Prawo jako mit Relacja pomiędzy tubylczym prawem zwyczajowym a prawem stanowionym

Tom prezentuje złożone relacje między środowiskiem polskich antytrynitarzy (braci polskich zwanych arianami lub socynianami) a przedstawicielami innych wyznań funkcjonujących w XVI i XVII wieku na terytorium Pierwszej Rzeczypospolitej oraz stanowi próbę usytuowania tego środowiska w kontekście debat i sporów toczonych w Europie w tym okresie.

Zgromadzone w nim studia dotyczą problematyki aksjologicznej obecnej w dyskursie przedstawicieli zboru braci polskich oraz kontaktów z myślą europejską i poświęcone są takim zagadnieniom jak: kształtowanie się i ewolucja doktryny antytrynitarskiej (m.in. w odniesieniu do teologii kalwinistycznej i unitarianizmu siedmiogrodzkiego), hermeneutyka biblijna i teksty filozoficzne, badania filologiczne podejmowane przez socynian, stworzone przez nich sieci kontaktów międzynarodowych i działalność na emigracji.

12-tomowa seria monografii „Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości” przedstawia dziedzictwo kulturowe XV-XVIII wieku jako integralną, lecz oryginalną część kultury europejskiej. Celem badawczym jest rozpoznanie dróg i form obustronnej transmisji wartości estetycznych, politycznych i religijnych oraz ukazanie w szerokim, multilateralnym kontekście porównawczym oryginalnej struktury aksjologicznej kultury polskiej epok dawnych. Teksty kultury są badane w perspektywie wewnętrznej jako zapisy aktów ukierunkowanych na rozumienie wartości, a w perspektywie zewnętrznej jako wypowiedzi włączające się w europejskie dyskusje literacko-estetyczne, polityczne, religijne. W intensywnym dialogu kultura Rzeczypospolitej przejawia nie tylko chłonność na nowe idee, lecz także kreatywność i dynamikę działania na obszarze Europy.

The authors present the complex relations between the Polish antitrinitarians (Polish brothers called Arians or Socinians) and representatives of other denominations functioning in the 16th and 17th centuries in the territory of the First Polish Republic. They attempt to place this community in the context of debates and disputes taking place in Europe then. The texts focus on the axiological issues present in the discourse of the representatives of the Polish Brethren and contacts with the European thought.

W okolicznościowej monografii przedstawiono zarówno historię Zakładu Teorii i Historii Kultury, jak i jego zmieniającą się i krystalizującą w ciągu kolejnych lat strukturę. Autorzy poszczególnych artykułów starali się ukazać dzieje Zakładu w szerokim historyczno-kulturowym, a także naukowym kontekście, uwzględniając stan polskiego kulturoznawstwa oraz jego specyfikę w ramach Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego.

Książka podzielona została na dwie części. Pierwsza poświęcona jest projektom badawczym realizowanym dotychczas przez Zakład oraz profilowi naukowemu jednostki. Część druga zawiera teksty prezentujące projekty dydaktyczne, działalność kół naukowych i współpracę z licznymi instytucjami kultury. Czytelnik znajdzie tutaj refleksje na temat problematyki nauczania kultury polskiej, kształcenia nauczycieli wiedzy o kulturze, a także kształcenia w zakresie dziedzictwa kulturowego na studiach licencjackich. Osobnym zagadnieniem jest charakterystyka stosunkowo niedawno utworzonego przez pracowników Zakładu czasopisma „Laboratorium Kultury”.

Do monografii dołączono aneks, zawierający ważne dla katowickiego kulturoznawstwa dokumenty historyczne oraz wykaz absolwentów.

