Samorząd terytorialny

Monografia poświęcona jest analizie zagadnienia bezpieczeństwa ekologicznego, które stanowi istotną, zakorzenioną w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wartość o znaczeniu normatywnym. Nowością przeprowadzonych badań odzwierciedlonych w niniejszej publikacji są rozważania dotyczące tytułowego zagadnienia w odniesieniu do zadań podmiotów, którym ustawodawca wyznaczył szczególną rolę w realizacji zadań publicznych. Przedmiotowy zakres rozważań obejmuje zagadnienie „bezpieczeństwa” i „bezpieczeństwa ekologicznego” (w doktrynie i prawie) oraz obowiązek realizacji przez organy samorządu terytorialnego zadań publicznych z tym związanych. Ponadto monografia zawiera prawną analizę systemu krajowego zarządzania kryzysowego pod kątem zapewnienia bezpieczeństwa publicznego oraz wskazanie zadań publicznych z zakresu bezpieczeństwa ekologicznego, które wykonują organy administracji zespolonej i niezespolonej. Książka kierowana jest do pracowników organów samorządowych i rządowych oraz wszystkich zainteresowanych zagadnieniami bezpieczeństwa ekologicznego w realizacji zadań publicznych. Szczególnie przydatna będzie studentom kierunku prawo, administracja, bezpieczeństwo wewnętrzne oraz wszystkich, które realizują przedmioty prawnoadministracyjne, związane z ekologią, systemem zarządzania kryzysowego oraz prawną ochroną środowiska.

Miasta to obszary o dużej koncentracji ludności i działalności gospodarczej, spraw społecznych, technicznych, administracyjnych i politycznych, dlatego są interesującym, ale trudnym obszarem do zarządzania. Jednym z aspektów, które rozpatruje się w analizie miast, są wyniki zarządzania miastem i jego rozwojem przedstawiane za pomocą wskaźników poziomu rozwoju gospodarczego, poziomu atrakcyjności inwestycyjnej, a także wskaźniki jakości życia mieszkańców czy poziomu zaspokojenia.

Autorzy na podstawie analizy przeprowadzonej dla 18 miast w Polsce w latach 2014-2019 podejmują się odpowiedzi na następujące pytania:
· Jakie zmienne determinują poziom zrównoważenia, inteligencji i odporności miast?
· Czy miasta są na ścieżce rozwoju zrównoważonego, inteligentnego czy odpornego miasta?
· Jakie wyniki osiągają miasta w porównaniu do innych miast w ramach danego modelu rozwoju?
· Jak kształtują się wartości indeksu fundamentalnej siły miasta w ocenie względnej?
· Czy z punktu widzenia poziomu zrównoważenia, inteligencji, odporności i fundamentalnej siły miasta są do siebie podobne?

Prezentowane opracowanie może stanowić cenny materiał analityczny dla przedstawicieli samorządu terytorialnego i polityków zaangażowanych w działalność lokalną. Z jej treścią powinni się zapoznać także przedstawiciele instytucji szeroko pojętego bezpieczeństwa. Z pewnością monografia zainteresuje także studentów i wykładowców kierunków bezpieczeństwo, którzy oprócz teorii chcą również zapoznać się z metodyką prowadzenia badań i analiz statystycznych.

Ze względu na kompleksowy sposób podejścia do tematyki oraz wagę dobrze skonstruowanych badań empirycznych, książka jest ważnym głosem w dyskusji naukowej dotyczącej wielkości jednostek podziału terytorialnego. Z pewnością jest też najbardziej wszechstronnym opracowaniem, jakie ukazało się na ten temat w języku polskim. Stanowi kompendium wiedzy, które zapewne stanie się punktem odniesienia, czyli swoistą klasyką gatunku dla badaczy zajmujących się tytułowym zagadnieniem. Z uwagi na swoje walory aplikacyjne ma również szansę kształtować dyskusję nad kierunkami reform terytorialnych nie tylko na poziomie naukowym, ale także i w sferze praktycznej.
Układ książki sprzyja klarowności prowadzonych wywodów. Pomimo poruszania skomplikowanych i wielowątkowych w swym charakterze zagadnień, książkę czyta się bardzo dobrze, nie gubiąc się w jej narracji.
Autorzy unikają też utartych, uproszczonych wniosków, m.in. do „popularnych wierzeń” związanych z kierunkami reform terytorialnych należy powszechne przekonanie, że konsolidacja może przynieść jedynie korzyści. Prezentowana książka wyraźnie zwraca uwagę, że rzeczywistość jest o wiele bardziej skomplikowana.
dr hab. Marian Kachniarz, prof. nadzw. UE (Wrocław)

Autorzy są badaczami z Zakładu Rozwoju i Polityki Lokalnej Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.

