Prawo finansów publicznych z kazusami i pytaniami

Jeżeli by potraktować światowy dług publiczny brutto jako 100%, to ponad osiem dziesiątych tej całości – czyli prawie 70% światowego PKB – stanowi dług zaciągnięty przez sześć państw: USA, Japonię, Niemcy, Francję, Wielką Brytanię i Włochy. Dlaczego najbogatsi są winni najwięcej pieniędzy innym? Ten paradoks „bogatych dłużników” jest osią niniejszej książki. Autor starał się wyjaśnić problem, opierając się na trzech podstawowych założeniach. Po pierwsze, podstawową funkcją ekonomiczną zaciągania pożyczek nie jest ratowanie kogokolwiek z finansowej opresji, lecz transfer kapitału od tych, którzy mają go chwilowo w nadmiarze do tych, którzy mogą zaoferować korzystny procent i akceptowalne ryzyko. Po drugie, kapitał w rękach sektora publicznego oznacza dyskrecjonalną władzę związaną z redystrybucją. Władzę tym większą, im większa masa kapitału jest w posiadaniu podmiotów sektora publicznego. Po trzecie, kapitał redystrybuowany przez państwo ma zdolność wtórnego kreowania prywatnych praw własności. Najbogatsi są winni najwięcej pieniędzy, ponieważ ich dług jest dobrą lokatą kapitału. Dług ten daje rządom owych bogatych krajów unikalną, dyskrecjonalną władzę, którą można częściowo utrwalać poprzez lokowanie kapitału w różnego rodzaju aktywach. Myśl ta sama w sobie nie jest nowa. Podobne tezy głosili dwaj spośród ojców założycieli nauk ekonomicznych: Adam Smith oraz Jean Baptiste Say. Ten ostatni twierdził nawet, iż dla rządzących „możliwość zaciągania pożyczek jest ważniejsza niż proch strzelniczy”. Ten pierwszy zaś postawił jeszcze inną tezę, której autor niniejszej książki starał się nadać charakter sformalizowanego modelu: dług publiczny trwale zmienia porządek instytucjonalny państwa i całą strukturę społeczną.

Publikacja stanowi swoiste kompendium wiedzy o zasadach i trybie dotowania organizacji pozarządowych z zasobów finansowych budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Praca w przystępny sposób wyjaśnia problematykę prawa dotacyjnego, w tym zwłaszcza procedurę dotyczącą: - planowania, udzielania oraz rozliczania dotacji, - kontroli wykorzystania przekazanych środków. Opracowanie zawiera także informacje, dotyczące szczególnego trybu postępowania w ramach procedury udzielania i rozliczania dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego w czasie stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii, który został wprowadzony ustawą z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374 ze zm.). Książka została opracowana z uwzględnieniem najnowszych przepisów i orzecznictwa z zakresu prawa dotacyjnego, w tym: - ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, - ustawy o finansach publicznych. Praca ma charakter teoretyczno-praktyczny, pozwalając Czytelnikowi na ocenę obowiązujących polskich regulacji prawnych. Autorzy łączą aspekty teoretyczne w zakresie konstrukcji i form prawnych gwarantujących prawidłową realizację zadań z praktycznymi wskazówkami oraz przykładami rozstrzygnięć organów administracji publicznej i sądów administracyjnych. W publikacji znajdziesz ponadto przedstawienie różnych wzorów dokumentów stosowanych w procedurze dotowania organizacji pozarządowych, dotyczących np.: - ogłaszania konkursów ofert na wykonanie zadań publicznych, - powoływania komisji konkursowych, - składania ofert realizacji zadań publicznych, - harmonogramów realizacji zadań.

Autorka w praktyczny sposób omawia zagadnienia związane z wdrożeniem i funkcjonowaniem kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych.
W publikacji omówiono mechanizmy zapewnienia zgodności działalności jednostek sektora finansów publicznych z przepisami prawa. Wskazano procedury wewnętrzne, sposoby zapewnienia ich skuteczności i efektywności działania.
Przedstawiono również zagadnienia ochrony zasobów jednostki, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania oraz efektywności i skuteczności przepływu informacji. Wskazano jak wyznaczać cele w ramach kontroli zarządczej, dokonywać oceny stanu kontroli zarządczej i zarządzać ryzykiem. Omówiono także odpowiedzialność za funkcjonowanie kontroli zarządczej i obowiązki w ramach kontroli zarządczej.

