Prawo finansów publicznych z kazusami i pytaniami

Stworzenie ustrojowych podstaw funkcjonowania finansów publicznych to niewątpliwie ogromne osiągnięcie polskiego konstytucjonalizmu. Rozległość i szczegółowość unormowań podstaw ustroju finansowego właściwa dla polskiej Konstytucji nie jest zjawiskiem powszechnym. Po ponad 20 latach jej funkcjonowania refleksja na temat skutków wyboru, jakiego dokonał ustrojodawca, kształtując system finansów publicznych, wydaje się zasadna i potrzebna. Przedstawiciele nauk ekonomicznych w pierwszym rzędzie będą się zastanawiać, na ile Konstytucja, określając podstawy funkcjonowania finansów publicznych w państwie, chroni porządek gospodarczy i jest gwarancją realizacji zadań społecznych i gospodarczych w sposób sprzyjający rozwojowi gospodarczemu państwa. Prawnicy będą próbować odkodować następstwa płynące ze zjawiska konstytucjonalizacji finansów publicznych dla porządku prawnego państwa i poszukiwać wartości, jakie legły u podłoża takiego sposobu określenia tej domeny sprawowania władzy publicznej. (…) Przedmiotem zainteresowań nauki prawa finansowego pozostaje także skuteczność konstytucyjnych gwarancji bezpieczeństwa prawnego obywateli w procesie zarządzania finansami publicznymi. Mam nadzieję, że niniejsza publikacja spotka się z zainteresowaniem szerokiego kręgu odbiorców i stanie się inspiracją do dalszych, pogłębionych badań nad problematyką ustroju finansowego państwa. [ze Wstępu dr hab. Moniki Boguckiej-Felczak, prof. UŁ] *** Monografia podejmuje interesującą i niezwykle aktualną problematykę tych aspektów prawa finansowego, które mają nierozerwalny związek z prawem konstytucyjnym. Przejrzysty układ monografii, podzielonej na cztery zasadnicze części, nie tylko porządkuje materię badawczą, ale także ułatwia dotarcie do zagadnień interesujących czytelnika. Każda z czterech części charakteryzuje się adekwatnym doborem treści i ujednoliconą formą redakcyjną. Opracowania przedstawiają wysoki poziom merytoryczny oraz świadczą o dobrym warsztacie badawczym. Literatura przedmiotu oraz źródła prawa zostały dobrane w sposób prawidłowy. Sposób ich wykorzystania jest właściwy i odpowiednio udokumentowany. Nadaje to monografii wysoce pożądaną spójność, niełatwą do uzyskania w sytuacji, gdy jest tak wielu autorów. Ogromną zaletą monografii jest aktualność poruszonych w niej zagadnień. Na naszych bowiem oczach dokonuje się osobliwa ewolucja traktowania Konstytucji przez władzę wykonawczą i sądowniczą. Dlatego tak cenne jest szybkie wprowadzenie na rynek wydawniczy pozycji, która nawiązując do podstawowych źródeł prawa przypomina o jego niewzruszonych standardach. Z racji aktualnej i kontrowersyjnej tematyki, a także wnikliwego i oryginalnego jej potraktowania przez autorów poszczególnych rozdziałów, monografia powinna wzbudzić zainteresowanie odbiorców. z recenzji prof. dr hab. Wiesławy Miemiec, Katedra Prawa Finansowego, Uniwersytet Wrocławski

Książka zawiera aktualną wiedzę z finansów samorządowych. Autor ukazał merytoryczne zagadnienia związane z finansami publicznymi, prawem finansowym z punktu widzenia funkcji i zadań współczesnego decydenta samorządowego. W monografii w sposób usystematyzowany, kompletny, a zarazem przystępny przedstawiono fundamentalne zagadnienia wymagane do skutecznego zarządzania gospodarką finansową jednostki samorządu terytorialnego. Zaletą publikacji jest omówienie problematyki dotyczącej: otoczenia prawnego i form organizacyjnych samorządu terytorialnego, procedury projektowania zarządzania i ewaluacji budżetu samorządowego, planowania finansowego, przekazywania wybranych dotacji z budżetu lokalnego, istoty sprawozdawczości budżetowej, a także nadzoru, kontroli gospodarki finansowej, dyscypliny finansów publicznych, absolutorium komunalnego, ze szczególnym zaakcentowaniem w tej procedurze roli komisji rewizyjnej. W dalszej kolejności podjęty został temat kontroli zarządczej i funkcji audytu wewnętrznego w administracji samorządowej. Książka adresowana jest w szczególności do przedstawicieli władz stanowiących i wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego. Powinna również zainteresować środowisko akademickie, tj. pracowników naukowych i studentów różnych kierunków studiów.