Paweł Swianiewicz – profesor nauk ekonomicznych, kierownik projektu. Od prawie 30 lat zajmuje się badaniem samorządów lokalnych w Polsce, a także badaniami porównawczymi systemów samorządowych w Europie. W kręgu jego zainteresowań znajdują się m.in. procesy decentralizacji, polityka lokalna i organizacja terytorialna kraju. W latach 2005–2010 był przewodniczącym zarządu European Urban Research Association.
Adam Gendźwiłł – doktor socjologii, adiunkt. Specjalizuje się w badaniach demokracji lokalnej, polityki samorządowej, partii politycznych i systemów wyborczych, a także w metodologii badań społecznych. Ekspert Fundacji Batorego, stypendysta Fulbrighta i Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Laureat Nagród Naukowych „Polityki” 2016.
Julita Łukomska – doktor nauk o Ziemi, magister ekonomii, adiunkt. Jej zainteresowania ogniskują się wokół zagadnień rozwoju lokalnego i regionalnego, w szczególności w kontekście finansów lokalnych, a także wykorzystania metod ilościowych w naukach społecznych.

Anna Kurniewicz – magister gospodarki przestrzennej, doktorantka. Bada ścieżki rozwoju miast, zwracając szczególną uwagę na wpływ podziału terytorialnego na sytuację lokalną.

Na kartach książki, będącej ciekawym raportem z badań słabo reprezentowanego w dotychczasowej polskiej literaturze zagadnienia, Autorzy starali się odpowiedzieć na wiele pytań nurtujących nie tylko specjalistów, m.in.:
Dlaczego samorządy podejmują decyzję o podjęciu współpracy lub jej zaniechaniu?
Jakie trudności się pojawiają, kiedy próba kooperacji zostaje podjęta?
Dlaczego zdarza się, że podejmowane wspólnie wysiłki kończą się fiaskiem?
Jakie czynniki warunkują powodzenie współpracy i jak przebiega jej rozwój?
Czy sytuacja zmieniała się w ostatnich latach i czego w związku z tym możemy się spodziewać w nieodległej przyszłości?

Autorzy są badaczami z Zakładu Rozwoju i Polityki Lokalnej Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.
Paweł Swianiewicz – profesor nauk ekonomicznych, kierownik projektu. Od prawie 30 lat zajmuje się badaniem samorządów lokalnych w Polsce, a także badaniami porównawczymi systemów samorządowych w Europie. W kręgu jego zainteresowań znajdują się m.in. procesy decentralizacji, polityka lokalna i organizacja terytorialna kraju. W latach 2005–2010 był przewodniczącym zarządu European Urban Research Association.
Adam Gendźwiłł – doktor socjologii, adiunkt. Specjalizuje się w badaniach demokracji lokalnej, polityki samorządowej, partii politycznych i systemów wyborczych, a także w metodologii badań społecznych. Ekspert Fundacji Batorego, stypendysta Fulbrighta i Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Joanna Krukowska – doktor nauk o Ziemi, magister gospodarki przestrzennej, adiunkt. Zajmuje się badaniem polityk rozwoju lokalnego i regionalnego prowadzonych przez samorządy. W szczególności interesuje ją rola wsparcia tego procesu przez instytucje Unii Europejskiej. W latach 2010–2011 pracowała w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego.
Marta Lackowska – doktor habilitowana nauk o Ziemi, adiunkt. W kręgu jej zainteresowań znajdują się m.in.: zarządzanie metropolitalne, współpraca międzygminna, europeizacja i internacjonalizacja miast, a także teorie zarządzania. W latach 2008–2010 pracowała w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Technicznego w Darmstadt. Od 2016 roku zasiada w zarządzie European Urban Research Association.

Aleksandra Picej – magister gospodarki przestrzennej, doktorantka. Interesują ją relacje między jednostkami samorządu terytorialnego, a w szczególności współpraca międzygminna oraz jej uwarunkowania i efekty.

Koncepcja zielonego zarządzania samorządem jest kontynuacją koncepcji zrównoważonego rozwoju. Zakłada konieczność podejmowania każdej decyzji (nie tylko na poziomie centralnym, ale również lokalnym) w zgodzie ze środowiskiem naturalnym, a także z szacunkiem do każdego istnienia. W publikacji omówiono m.in. następujące zagadnienia: • istota i znaczenie zielonej gospodarki, • charakterystyka zielonego zarządzania, • znaczenie samorządu we współczesnym świecie, • relacje między zrównoważonym rozwojem a zielonym zarządzaniem, • innowacje w zielonym zarządzaniu samorządem. Autorzy w monografii przedstawili także autorski model zielonego zarządzania w samorządzie, uwzględniający warunkujące rozwój biznesu zmiany zarówno w środowisku, jak i w społeczeństwie.