Reports on Mathematical Physics 90/1

Oddawana obecnie do rąk Czytelnika publikacja zawiera 34 artykuły naukowe, których autorzy są specjalistami z zakresu szeroko pojętych badań nad historią wojskowości nowożytnej i reprezentują czołowe ośrodki naukowe zarówno polskie (Warszawa, Kraków, Opole, Wrocław, Toruń, Częstochowa, Lublin, Olsztyn, Białystok, Katowice), jak i zagraniczne: Ukrainy, Litwy, Białorusi. Wydany tom studiów autorzy dedykują prof. dr hab. Mirosławowi Nagielskiemu - wybitnemu znawcy wojskowości staropolskiej, który w 2017 roku obchodzi sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin oraz czterdziestolecie pracy naukowej. Spis treści Od Redakcji Zamiast wstępu: Jerzy Maroń, Warszawska szkoła wojskowości wczesnonowożytnej na przełomie XX i XXI wieku. Rewitalizacja szkoły Herbsta-Wolinskiego TABULA GRATULATORIA Bibliografia prac prof. Mirosława Nagielskiego, ARTYKUŁY Marek Plewczyński, Szlachta warszawska w wojsku polskim XV-XVI wieku Gediminas Lesmaitis, Zaciężni rotmistrzowie w popisach pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego z lat 1565 i 1567) Andrzej Zakrzewski, Chorążowie nie tylko w parlamentaryzmie litewskim Jerzy Urwanowicz, Senatorski okres w biografii Stanisława Żółkiewskiego (1520-1588) kłopoty przodków przełomu XVI i XVII wieku związane ze statusem urzędu hetmana wielkiego koronnego Jan Dzięgielewski, Niezbyt zrozumiałe dla badaczy kłopoty przodków przełomu XVI i XVII wieku związane ze statusem urzędu hetmana wielkiego koronnego Urszula Augustyniak, Patriotyzm żołnierski - miedzy miłością ojczyzny a oczekiwaniem słusznej nagrody Andrzej Rachuba, Czy każdy Radziwiłł musiał być hetmanem? Przemysław Gawron, Organizacja i status prawny armii polsko-litewskiej w Inflantach w latach 1602-1611 Tomasz Kempa, W drodze pod Smoleńsk. Działania Zygmunta III z poparciem dla Kościoła unickiego w Wilnie w lipcu-sierpniu 1609 roku Konrad Bobiatyński, Kariera Mikołaja Bobiatyńskiego jako przyczynek do badania mechanizmów awansu społecznego oficerów armii koronnej w pierwszej połowie XVII wieku Вікмор Брехуненко, Спільні морські походи українських та донських козаків: від хаотичних акцій до військових стратегій Війська Запорозького (перша половина XVII ст.) Dariusz Kupisz, Zanim nadeszła odsiecz... Działania wojsk Krzysztofa Radziwiłła przeciw armii moskiewskiej pod Smoleńskiem od stycznia do sierpnia 1633 roku Dariusz Milewski, Mołdawia wobec zatargu polsko-tureckiego w latach 1633-1634 Ryszard Skowron, W służbie Filipa IV. Finansowanie i zaciągi żołnierzy z Rzeczypospolitej przez Hiszpanię w latach 1635-1636 Andrzej Korytko, Hetmani koronni na sejmach za Władysława IV Wazy Teresa Chynczewska-Hennel, Alberto Vimina o siłach wojskowych w początkach powstania Chmielnickiego Jarosław Stolicki, Działania szlachty województwa wołyńskiego w czasie najazdu Rakoczego na Rzeczpospolitą Hienadź Sahanowicz, Zycie codzienne na Białorusi w warunkach wojny według skarg poddanych radziwiłłowskich z lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XVII wieku Piotr Kroll, Działania wojenne na Zadnieprzu w latach 1661-1662 i dwie nieudane próby opanowania Perejasławia przez Jerzego Chmielnickiego Krzysztof Kossarzecki, "Przez straszne rzeki i przeprawy, lasy gęste...". Odwrót armii litewskiej w marcu 1664 roku spod Nowogrodu Siewierskiego do Krzyczewa Leszek A. Wierzbicki, Szlachta powiatu horodelskiego w szeregach pospolitego ruszenia województwa bełskiego w drugiej połowie XVII wieku Zbigniew Hundert, Działalność wojskowa i polityczna Hieronima Augustyna Lubomirskiego w latach 1669-1673 - glosa do biografii Andrzej Adam Majewski, Chorągiew husarska marszałka wielkiego litewskiego Aleksandra Halarego Połubinskiego w latach 1670-1675 Andrzej Gliwa, Strategie przetrwania ludności ziem południowo-wschodnich Rzeczypospolitej podczas najazdów tatarskich w XVII wieku Bogusław Dybaś, Gdzie modlił się Jan Sobieski przed bitwą pod Wiedniem? Marek Wagner, Kampania kamieniecka 1687 roku Karol Łopatecki, Ustny testament żołnierski w Koronie i Wielkim Księstwie Litewskim Tadeusz Srogosz, Meandry relacji między dowódcami i politykami. Franciszek Ksawery Branicki i Józef Gabriel Stempkowski Tomasz Ciesielski, Polskie oddziały wojskowe na służbie rosyjskiej w latach 1793-1734. Przyczynki źródłowe MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE Ewa Dubas-Urwanowicz, Przejecie władzy w Turcji przez Murata III po śmierci Selima II, w świetle listu Andrzeja Taranowskiego do Piotra Zborowskiego wojewody krakowskiego Sławomir Augusiewicz, Dwa diariusze kampanii elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma w Polsce latem 1656 roku Dariusz Kołodziejczyk, Turecki spis jeńców z ziem Rzeczypospolitej, wziętych do niewoli podczas kampanii Sziszman Ibrahima paszy w 1675 roku Jan Jerzy Sowa, "Dysponuję krwawą pracę moję". Testamenty oficerów wojska koronnego z ksiąg grodzkich lwowskich z lat 80. XVII wieku

