Przekład jako aneksja kulturowa dzieła

Wygląda na to, że polska inteligencja, czyli warstwa ludzi wykształconych, żyjących z pracy umysłowej, zbankrutowała. Niekoniecznie finansowo, ale na pewno ideowo. Pod koniec wieku XX zboczyła gdzieś na manowce i powoli przestała się liczyć jako wiodąca grupa społeczna, z której wyłaniają się elity. Autor tej książki zastanawia się nad przyczynami tego zjawiska i ubolewa nad nim, ponieważ „jakiekolwiek odbudowanie Polski, przeprowadzenie ważnych reform zawsze będzie kulało, jeśli nie odbudujemy warstwy naszej inteligencji”. Daje przykłady, dokąd zabrnęli np. naukowcy: otóż wspierają oni w olbrzymiej większości neomarksistowskie teorie. Oderwali się od życia społecznego. Najradykalniejsze ugrupowania lewicowe uzyskują u nich dziewięciokrotnie wyższe notowania niż wśród „zwykłych” wyborców. Poparcie dla obozu patriotycznego jest wśród pracowników nauki czterokrotnie niższe niż wśród pozostałych obywateli.
Autor domaga się radykalnej zmiany szkolnictwa wyższego. „Jak najprędzej trzeba przywrócić mu funkcję reprodukcyjną młodej polskiej inteligencji – pisze wybitny pedagog i publicysta zarazem, prof. Aleksander Nalaskowski. – Ale inteligencji rzeczywistej, a nie rzekomej. Inteligencji nie spowitej doktryną czy ideologią, ale rzetelnym rozpoznaniem własnych korzeni. Tylko bowiem będąc wiernym własnej życiodajnej tradycji, możemy stać się tolerancyjni i życzliwi dla innych kultur”.
Książka obfituje w błyskotliwe refleksje na tematy gorąco dyskutowane w naszym społeczeństwie. Opisuje i wyjaśnia kryzys cywilizacyjny, jaki dotknął świat. Przekaz wzbogacają liczne ilustracje.

Po świetnie przyjętej serii „Bestiariusza słowiańskiego” jeden z jej autorów, Witold Vargas, przygotował kontynuację tego tytułu, tym razem całkowicie poświęconą zwierzętom. To one towarzyszyły człowiekowi od początku cywilizacji, żyjąc tuż obok i stanowiąc dla niego źródło przetrwania w postaci pożywienia i odzienia. Ich pradawne opisy zawierają mnóstwo nadprzyrodzonych, wręcz magicznych cech, dzięki czemu opisywane istoty stają się częścią pasjonującego świata fantastycznego. Autor po przestudiowaniu niezliczonej ilości opracowań etnograficznych, starych kronik, dokumentów, baśni, legend i podań starał się każdemu miłośnikowi słowiańskiej fantastyki ów świat znacząco przybliżyć.

W pracy Autorka skupia się na aspektach semiotycznych właściwych niewerbalnym znakom obecnym w komunikacji językowej. Sprawnie przy tym operuje polskim i włoskim materiałem wydobytym nie tylko ze słowników i innych publikacji tematycznie pokrewnych, lecz częściowo także autentycznym, pozyskanym z samodzielnie zaobserwowanych rzeczywistych aktów komunikacyjnych. Eksponowanym sposobem przybliżania zagadnienia jest analiza wariantywności obszarowej i społecznej (związanej z rejestrem języka) konwencjonalnych zachowań cielesnych, które towarzyszą wypowiedziom werbalnym, bądź zastępują je.

Książka Czas żupanów, czas czechmanów to efekt ponad 30-letnich prac autorki związanych m.in. z poznawaniem zagadnień kultury funeralnej czasów nowożytnych – badań archeologicznych prowadzonych w kościołach na terenie Polski, analiz materiału zabytkowego i jego konserwacji oraz rekonstrukcji. Konfrontacja źródeł archeologicznych, pozyskanych przede wszystkim z krypt i grobów pod posadzką kościołów, z dostępną ikonografią oraz wcześniejszą literaturą pozwoliła na szczegółowy opis nieznanych dotychczas detali odzieży męskiej z terenów Rzeczypospolitej, a także weryfikację ich datowania. W wyniku żmudnych prac konserwatorskich i rekonstrukcyjnych wyodrębniono nowe, unikatowe elementy stroju – czechmany, zwane też żupanami. Bogato ilustrowana publikacja znacząco poszerza dotychczasową wiedzę o męskim ubiorze szlacheckim okresu sarmatyzmu, określanym jako tzw. strój polski.

"(...) Całość tworzy niezwykle interesujące zaproszenie do debaty nad jakością współczesności, racjonalnością realizowanych projektów społecznych oraz miejscem człowieka w świecie, w którym zbyt często Rozum i Wolność odstawia się do kąta. Jest to zbiór esejów dla każdego próbującego poznać społeczno-kulturowe uwarunkowania dzisiejszej polskiej i europejskiej rzeczywistości. W szczególności zaś dla adeptów szeroko rozumianej humanistyki – osób zainteresowanych filozofią, socjologią, politologią czy kulturoznawstwem." (Piotr Żuk)

W latach 60. i 70. XX wieku odbywało się w Elblągu Biennale Form Przestrzennych. Było ono wówczas największą w kraju cykliczną artystyczną imprezą plenerową. Brały w nim udział takie sławy jak Magdalena Abakanowicz, Edward Krasiński czy Henryk Stażewski. Biennale było wynikiem współpracy Galerii EL i Zakładów Mechanicznych Zamech. Zaproszeni przez galerię artyści przyjeżdżali na kilkumiesięczne pobyty twórcze, by z pomocą fachowców z Zamechu tworzyć ogromne metalowe rzeźby zwane Formami przestrzennymi. Większość z nich można oglądać w przestrzeni Elbląga. Karolina Breguła