Rynki finansowe a gospodarka realna

Książka mieści się w centralnym obszarze światowej ekonometrii finansowej. Jej wyjątkowość polega na tym, że prezentuje modele teoretyczne i wyniki empiryczne związane z wykorzystaniem w ocenie i prognozowaniu zmienności informacji na temat cen maksymalnychi minimalnych, a dokładnie mówiąc, różnicy między nimi, czyli zakresu ceny.
Oznacza to, że wykorzystywana jest informacja na temat przebiegu cen w ciągu całego dnia, a jednocześnie zbiór potrzebnych danych nie jest tak duży, jak w przypadku stosowania danych śróddziennych i – co najważniejsze – jest łatwo dostępny nawet dla indywidualnego inwestora.
prof. dr hab. Małgorzata Doman (z recenzji)

Autor dokonał drobiazgowej prezentacji dotychczasowych koncepcji teoretycznych oraz zaproponował (we współautorstwie) własne modele, które poddał weryfikacji, wykazując ich przewagę nad klasycznymi rozwiązaniami. Przedstawione wyniki analiz empirycznych stanowią ważny wkład w rozwój badań nad możliwościami wykorzystania – poszerzonych w stosunku do typowych podejść – powszechnie dostępnych zbiorów danych w obszarze modelowania i prognozowania finansowych szeregów czasowych.
dr hab. Krzysztof Piontek, prof. UE we Wrocławiu (z recenzji)

Publikacja jest pierwszą monografią w literaturze światowej poświęconą modelom zmienności zakresu cen. Jest przeznaczona dla pracowników akademickich, doktorantów oraz studentów zainteresowanych zastosowaniami metod ilościowych w finansach, a także dla praktyków rynku finansowego oraz inwestorów poszukujących bardziej wyrafinowanych narzędzi służących zarządzaniu ryzykiem i podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

Istotny wzrost długości życia i spadek dzietności spowodowały odwrócenie piramidy demograficznej w wielu krajach, w tym również w Polsce. Systemy emerytalne nie są zatem w stanie zagwarantować odpowiedniego poziomu życia w okresie po zakończeniu aktywności zawodowej. Emerytury będą w przyszłości coraz niższe, a utrzymanie poziomu konsumpcji będzie wymagać coraz więcej dodatkowych środków. Konieczne jest więc indywidualne gromadzenie oszczędności na starość. Uświadomienie tego faktu w środowiskach wszystkich interesariuszy ma zasadnicze znaczenie dla bezpiecznej przyszłości starzejącego się społeczeństwa. Około 80% Polaków nie odkłada żadnych środków z przeznaczeniem na uzupełnienie emerytur, zaś dążenia państwa do zmiany tego stanu są daleko niewystarczające.
Kluczową rolę w indywidualnym oszczędzaniu długookresowym odgrywają instytucje zbiorowego inwestowania – fundusze inwestycyjne i emerytalne. Naturalne jest pytanie o wydajność zarządzania nimi i o ich efektywność inwestycyjną. Badaniami objęto otwarte fundusze emerytalne i szereg inwestycyjnych, implementujących zróżnicowane kompozycje portfeli, w ich działalności w latach 2009–2015. Postawiono pytania, czy zmiany zasad funkcjonowania otwartych funduszy emerytalnych miały wpływ na rynek funduszy inwestycyjnych w Polsce i czy deklarowane przez TFI polityki funduszy znajdują odzwierciedlenie w ich wynikach inwestycyjnych. Przeanalizowano także, czy otwarte fundusze emerytalne były dobrze zarządzane. Porównano efektywność inwestycyjną OFE i funduszy prowadzących podobną politykę lokaty kapitału i zarządzanych przez te same Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych i Emerytalnych. Ukazano również, jaka kompozycja portfeli instytucji zbiorowego inwestowania gwarantowała bezpieczeństwo oszczędności długookresowych.
Rozdział pierwszy stanowi wprowadzenie do ogólnych zagadnień omawianych w publikacji. W pozostałych trzech zamieszczono raporty z analiz empirycznych. Każdy zawiera prezentację metod wykorzystanych w badaniach. Istotną częścią książki są aneksy z wynikami obliczeń, będące podstawą analiz raportowanych w rozdziałach.
Monografia powstała m.in. w wyniku realizacji badań finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki w ramach projektu NCN 2013/09/B/HS4/00493 pt. „Analiza rynku otwartych funduszy emerytalnych na tle rynku otwartych funduszy inwestycyjnych funkcjonujących w Polsce”.

Kiedy warto podejmować ryzyko? Jaki jest związek między finansami a psychologią? Książka wpisuje się w nurt finansów behawioralnych, dział wiedzy stanowiący psychologiczne podejście do rynku papierów wartościowych. Skierowana jest zarówno do osób zajmujących się teorią rynku, jak i do praktyków. Pozwala na zrozumienie psychologicznych uwarunkowań inwestowania.

Ponadto w książce:

· przedstawiono proces podejmowania decyzji inwestycyjnych w oparciu o teorię perspektywy Daniela Kahnemana i Amosa Tversky'ego

· zaprezentowano długą listę mechanizmów psychologicznych w sferze poznawczej, motywacyjnej i emocjonalnej inwestora

· omówiono problematykę dyskontowania odroczonych wypłat.

