Przekłady Dramatów. Część 3

„Świetnie operuje dostojną herbertowską frazą.”

Lampa i Iskra Boża

„Odpowiedzialność za powierzone papierowi (czy dziś ekranowi komputera) słowo cechuje Dawida Junga.”

Odra

„Dawid Jung […] nie waha się igrać z autorytetami.[...] Autor odnosi się do klasycznych tekstów i zjawisk światowej kultury, by przedstawić je w zupełnie innych niż do tej pory kontekstach i perspektywach. Często zabieg ten polega na przeniesieniu tradycyjnych motywów do świata współczesnej popkultury. […] Jego utwory stają się forum rywalizacji starego z nowym, tradycji ze współczesnością, a fundamenty współczesnej kultury zyskują nowy wymiar w zderzeniu z banalnością dnia dzisiejszego.”

Gazeta Wyborcza

Adam Leszkiewicz po czteroletniej przerwie wraca z drugim tomem poetyckim.

Apokalipsa psa to postkonserwatywna gra o najwyższą stawkę, w ramach której krzyżuje się formy, źródła i rymy odległe od siebie tylko pozornie. Rzeczywistość pokolenia trzydziestolatków w pierwszych dekadach nowego milenium da się opowiedzieć tylko w ostateczności, do której, za sprawą wyrachowanych poczynań nadwrażliwego podmiotu, jesteśmy ustawicznie doprowadzani. Z natłoku bodźców i tekstów wyłaniają się tym sposobem i kojarzą w pary te, które zawsze były sobie bliskie, ale dotąd o tym nie wiedziały.

Na domówce z okazji końca świata spotykają się król Lear i Szekspir, księżniczka Leia i bohaterowie Disneya. Skonfundowani, zaczynają dziwnie rymować, ale po chwili wiedzą już, że to Leszkiewicz opowiada ich na nowo: po to, by - udostępniając - zachować i abyśmy się wspólnie bawili, patrząc na płonące desery i katedry.
"Leszkiewicz tylko z pozoru nie stawia przed czytelnikiem doniosłych problemów, jest tak lekki, smaczny, łatwostrawny, lecz jego wiersze są jak karma dla kota, w którą wmieszano antybiotyk albo truciznę - czytając go, czuję się takim kotem, który to je, połyka, a potem spotyka go coś całkiem innego, niż się spodziewał..." - Adam Wiedemann.

Wiersze Marleny Niemiec są dotkliwe, oblepiające, haptyczne, ranliwe i omszałe, a jednocześnie dynamiczne aż do bezdechu. Bezustannie gdzieś biegną, przed czymś uciekają lub za czymś gonią, bezwstydnie wystawiają się na pastwę, a po chwili wyrywają się panicznym zrywem ze szlufek i sprzączek. Z neomaterialistyczną werwą grają na wszystkich zmysłach: zapadają się w mokre podłoże i w stratygraficzne szczeliny, brodzą w podejrzanej materii, ale nigdy nie bredzą, bo niesamowity jest u tej autorki balans między organicznością a precyzją słowa. Stawką poetki staje się też człowiek – mierzący się ze zwichniętą czasoprzestrzenią i płynnymi perspektywami podmiotowymi, zamieniający się w zombie, rozpadający się – w duchu Deleuze’a i Braidotti – w sforę, w tkankę, w pyłek, w nic.

Wiersze napisane przez Dankę są w zasadzie komentarzem do jej kawałeczka Wszechświata. Forma tego komentarza jest czysta i bezpretensjonalna. Danusia pisze o rodzinie, o przyjaciołach – o tych, których kochała. Niby proste, żeby nie powiedzieć: ot, codzienność. I tu niespodzianka.
Z jej wierszy przebija radość, że ta codzienność staje się świętem, że każda chwila jest wyjątkowa. A zatem jest bezcenna. To wszystko, co Danusia pisze, staje się więc czułym podziękowaniem. Może za to, że Wszechświat jest własnością każdego z nas. I że dla każdego jest inny.
Stanisław Tym
Danka Dejter-Przybylik (1949-2015) – warszawianka, Sadybianka, bibliotekarka i bibliofilka, popularyzatorka czytelnictwa wśród dzieci. Mama dwóch córek i babcia trojga wnuków z czułością przyglądała się relacjom łączącym pokolenia.
Wizyta w przedszkolu, urodziny, przypadkowo podsłuchana rozmowa, czułe spojrzenie – to wszystko sprawiało, że w jej głowie układały się kolejne wersy, zapisywane pospiesznie na kartkach i karteczkach. Swoje wierszyki dedykowała nie tylko członkom rodziny i przyjaciołom. Są one na tyle uniwersalne, że chętnie sięgają po nie zarówno nauczycielki poszukujące wierszy na Dzień Babci czy Dziadka, jak i dzieci, także te dorosłe, chcące przenieść się w szczęśliwy czas dzieciństwa.

Nie są to bynajmniej wiersze sentymentalne. Przepływające przez pamięć wspomnienia nasycają się zachwytem i rozpaczą, nabierając duchowego sensu. Jak chociażby ta zapamiętana podróż dziecka w zatłoczonym wagonie, ciągniętym przez sypiącymi iskrami parowóz, która stała się symbolem boskiego nieomal olśnienia, wstąpienia w krąg narodzin i śmierci. Fascynująca lektura.

Ungaretti celebrowany za życia (aż do uzyskania katedry uniwersyteckiej w Rzymie „za wybitne zasługi”) i wszedł do historii post mortem jako jeden z największych reprezentantów poezji okresu międzywojennego we Włoszech. Jego los był podobny do losu wszystkich wielkich poetów w historii: szufladkowanie, klasyfikujące definicje zamykające go w duszących i ciasnych słowach hermetyzmu, poezji postfuturystycznej czy nowej eksperymentalnej formuły „wierszyków” o piorunującej bezpośredniości. Czytając uważnie wersy poety – zwłaszcza zamieszczone w tym tomiku, w znakomitym przekładzie Jarosława Mikołajewskiego – odnosimy wrażenie spotkania z „mistrzem” poezji, klasykiem literatury w całej jej wielkości i złożoności, które to określenie niesie: od tematyki poprzez język, metrykę, rytm po rym. Jarosław Mikołajewski – poeta, pisarz i wybitny tłumacz z języka włoskiego; jest także autorem książek dla dzieci, eseistą i publicystą. W latach 2006–2012 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Kultury Polskiej w Rzymie. Jest laureatem wielu nagród literackich i artystycznych m.in. Nagrody Kazimiery Iłłakowiczówny i dwukrotnie Nagrody Literackiej m. st. Warszawy. W jego dorobku translatorskim są przekłady utworów Dantego, Petrarki, Michała Anioła, Leopardiego, Aldy Merini, Sandro Penny czy Cesare Pavese. Z klasyki literatury dziecięcej przetłumaczył na język polski m.in. Pinokia. Otrzymał włoskie odznaczenia i nagrody m.in. Premio Nazionale per la Traduzione.