Publikacja, będąca zbiorem artykułów polskich specjalistów, ma na celu przedstawienie różnych postawy wobec przeobrażeń stroju męskiego w kontekście transformacji kulturowych. Stara się zaprezentować odpowiedzi na tytułowe pytanie: Co (nie)przystoi mężczyźnie w ubiorze? W Polsce jest to unikatowa pozycja z zakresu studiów nad strojem. Bowiem ubiór i – szerzej – zewnętrzny wizerunek mężczyzny, jak również moda męska, przyciąga znacznie mniej uwagi niż zjawiska z dziedziny mody kobiecej. W polskich badaniach jest to tematyka rzadko poruszana, omawiana głównie w ramach badań etnograficznych lub kostiumologicznych. W światowej literaturze również doczekał się zaledwie kilku opracowań. Dlatego „Co (nie)przystoi mężczyźnie. Ubiór męski w kulturze i sztuce” stanowi pożądane i znaczące uzupełnienie luki w tym temacie.

Publikacja wieloautorska „Co nowego w nowych mediach? Transformacje, perspektywy, oczekiwania” to zbiór referatów (niektórych w wersji rozszerzonej, uzupełnionej) wygłoszonych podczas ogólnopolskiej konferencji naukowej, która odbyła się 27 kwietnia 2016 roku w Katowicach. Autorzy artykułów zaprezentowali w tomie zagadnienia związane ze sferą wizualną interfejsów, algorytmami warunkującymi optykę naszego oglądu świata, nowymi zachowaniami komunikacyjnymi, czy wykorzystaniem nowych mediów w edukacji. Praca może być skierowana do wszystkich uczestników nowomedialnej kultury.

Oddajemy do rąk Czytelników interdyscyplinarny tom studiów poświęcony różnym aspektom działalności na rzecz przywrócenia, zachowania i ochrony polskiego i światowego dziedzictwa kulturowego. Powstał jako efekt wielodziedzinowych badań monograficznych prowadzonych - w kraju i za granicą - przez pracowników uniwersytetów, archiwów, bibliotek, muzeów, a także Komendy Głównej Policji oraz Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Problematyka kradzieży, poszukiwania, odnajdywania i zabezpieczania księgozbiorów, kolekcji muzealnych, zbiorów archeologicznych i zasobów archiwalnych, kwestie wniosków rewindykacyjnych, analiza obowiązujących aktów normatywnych, przeciwdziałanie nielegalnemu handlowi obiektami zabytkowymi na rynku antykwarycznym i w Internecie stały się przedmiotem zainteresowania 32 autorów, reprezentujących różne dyscypliny i środowiska naukowe oraz różnorodny warsztat metodologiczny.

Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Cywilizacja łacińska, a wraz z nią chrześcijaństwo dotarło do Dźwierzut i okolicznych miejscowości w XIV stuleciu z przybyciem Zakonu Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego. W swych dziejach mieszkańcy posługiwali się trzema nazwami miejscowości. Pierwsza to pruska – Swersutten, druga, funkcjonująca najdłużej – Mensguth, i trzecia od 1945 r. – Dźwierzuty. Pierwszą niewielką świątynię wybudowano jeszcze przed lokacją miejscowości w 1438 r. Przed sekularyzacją zakonu krzyżackiego w parafii posługiwali duchowni Kościoła rzymskokatolickiego. Od roku 1525 przez długie lata mieszkańcom Dźwierzut Słowo Boże głosił Kościół ewangelicki. Kościół katolicki ponownie mógł wrócić ze Słowem Bożym do swych nielicznych wiernych dopiero w połowie dziewiętnastego stulecia. Pierwszym stałym duszpasterzem w Dźwierzutach był ks. Michał Klement, posługujący od 1871 r., a pierwszym proboszczem – ks. Andrzej Huhmann. Nowo wybudowaną świątynię konsekrował ks. bp Filip Krementz w 1884 r. W czasie II wojny światowej świątynia nie została zniszczona. Pierwszym proboszczem po zakończeniu działań wojennych był ks. Jan Wilusz. Po roku 1945 nastąpiły olbrzymie zmiany społeczne, polityczne i konfesyjne. Ludność napływowa to przede wszystkim Polacy i katolicy, którzy od tej pory w parafii stanowili ogromną większość. Najdłużej duszpasterzującym w parafii Dźwierzuty proboszczem, bo aż 35 lat, był ks. Henryk Ostrowski. Od 2007 r. proboszczem jest ks. Jarosław Wiszowaty.