Rozmowy o glottodydaktyce

Repetytorium z biologii składa się z dwóch części: powtórzeniowej i sprawdzającej (ze sprawdzianem). Znakomicie może zastąpić wszystkie cztery podręczniki (z klas V–VIII), gdyż obejmuje wszystkie ważne tematy z biologii uwzględnione w podstawie programowej. Jeden temat jest przedstawiony na dwóch jednocześnie widocznych stronach (tzw. rozkładówce). Zawiera potrzebne informacje i podsumowanie a na końcu pytanie. Jest ilustrowany poglądowymi grafami, schematami, rysunkami i fotografiami, które są starannie dobrane i wykonane. Tłumaczenie skomplikowanych zagadnień dotyczących m.in. zjawisk i procesów fizjologicznych, bioróżnorodności, budowy organizmów czy podstaw genetyki jest dzięki temu dużo łatwiejsze. Odpowiedzi do pytań zapisano „do góry nogami”. Ma to skłonić do samodzielnych odpowiedzi i dać możliwość sprawdzenia poprawności rozumowania i opanowania materiału omówionego w ramach konkretnego tematu. Na końcu repetytorium jest sprawdzian (wraz z omówieniem i rozwiązaniami) wykonany na podstawie wzorcowych testów Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Podpowie kandydatowi do szkoły średniej czy dobrze opanował materiał z przedmiotu na poziomie szkoły podstawowej. To znakomita pomoc, którą uczniowie mogą wykorzystywać samodzielnie, a także z udziałem dorosłych

Wiele tekstów, z którymi spotykamy się na co dzień - od aktów prawnych po ulotki informacyjne i instrukcje obsługi urządzeń - jest formułowanych tak, że często mamy poważne kłopoty z ich zrozumieniem. A przecież wystarczyłoby czasem skrócić zdania, uprościć słownictwo czy zastąpić trudne konstrukcje prostszymi, by tekst stał się zrozumiały dla większości odbiorców.
Niniejsza książka dotyczy tego, jak powstawał i jak funkcjonuje Jasnopis - narzędzie informatyczne, które potrafi zmierzyć zrozumiałość tekstu, wskazać jego trudniejsze fragmenty i zaproponować poprawki. Aplikacja ma zastosowanie praktyczne, służy do sprawdzania stopnia trudności różnych tekstów polskich (z wyjątkiem tekstów artystycznych). Adresatami programu i książki są zatem przede wszystkim autorzy i wydawcy tekstów użytkowych, które pojawiają się w przestrzeni publicznej, tzn. pism urzędowych, przepisów, regulaminów, instrukcji, opisów działania środków farmakologicznych (przeznaczonych dla pacjentów), podręczników, gazet i czasopism (w nich szczególnie tekstów informacyjnych).
Jasnopis powstał pod kierownictwem prof. dr hab. Włodzimierza Gruszczyńskiego, językoznawcy i filologa z Uniwersytetu SWPS. W skład zespołu projektowego wchodzą badacze z dziedzin lingwistyki, psycholingwistyki i informatyki. Aplikacja jest dostępna online na stronie jasnopis.pl

Repetytorium zawiera omówienie lektur, które powinien znać uczeń kończący szkołę podstawową. Są to pozycje obowiązkowe w klasach IV–VIII i każda z nich może być przywołana na egzaminie ósmoklasisty. Na omówienie składają się ważne informacje o autorach, epoce, w której tworzony był utwór, gatunku i stylu literackim, który reprezentuje, a ponadto przypomnienie treści z uwzględnieniem wątków, bohaterów, motywów. Czasami pojawia się też plan wydarzeń, a czasami anegdoty i jakieś dodatkowe wiadomości uzupełniające. To opracowanie pomoże w przypomnieniu przesłania utworu i jego wymowy. Na stronach z oznaczeniami literowymi przy numerze tematów zamieściliśmy całe utwory poetyckie. Dołączyliśmy do nich przypisy z wyjaśnieniami archaicznych słów i zwrotów, wyrażeń o charakterze branżowym czy specjalistycznym, neologizmów, odniesień do mitologii, życiorysów postaci, faktów z historii, geografii – słowem warto je czytać. Repetytorium podzieliliśmy na 54 tematy. Najważniejsze informacje wyróżniliśmy graficznie, co ułatwia zapamiętanie. By wielokrotnie nie powtarzać tych samych informacji, stosujemy odnośniki oznaczone symbolem oka i różową liczbą. W ten sposób informujemy, pod którym numerem znajduje się szersze omówienie danego zagadnienia. Każdy temat jest zakończony zadaniem lub kilkoma zadaniami. Chociaż podajemy do nich odpowiedzi – celowo „do góry nogami”, to zachęcamy najpierw do podjęcia próby samodzielnej odpowiedzi.

