Rysunek w arteterapiach, twórczości i sztuce

dr Maria Paula Stasiakiewicz:
(...) książka jest istotnym głosem w toczącej się dyskusji wokół praktycznych problemów dotyczących relacji między sztuką i twórczością, a edukacją i terapią. Należy ją uznać za kolejny, ważny krok na drodze budowania naukowych podstaw do arteterapii, autorską próbę odpowiedzi na pytanie o źródła „terapeutycznej mocy” tkwiące w sztuce – jej czynnym uprawianiu i recepcji. Książka przedstawia niewątpliwą wartość dla polskiego czytelnika, ze względu na zarysowanie historycznego rozwoju arteterapii w świecie i w Polsce oraz omówienie głównych podejść tworzących jej ramy teoretyczne.

Książka poświęcona jest arteterapii indywidualnej z uwzględnieniem jej praktycznych podstaw, procesu twórczego, zakładanych efektów oraz dokumentacji. Powstała na bazie praktyki arteterapeutycznej lekarzy, psychologów, artystów pracujących w placówkach medycznych i edukacyjnych, prowadzących indywidualne sesje arteterapeutyczne.

W publikacji Czytelnik znajdzie:
– podstawy pracy z klientem/dzieckiem,
– studium przypadku,
– wybrane podejścia do procesu twórczego,
– funkcje i cel arteterapii,
– czynniki leczące w terapii indywidualnej,
– harmonogram sesji terapeutycznych z uwzględnieniem tematu i celu sesji,
zakładanych efektów pracy terapeutycznej,
– podstawowe formy dokumentacji terapeutycznej,
– sesje indywidualne z wykorzystaniem technik sztuk wizualnych, terapii dźwiękiem, technik dramowych i hipnozy.

Publikacja skierowana jest do: arteterapeutów, pedagogów, socjoterapeutów, psychologów, psychiatrów, osób czynnie zajmujących się terapią z wykorzystaniem technik sztuk wizualnych, muzycznych, dramowych oraz do studentów.

Książka powstała z chęci podzielenia się doświadczeniami z pracy artystycznej, pedagogicznej, arteterapeutycznej i twórczej związanej z istotą kształtowania się podmiotowości człowieka.

Książka składa się z dwóch części. Część pierwsza to wstęp i krótkie rozważania teoretyczne na temat arteterapii i pracy w obszarze myślenia twórczego związanego z kształtowaniem się istoty człowieka podmiotowego. Część druga składa się z zestawu ćwiczeń wraz z dokumentacją z ich realizacji. Ćwiczenia realizowane były przez wiele lat w różnych wersjach, dostosowanych do potrzeb i zainteresowań uczestników kursów, studiów, warsztatów. Reali¬zacje przebiegały w wielu miejscach w kraju i za granicą.

Znajdujące się w książce ćwiczenia przeznaczone są dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Każde ćwiczenie sprawdzone zostało w działaniu wiele razy. Kolejno nanoszone były zmiany w scenariuszach, notowano wszelkie uwagi i refleksje uczestników. W każdym ćwiczeniu podano precyzyjne polecenie, opis przebiegu realizacji, formę prezentacji, potrzebne materiały, bibliografię, przykłady artystów działających w podobnych mediach i opisy prac wybranych uczestników.

Często pierwszy etap ćwiczenia zawiera wizualizację, relaksację bądź działania pobudzające. Ćwiczenia uzupełnione są fotografiami, co pozwala na ich lepsze zrozumienie i odczucie atmosfery oraz przybliżenie powstałych rezultatów.

Książka stanowi ofertę dla nauczycieli, metodyków, arteterapeutów, ale również dla studentów wielu specjalności pedagogicznych, edukacji artystycznej i arteterapii. Z książki tej, jak z przewodnika, korzystać mogą wszyscy, którzy prowadząc grupy, poszukują prostych i atrakcyjnych metod pracy, dających uczestnikom radość tworzenia i efektywność działań twórczych.

Domek terapeutyczny… ma za zadanie zachęcić rodziców do podejmowania działań terapeutycznych (z zakresu logopedii, bajkoterapii, terapii SI i innych) we własnym domu i w trakcie codziennych aktywności. Pokazuje, jak prowadzić zabawę z dzieckiem, aby – poza radością obu stron – przynosiła ona również pomoc w dokonywaniu postępów i była stymulacją określonych funkcji rozwojowych. Ideą poradnika jest wykorzystywanie przedmiotów znajdujących się pod ręką. Dlatego po przeczytaniu którejkolwiek ze 100 propozycji rodzic będzie mógł ją od razu zrealizować, bez wychodzenia z domu ani konieczności inwestowania czasu i pieniędzy w dodatkowe zakupy.

Książka stanowi próbę podzielenia się z czytelnikiem wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie sztuki, edukacji twórczej i artystycznej i arteterapii.

Jest to oferta dla nauczycieli, metodyków, arteterapeutów, ale również dla studentów wielu specjalności pedagogicznych, edukacji artystycznej i arteterapii. Z książki tej, jak z przewodnika, korzystać będą mogli wszyscy, którzy prowadząc grupy, poszukują prostych i atrakcyjnych metod pracy, dających uczestnikom radość tworzenia i efektywność działań twórczych.

Książka porusza istotny problem wychowawczy, jakim jest wsparcie dzieci nadpobudliwych i nieśmiałych. Prowadzona pod tym kątem obserwacja środowiska przedszkolnego wskazuje, że należy opracować system oddziaływania terapeutycznego, włączającego do działań zarówno jednostki z zaburzeniami, jak i całą grupę przedszkolną, w której funkcjonuje dziecko. Pojawienie się w grupie przedszkolnej dziecka przejawiającego zachowanie agresywne i nadpobudliwe czy też dziecka nieśmiałego, wycofanego wywołuje poczucie bezradności i niepewności u nauczyciela i grupy rówieśniczej. Zaburzona zostaje cała struktura społeczna grupy.

Ten właśnie problem skłonił autorów do zastanowienia się, jak pomóc dzieciom nieśmiałym i nadpobudliwym w przedszkolu oraz w jaki sposób włączyć w relacje naprawcze grupę rówieśniczą, której są one członkami. Propozycją rozwiązania tego typu trudnej sytuacji było opracowanie systemu oddziaływania terapeutycznego, w który włączona została grupa rówieśnicza (przedszkolna) oraz zaangażowany, aktywny zespół specjalistów. Takie możliwości daje nauczycielom socjoterapia wsparta przez wybrane obszary sztuki. Muzyka, drama, plastyka, taniec, teatr są dla dziecka na tyle atrakcyjnym i zarazem silnie angażującym bodźcem, że użycie ich w procesie wsparcia stało się zabiegiem oczywistym i skutecznym.