Poradnik zawiera wzory dokumentów – wraz ze wskazaniem sposobu ich poprawnego wypełnienia – a także procedur, checklist zadań do wykonania, tabel i schematów oraz wyróżnienie najważniejszych kwestii.

Najnowsza pozycja z obszaru pomiaru efektywności organizacji pożytku publicznego.

Wśród zaprezentowanych zagadnień:
• teoretyczne i prawne podstawy funkcjonowania organizacji pożytku publicznego w Polsce
• obowiązki rachunkowe i sprawozdawcze organizacji pożytku publicznego
• prowadzenie przez organizacje nieodpłatnej i odpłatnej działalności pożytku publicznego oraz działalności gospodarczej
• korzystanie przez organizacje z bezpośrednich źródeł finansowania działalności ze środków publicznych i prywatnych, z uwzględnieniem źródeł charakterystycznych dla organizacji ze statusem OPP
• możliwości wykorzystania pośredniego finansowania działalności organizacji, takich jak aktywność wolontariacka oraz zwolnienia podatkowe
• wskaźniki pomiaru efektywności, specyficzne i charakterystyczne dla organizacji non profit
• czynniki wpływające na efektywność organizacji pożytku publicznego.

Monografia jest rezultatem badań naukowych realizowanych w Katedrze Rachunkowości Finansowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, w ramach projektu „Współczesne problemy rachunkowości i zarządzania finansami w organizacjach pożytku publicznego".

Toksyczny dług XXI wieku jest krótką analizą problematyki nadmiernego, niebezpiecznego zadłużenia w wymiarze zarówno długu publicznego państw świata (ze szczególnym uwzględnieniem Polski jako członka Unii Europejskie), jak i długu prywatnego jednostek i ich organizacji w XXI wieku. Dług przybierający postać toksyczną (toxic debt) jest anomalią i wynaturzeniem. Jako taki może się stać zaczynem wielu doniosłych problemów gospodarczych, społecznych i politycznych. Co istotne, w XXI wieku nadmiernie zadłużone są nie tylko państwa tradycyjnie postrzegane jako biedne. Problem ten dotyczy także krajów ogólnie postrzeganych jako bogate czy nawet najbogatsze. Opracowanie odnosi się do problemów nie tylko globalnych, europejskich, ale także polskich. Odrywa się od analizy samej tylko teraźniejszości i stawia otwarte pytania na bliższą i dalszą przyszłość.

W gospodarce rynkowej państwo wykazuje aktywność związaną z pełnieniem określonych funkcji publicznych, społecznych i gospodarczych. Zakres i intensywność tej aktywności określają zadania, jakie państwo przyjmuje do realizacji w danym okresie. Z kolei wykonywanie tych zadań wiąże się z koniecznością wykorzystania środków ?nansowych gromadzonych w funduszach publicznych według zasad wynikających z ustalonego reżimu prawnego. Współczesne ?nanse publiczne określają związki przyczynowo-skutkowe między procesami gromadzenia i rozdysponowywania publicznych środków ?nansowych, w kontekście zjawisk ekonomicznych, społecznych oraz politycznych, zachodzących w gospodarce. W podręczniku zjawiska te i procesy są analizowane w podziale na trzy sektory zarządzające środkami publicznymi tj. rządowy, samorządowy i ubezpieczeniowy, a ich prezentację poprzedza charakterystyka makroekonomicznych zależności i roli państwa w gospodarce oraz elementów, instytucji, a także zasad funkcjonowania publicznej części systemu ?nansowego. Horyzont czasowy omawianych zagadnień obejmuje dziesięciolecie 2007–2016, czyli ostatni rok dobrej koniunktury przed światowym kryzysem ?nansowym i kolejne lata funkcjonowania gospodarki polskiej. Podręcznik jest kontynuacją książki pt. Współczesne ?nanse publiczne, wydanej w 2015 roku. Adresowany do studentów kierunków ekonomicznych, a także do praktyków gospodarczych, pracowników administracji rządowej i skarbowej oraz jednostek samorządu terytorialnego.