Na tom składa się16 artykułów z zakresu słowotwórstwa i semantyki leksykalnej, wybranych z ponadczterdziestoletniego dorobku Autorki. Dotyczą problemów teoretycznych, klasyfikacji, sposobów opisu w ramach przyjętej metodologii, a także przedstawiają analizy omawianych zagadnień na bogatym materiale leksykograficzno-korpusowym. Książka adresowana do wszystkich zainteresowanych współczesną polszczyzną oraz specjalistów, zwłaszcza polonistów i slawistów.

******

Language at work – working on a language. Studies in semantics and word formation

The book comprises 16 articles concerning word formation and lexical semantics, representative of the Author’s forty-year work. The articles tackle theoretical issues, classifications, methods of description within the adopted framework, they also provide analyses of selected problems, illustrated with ample data excerpted from dictionaries and corpora. The book holds particular interest to anyone concerned with the contemporary Polish language, as well as to specialists in Polish philology or Slavic studies.

Fragment:
Rozumowaniom i wywodom w sprawach litewskich brak ścisłości, gdyż brak ścisłego słownictwa. Mówimy inaczej, niż myślimy; myślimy rozmaicie, mówiąc jednakowo – nie stać nas na wyrażenie odcieni. Słuchacz lub czytelnik domaga się częstokroć (cudzoziemiec niemal zawsze) czegoś innego, niż ma na myśli autor lub mówca.
Zawikłania te i niedokładności, a często grube nieporozumienia pochodzą stąd, że używamy (a raczej nadużywamy) wyrazów: Litwa, Litwin, litewski – w przeróżnych znaczeniach; nieraz we wręcz sprzecznych.

"Łuk i kołczan" to drobiazg, błyskotka, polsko-łaciński tomik epigramatów miłosnych z okresu od XV do XVII w. Ich autorami są wybitni poeci renesansu i baroku: Michele Marullo Tarcaniota, włoski kondotier greckiego pochodzenia, neapolitańczyk Jacopo Sannazaro, Jan Kochanowski, poeta polski, ale wykształcony w Italii, wreszcie Walijczyk John Owen. Wszystkich drasnęła strzała Amora, której grot został unurzany nie tyle w miodzie i żółci, ile raczej w poezji antycznej. Źródło owych epigramatów znajdziemy w wierszach Anakreonta, eklogach Wergiliusza, erotykach Katullusa, pieśniach Horacego. Nie ujmuje to jednak wdzięku utworom Marulla i pozostałych autorów. Piosenka jest ta sama, ale śpiewana wciąż na nowo – przecież każda miłosna historia ma własny początek i koniec.

"Minuscula Humaniora" to jedyna na polskim rynku wydawniczym dwujęzyczna seria, w której publikowane są niewielkie objętościowo, ale ważne dla historii kultury epok dawnych teksty łacińskiej literatury humanistycznej – pierwsze tłumaczenia i opracowania nieznanych bądź mało znanych polskiemu czytelnikowi tekstów humanistycznych. Oprócz profilu (szerszego niż „Biblioteka Renesansowa” – obejmująca teksty jedynie z obszaru Włoch) serię wyróżnia staranna szata graficzna.

******

A Bow and A Quiver. Latin Love Epigrams (15th-18th Century)

The book contains a selection of Latin love epigrams from the 15th to the 18th century, written by Michele Marullo, Jacopo Sannazaro, Jan Kochanowski and John Owen. The preface to this bilingual, Latin-Polish edition, contains profiles of these outstanding Renaissance and Baroque poets, as well as Greek and Latin sources of their works.