Celem monografii jest poszerzenie obszaru badań dotyczących finansowania mieszkalnictwa, aby choć częściowo wypełnić lukę w dotychczasowym dorobku nauki w tym zakresie. W opracowaniu wykorzystano jako materiały źródłowe publikacje takich instytucji, jak: Komisja Europejska, Europejski Bank Centralny, Bank Rozliczeń Międzynarodowych, European Mortgage Federation, International Capital Market Association. Zaletą tych materiałów źródłowych jest ich aktualność. Dodatkowo wykorzystano publikacje nawiązujące do okresu kryzysu finansowego lat 2007–2009 takich instytucji, jak: Narodowy Bank Szwajcarii oraz Swedish Institute for European Policy Studies. Chociaż dane pozyskane z tych źródeł w znacznej mierze obejmują okres dekady poprzedzającej kryzys, konkluzje w nich zawarte stanowiły podstawę dokonania aktualnej diagnozy, identyfikacji tendencji oraz perspektyw dotyczących innowacji finansowych wspierających rozwój mieszkalnictwa na obszarze Unii Europejskiej prawie dekadę po kryzysie.

W książce dokonano analizy teorii dóbr publicznych, szczegółowo omówiono teoretyczne modele partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP), a także odniesiono się do rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego w Europie, opisując m.in. doświadczenia z udziału w wizytach studyjnych w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Francji.

Wśród zagadnień m.in.:
• możliwość ekonomizacji dostarczania dóbr publicznych poprzez zastosowanie partnerstwa publiczno-prywatnego.
• możliwość zwiększania finansowania dóbr publicznych oraz przyczyniania się do zaspokojenia
potrzeb obywateli na wyższym poziomie poprzez wykorzystywanie partnerstwa publiczno-prywatnego.
• kwestie związane z poszerzaniem zapotrzebowania na różne formy partnerstwa publiczno-prywatnego dzięki rozwojowi integracji europejskiej.

Finanse publiczne i ubezpieczenia społeczne są przedmiotem stałego zainteresowania zarówno ekonomistów, finansistów, jak i opinii publicznej, a chroniczna nierównowaga w finansach publicznych, w tym w budżecie państwa, stanowi jeden z poważniejszych problemów, z którymi boryka się polska gospodarka. Dostrzegamy, że coroczne występowanie deficytów w całym sektorze finansów publicznych, a co za tym idzie - powiększanie się ogólnego długu państwa, tworzy potrzeby pożyczkowe państwa. Jeśli deficyt budżetowy ma charakter chroniczny (jak to jest w przypadku Polski), potrzeby pożyczkowe wynikają nie tylko z nierównowagi pomiędzy dochodami i wydatkami budżetowymi w danym roku (potrzeby pożyczkowe netto), ale również z konieczności spłaty zaciągniętego w latach poprzednich długu publicznego (potrzeby pożyczkowe brutto).

W rozwiniętych krajach istnienie różnego rodzaju zabezpieczeń społecznych jest dla ich obywateli oczywistością. Mało które państwo pozostawia zabezpieczenie skutków ryzyka socjalnego tylko w gestii indywidualnych decyzji członków społeczeństwa. Chcąc zabezpieczyć się przed wystąpieniem różnych rodzajów ryzyka, takich jak choroba, starość czy śmierć, obywatele opłacają składki na ubezpieczenie społeczne, które dają gwarancję ochrony ubezpieczeniowej.

W monografii pokazano finansowe aspekty funkcjonowania powszechnego systemu ubezpieczenia społecznego w Polsce, który obejmuje ubezpieczenie: emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe. System ten nie jest doskonały, a proces starzenia się społeczeństwa nie ułatwia jego funkcjonowania, a wręcz przeciwnie, niesie za sobą kolejne wyzwania dla rządzących.

Książka stanowi solidne kompendium wiedzy z zakresu finansów publicznych państwa i samorządu, jak też ubezpieczeń społecznych, którego treści nie powinny być obce żadnemu obywatelowi. Skierowana jest do szerokiego grona odbiorców, w tym pracowników administracji publicznej, pracowników administracji skarbowej oraz studentów na kierunkach ekonomii, zarządzania, finansów i rachunkowości.

Toksyczny dług XXI wieku jest krótką analizą problematyki nadmiernego, niebezpiecznego zadłużenia w wymiarze zarówno długu publicznego państw świata (ze szczególnym uwzględnieniem Polski jako członka Unii Europejskie), jak i długu prywatnego jednostek i ich organizacji w XXI wieku. Dług przybierający postać toksyczną (toxic debt) jest anomalią i wynaturzeniem. Jako taki może się stać zaczynem wielu doniosłych problemów gospodarczych, społecznych i politycznych. Co istotne, w XXI wieku nadmiernie zadłużone są nie tylko państwa tradycyjnie postrzegane jako biedne. Problem ten dotyczy także krajów ogólnie postrzeganych jako bogate czy nawet najbogatsze. Opracowanie odnosi się do problemów nie tylko globalnych, europejskich, ale także polskich. Odrywa się od analizy samej tylko teraźniejszości i stawia otwarte pytania na bliższą i dalszą przyszłość.