Polityka Jahwe Nowożytna kosmologia zniszczyła nie tylko dotychczasowy układ hierarchiczny, lecz w ogóle możliwość jakiejkolwiek hierarchii wraz z różnicą między tym, co przyrodzone, a tym, co nadprzyrodzone. Etyka oraz jej młodsza i brzydsza siostra, poprawność polityczna, łopocą zawieszone na kołku momentu dziejowego; stanowią zdesakralizowaną postać religii, są tymczasowe i w znakomitym stopniu odwoływalne. „Czym jest prawo, jeśli zakładamy, że naszym losem jest ateizm?” – zastanawia się Taubes w liście do Arnima Mohlera. Otóż etyka i prawo, jak również cała sfera szeroko pojętej współczesnej polityczności, mogą mieć, i w istocie mają, tyle wspólnego z religią, że są jej zdegenerowanymi, późnymi formami. Zdane na własne siły, nie wierzą w „duchy” i „cuda”, padając ofiarą sytuacji nadzwyczajnych, myśli „nie do pomyślenia”, których sensu nie potrafią ani rozjaśnić, ani zinterpretować. Rewolucja kopernikańska wywołała w świecie jeszcze jeden, „zbawienny” efekt. Strącony z niebios „Pan Bóg” znalazł się ponownie między ludźmi, tyle że nikt tego nie spostrzegł. Dziś „Jego” obecność wyczuwa się – jak mawiał na początku ubiegłego stulecia Oskar Goldberg – po „skutkach transcendentalno-dynamicznych wyładowań”, czemu przydajemy w „Kronosie” nieco bardziej precyzyjne miano „polityki Jahwe”, lub, idąc za Schmittem, myślimy o nowym, stopniowo wyłaniającym się „trzecim” nomos Ziemi. Nie wiemy, kim „On” jest ani gdzie się mieści; nie jesteśmy pewni kursu, jaki obrał. W XX wieku doświadczaliśmy obecności takiego „Boga” w spazmatycznych konwulsjach świata, także w „Jego” kolejnych, coraz mniej udanych wcieleniach i manifestacjach. Szoa, wojny światowe, globalne odczłowieczenie, Tutsi-Hutu to obłąkany tan świętego Wita, w jaki puścił się „Jahwe”. Nie wystarczy socjologia ani politologia, by to zrozumieć – trzeba sięgać głębiej, po teologię.

PREZENTACJE Ernst H. Kantorowicz, Jak funkcjonowały przedhitlerowskie uniwersytety niemieckie Ernst H. Kantorowicz, Wolność akademicka jako kwestia fundamentalna Jacob Taubes, Rewolucja i transcendencja. Epitafium dla filozofa Herberta Marcusego Piotr Nowak, Na lewo marsz! Maj ’68 w korespondencji Herberta Marcusego i Theodora W. Adorna Leszek Kołakowski, O uchodźstwie, filozofii i balansowaniu na skraju otchłani Zbigniew Osiński, Dyskusje o polskiej Akademii w odbiorze sceptycznego, cyfrowego humanisty i dydaktyka Filip Mazurkiewicz, Historia literatury jako outsourcing Jan Cieśliński, O konsekwencjach systemu finansowania polskiego szkolnictwa wyższego ESEJE Quentin Meillassoux, Historia i wydarzenie w myśli Alaina Badiou Adrian Johnston, Widmo spójności – Kantowskie kłopoty Paul M. Livingston, Badiou i konsekwencje formalizmu Alain Beaulieu, Deleuze i Badiou o bycie i wydarzeniu Daniel Bensaïd, Alain Badiou i cud wydarzenia Piotr Skalski, Bartosz Wójcik, Kryptologia Meillassoux ARCHIWUM FILOZOFII POLSKIEJ Paweł Dybel, Romana Markuszewicza rewizja teorii Freuda Roman Markuszewicz, Infantylizm popędu samozachowawczego Roman Markuszewicz, Konfl ikt popędowy ANTYKWARIAT Piotr Nowak, Uniwersytet z o.o. Dwadzieścia lat od wydania University in Ruins Billa Readingsa RECENZJE I POLEMIKI Paulina Sosnowska, Zmagania z językiem. Nowy Heidegger Rymkiewicza Patryk Fornalak, Heidegger jako nauczyciel języka polskiego – lekcja hermeneutycznego katastrofizmu Marcin Dolecki, Banalność Absolutu. Refleksje nad esejem Quentina Meillassoux Po skończoności Karolina Rychter, Szczęście bez żadnych przykrych niespodzianek. Dylematy moralne w Złotej czarze Henry’ego Jamesa Dominika Oramus, Ambasadorowie