Akademickiego, zasłużonych mieszczan i urzędników).

W 100. rocznicę urodzin Karla Dedeciusa (1921–2016), wybitnego humanisty i tłumacza literatury polskiej, drukiem ukazała się dwujęzyczna monografia Inter verba – inter gentes, która jest na wskroś udaną próbą zaprezentowania i uhonorowania szerokiego spektrum dokonań „Europejczyka z Łodzi” jako translatora, krytyka literackiego i animatora polskiego życia kulturalnego w RFN.
Tom poświęca uwagę recepcji postaci i dzieła Karla Dedeciusa, a ponadto podkreśla interdyscyplinarny i międzynarodowy wymiar jego dorobku. Różnorodność genologiczna monografii sprawia, iż mieści ona nie tylko artykuły stricte naukowe, przynoszące wyniki najnowszych badań nad działalnością twórczą Karla Dedeciusa, lecz także szkice o charakterze biograficznym i popularyzatorskim. Do głosu dochodzą wybitni badacze życia i twórczości Dedeciusa, historycy literatury i tłumacze kilku generacji, w tym również reprezentanci pokolenia wstępującego – fakt niezwykle istotny dla przyszłości badań nad twórczością „Czarodzieja z Darmstadt”. [...] Sprawia to, iż recenzowany zbiór należy do najlepszych wydanych ostatnio opracowań naukowych z tego obszaru.
Z recenzji prof. Edwarda Białka (Uniwersytet Wrocławski)
Zum 100. Geburtstag des herausragenden Humanisten und Übersetzers polnischer Literatur Karl Dedecius (1921–2016) erscheint die zweisprachige Monografte Inter verba – inter gentes, die das breite Schaffensspektrum des „Europäers aus Lodz“ als Übersetzer, Literaturkritiker und Wegbereiter des polnischen kulturellen Lebens in der BRD würdigend abbildet und als voll und ganz gelungen betrachtet werden darf.
In besonderem Maße widmet sich der Band der Rezeption sowohl der Person Karl Dedecius als auch seines Werkes und unterstreicht dessen interdisziplinäre und internationale Dimension. In seiner genologischen Vielseitigkeit bietet er einen Rahmen nicht nur für rein wissenschaftliche Beiträge von neuestem Erkenntnisstand zu Dedecius‘ Werk, sondern auch für biografische und populärwissenschaftliche Skizzen. Zu Wort melden sich herausragende Dedecius-Forscher, Literaturhistoriker und Übersetzer mehrerer Generationen, darunter auch Nachwuchswissenschaftler/innen – ein Aspekt von wesentlicher Bedeutung für die zukünftigen Forschungen zu Leben und Werk des „Zauberers aus Darmstadt“.[…] Damit gehört die vorliegende Monografte zu den besten zuletzt erschienenen wissenschaftlichen Abhandlungen auf diesem Gebiet.

Aus der Rezension von Prof. Edward Białek (Universität Wrocław)