Ostatni kryzys finansowy doprowadził do szeregu zmian regulacyjnych i przewartościowań w systemie finansowym. Większa restrykcyjność banków w finansowaniu przedsiębiorstw skłania te podmioty w coraz większym stopniu do pozyskiwania środków ze źródeł pozabankowych. W kolejnych rozdziałach książki przedstawiono nowe zjawiska i rozwiązania pojawiające się w pokryzysowej gospodarce powracającej na ścieżkę szybkiego rozwoju. Wskazano możliwości i sposoby zaspokajania potrzeb finansowych przedsiębiorstw za pośrednictwem różnych segmentów rynku kapitałowego, w tym międzynarodowego, sekurytyzacji oraz podejmowania optymalizacji podatkowej w odniesieniu do inwestycji kapitałowych. Przedstawiono problem oceny wiarygodności finansowej przedsiębiorstw i rozwiązań informacyjno-kontrolnych wdrażanych w tych podmiotach. W pracy przedstawiono także aktualne kwestie związane z rozwojem firm rodzinnych oraz instytucji otoczenia biznesu.

Książka przeznaczona jest dla szerokiego grona odbiorców zainteresowanych problematyką najnowszych zjawisk w zakresie finansowania przedsiębiorstw na rynku kapitałowym.

Oddajemy do rąk Czytelników nowatorską publikację opisującą rynek instrumentów pochodnych z punktu widzenia praktyki zarządzania ryzykiem finansowym. Książka jest przeznaczona dla studentów, doktorantów i pracowników naukowych oraz dla praktyków rynku i przedstawicieli organów nadzoru, ze szczególnym uwzględnieniem instytucji finansowych, w tym banków. Opracowanie skupia się na instrumentach faktycznie wykorzystywanych w gospodarkach wschodzących, na których gros aktywności odnosi się do rynku walutowego i rynku stopy procentowej. Płynność instrumentów pochodnych na tych rynkach jest dostarczana głównie przez nierezydentów na rynku nieregulowanym. Autor, na podstawie własnych doświadczeń związanych z animowaniem rynku instrumentów pochodnych w walutach krajów Europy Środkowo-Wschodniej, szczegółowo opisuje zmiany, które zachodziły na rynku w ostatnim ćwierćwieczu, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu kryzysu z lat 2007–2009. Kryzys ten zmienił istotnie obowiązujące paradygmaty ekonomiczne i przyczynił się do wdrożenia nowych regulacji, które kształtują współczesny rynek finansowy. Perspektywa animatora sprzyja dogłębnej analizie ryzyka finansowego generowanego przez instrumenty pochodne i prezentacji determinant cenowych opisywanych kontraktów. Książka prezentuje problem wyceny i ryzyka instrumentów pochodnych od strony osoby, która tworzy ceny, a więc jest aktywnym kreatorem trendów, a nie jedynie odbiorcą istniejących produktów. Opisuje też przykłady zastosowania instrumentów pochodnych na rynkach wschodzących, a więc rynkach o ograniczonej płynności z wykorzystaniem rynków pozagiełdowych, o niższym poziomie przejrzystości i, co za tym idzie, znajomości wśród uczestników rynku. Publikacja prezentuje aktualne zjawiska obserwowane na rynku instrumentów pochodnych, który znacznie się zmienił w ciągu ostatniej dekady.



Publikacja dofinansowana przez Bank Ochrony Środowiska

Przed każdym systemem finansowym stoją dwa zasadnicze zadania. Po pierwsze, system ten mobilizuje oszczędności i alokuje kapitały. Po drugie, ułatwia on dzielenie ryzyka w gospodarce pomiędzy różnych aktorów życia gospodarczego. W sprawnym wykonywaniu obu zadań ogromną rolę odgrywają rynki giełdowe. Jednocześnie same rynki giełdowe, warunki ich funkcjonowania oraz podmioty w nich uczestniczące pozostają pod stałym i przemożnym wpływem świata polityki. Wspomniane oddziaływanie pojawia się przy tym na wielu poziomach. Po pierwsze, zdarzenia polityczne mogą prowadzić do poważnych zaburzeń lub przekształceń w funkcjonowaniu rynków giełdowych. Po drugie mogą inicjować zmiany trendów rynkowych lub generalne wahnięcia wycen spółek. Po trzecie, regulacje nakładane przez ustawodawcę lub ograny nadzoru w istotny sposób kształtują sposób funkcjonowania rynków giełdowych. Po czwarte, byli politycy często i chętnie zasiadają w zarządach lub radach nadzorczych spółek giełdowych. Ich obecność oddziałuje na decyzje biznesowe firm, ułatwia im dostęp do różnorodnych zasobów, chroni przed zewnętrznymi szokami, ale też tworzy ryzyko ekspropriacji. Po piąte natomiast, powstanie powiązań między spółkami a politykami, zmiana siły tych powiązań lub ich zanik istotnie oddziałują na wycenę rynkową podmiotów, przynajmniej w krótkim okresie.

Relacje świata polityki z jednej strony oraz rynków giełdowych i notowanych na nich podmiotów z drugiej strony są zatem złożone i nieuchronne. Ta ostatnia cecha, a mianowicie nieuchronność oddziaływań między rynkiem giełdowym a polityką, stanowi w moim przekonaniu istotną przesłankę konieczności prowadzenia badań nad skalą, kierunkiem i konsekwencjami tych oddziaływań. Oddawana w ręce Czytelników książka zajmuje się ważnym wycinkiem zarysowanej powyżej problematyki. Analizuje bowiem wpływ zdarzeń i czynników politycznych na wyceny spółek giełdowych. Posługuje się przy tym danymi z rynków środkowoeuropejskich, dla których dostępna liczba badań o związkach polityki z gospodarką jest ograniczona. Autor chciałby wyrazić nadzieję, że jego książka przyczyni się do lepszego poznania i zrozumienia skomplikowanych, ale też fascynujących badawczo związków polityki i rynku giełdowego.